Net sluit zich om hepatitis-C-virus

Hepatitis C is een onderschat gezondheidsprobleem. Wereldwijd zijn 150 miljoen mensen met het virus besmet en naar schatting telt Nederland 15.000 tot 60.000 mensen die besmet zijn. Het hepatitis-C-virus is overdraagbaar door bloed-bloedcontact. Belangrijke risicogroepen zijn mensen die vóór 1990 een bloedtransfusie ontvingen, hemofiliepatiënten, spuitende drugsgebruikers en ex-drugsgebruikers.

Bloedtransfusie
Henny Snaauw (56) uit Ooltgensplaat kreeg in 1965 een bloedtransfusie. Eind jaren tachtig werd ze ziek. Toen voor het eerst in 1990 het hepatitis-C-virus in het bloed kon worden aangetoond, bleek ze met dit virus besmet te zijn. Ze kreeg een kuur met interferon. „Als bijverschijnsel kreeg ik het gevoel alsof ik griep had. Gelukkig ben ik na de kuur genezen”, zegt ze. Ze werkt bij de Hepatitisstichting in Utrecht.

„Het hepatitis-C-virus ziet eruit als een klein bolletje, maar het heeft de kwaadaardige eigenschap dat het steeds verandert. Als je het virus in het bloed ontdekt hebt en je maakt er een geneesmiddel tegen dat het onschadelijk moet maken, kan het virus er inmiddels weer anders uitzien. Het is een sluipmoordenaar”, aldus dr. J. van Hattum, hepatoloog in het Universitair Medisch Centrum te Utrecht. „Het virus kan op de lange duur de lever aantasten, veroorzaakt daarin ontstekingen, waardoor zich littekenweefsel vormt. Dat leidt uiteindelijk tot knobbelvorming (cirrose) in de lever en een fors verhoogd risico op leverkanker.

De lever houdt de stofwisseling van het lichaam in balans. Wanneer de lever wordt aangetast door het hepatitis-C-virus, raakt dit stofwisselingsevenwicht verstoord. Met onze geneesmiddelen proberen we het natuurlijke evenwicht terug te brengen”, zegt Van Hattum. Voorzichtigheidshalve spreekt hij niet van genezing.

Volgens dr. J. T. Brouwer, hepatoloog in het Academisch Ziekenhuis Rotterdam-Dijkzigt, ontwikkelt 30 procent van de patiënten die met het hepatitis-C-virus zijn besmet een levercirrose. „Juist die groep behandelden we altijd met interferon omdat zij het meeste risico lopen. Uit onderzoek is echter gebleken dat de effectiviteit van de behandeling bij deze patiënten het laagst is.”

Sinds 1990 zijn verschillende studies verricht waarin hogere startdoseringen interferon zijn toegepast en de behandelingsduur gevarieerd werd. Vanaf 1992 is bij patiënten die de ziekte terugkregen interferon gecombineerd met het nieuwe middel ribavirine. Vanaf die tijd zijn de resultaten van deze gecombineerde therapie in enkele grote internationale studies vastgelegd en is deze behandeling door hepatologen uit de hele wereld tot de ”gouden standaardbehandeling” bij chronische virale hepatitis C verklaard.

Restverschijnselen
De Maarssense postbode Dick Kroon (45) kreeg in 1986 een auto-ongeluk, waarbij hij voor 65 procent van zijn lichaam brandwonden opliep. Het staat vast dat hij bij bloedtransfusies met hepatitis C besmet bloed kreeg toegediend. „Ik heb me sindsdien nooit meer goed gevoeld. Je steekt dat echter op de restverschijnselen van de opgelopen brandwonden.”

Een jaar geleden ging Kroon toch maar eens naar de dokter. Uit bloedonderzoek bleek dat hij hepatitis C had en belandde hij bij Van Hattum in Utrecht. Gelukkig is zijn lever nog niet aangedaan. Inmiddels is hij achttien dagen met de combinatietherapie van interferon en Rebetol bezig. „De eerste dagen voelde ik me verschrikkelijk. Nu gaat het iets beter. Ik heb er alle hoop op over een halfjaar beter te zijn”, zegt hij.

Volgens hepatoloog Van Hattum is het virus in het bloed steeds beter te meten. „Daarom kunnen we een therapie op maat geven. Al enkele dagen nadat een behandeling is gestart, kunnen we in het bloed de virusconcentratie vaststellen. Daaraan kun je de dosis medicijnen aanpassen”

Om zeker te zijn van een goed behandelingsresultaat van de nieuwe combinatietherapie moeten patiënten de medicijnen een jaar lang spuiten en slikken. De kosten van de behandeling bedragen 29.000 gulden (9000 gulden voor interferon en 20.000 gulden voor Rebetol).

Inmiddels wordt onderzocht of het relatief goedkope geneesmiddel Amantadine een versterkend effect op de werking van de combinatie interferon en Rebetol geeft. „Als dat zo blijkt te zijn –alles wijst daar op– dat hebben we nog een stap voorwaarts gemaakt in het onschadelijk maken van de sluipmoordenaar hepatitis C”, aldus dr. Van Hattum.