ATP tegen vermoeidheid bij kanker

De stof ATP is mogelijk een medicijn tegen verlies van gewicht en conditievermindering bij patiënten met longkanker.

Dat blijkt uit het proefschrift ”Adenosinetrifosfaat bij longkanker; een gerandomiseerde klinische studie”, waarop dr. H. J. Agteresch afgelopen woensdag promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. De promovendus deed in het Academisch Ziekenhuis Rotterdam-Dijkzigt samen met anderen onderzoek naar het effect van ATP bij patiënten met uitgezaaide longkanker.

Adenosinetrifosfaat (ATP) is een stof die van nature in elk levend organisme voorkomt. ATP is als energiebron nodig voor stofwisselingsprocessen.

Agteresch beschrijft in zijn proefschrift de resultaten van een onderzoek waarbij per infuus ATP werd toegediend aan patiënten met een ongeneeslijke vorm van longkanker. Bij longkankerpatiënten zijn verlaagde ATP-niveaus in de lever gemeten. Aan het onderzoek namen 58 patiënten met longkanker deel. De helft van hen kreeg regelmatig per infuus ATP toegediend, de andere helft kreeg geen ATP-behandeling.

Patiënten die ATP toegediend kregen, gaven minder klachten aan van vermoeidheid, futloosheid en kortademigheid. Verder bleken zij een betere eetlust te hebben. Ook activiteiten zoals het verrichten van huishoudelijk werk en zelfverzorging werden door patiënten in de ATP-groep langer volgehouden dan door patiënten in de controlegroep. De patienten leefden echter niet langer. De tumorgroei wordt door ATP dan ook niet geremd.

In tegenstelling tot met ATP behandelde patiënten verloren controlepatiënten gewicht, spiermassa en ook spierkracht. ATP leek het meest effectief te zijn bij patiënten die reeds gewicht verloren hadden.

Hoe de gunstige effecten van ATP worden veroorzaakt, is nog niet zeker, maar er zijn aanwijzingen dat het werkingsmechanisme van ATP moet worden gezocht in de onderdrukking van ontstekingsprocessen. Voordat een bredere toepassing van ATP in de behandeling van vermoeidheid en futloosheid kan plaatsvinden is meer onderzoek nodig. Dat is inmiddels in Maastricht van start gegaan.