Koningin beëdigt nieuw kabinet

De nieuwe ministersploeg moet vroeg uit de veren. Om negen uur staat formateur Kok zijn nieuwe collega's op te wachten bij het ministerie van algemene zaken voor een eerste vergadering, het zogenaamde constituerend beraad. In dat overleg zeggen de nieuwe bewindspersonen toe dat ze zich zullen houden aan de afspraken die zijn gemaakt in het nieuwe regeerakkoord. Het conceptregeerakkoord is nu een officieel regeerakkoord.

Ook stemmen de nieuwe ministers in met het eindverslag van formateur Kok. Die heeft volgens het protocol het verzoek van koningin Beatrix om een nieuw kabinet te vormen, in beraad gehouden. In het eindverslag meldt hij de resultaten van zijn werk als formateur en noemt hij de namen van de nieuwe ministers en staatssecretarissen. Overigens vindt deze constituerende kabinetsvergadering niet plaats in de Trèveszaal, de vaste, sfeervolle en klassieke vergaderzaal van het kabinet, omdat de ministers nog niet zijn beëdigd.

Na dit beraad gaat formateur Kok naar de Koningin om haar zijn eindverslag aan te bieden. Daarin aanvaardt hij zijn opdracht. De Koningin tekent de besluiten voor het ontslag van de vertrekkende ministers en staatssecretarissen en daarna voor de benoeming van de nieuwe bewindslieden. De ministers die aanblijven –op hetzelfde of op een ander departement– zijn niet ontslagen en opnieuw benoemd. Dat geldt voor Kok, Jorritsma, Borst en Zalm.

Deze regeling geldt niet voor staatssecretarissen. Ook al keren die terug op hetzelfde of op een ander departement, ze krijgen allen ontslag en een nieuwe benoeming. In het nieuwe kabinet zit slechts één staatssecretaris die ook in de oude ploeg een plek had. Dat is de PvdA'er Vermeend, die zijn werk op Financiën voortzet.

Overigens heeft de minister-president bij deze ondertekeningen ook een rol. Na de Koningin plaatst ook hij zijn handtekening onder de koninklijke besluiten voor ontslag en benoeming.

Paleis Noordeinde
Daarna ontvangt koningin Beatrix de nieuwe ministers in haar paleis voor de beëdiging. Normaal gesproken vindt die plaats in de Oranjezaal van paleis Huis ten Bosch. Omdat restaurateurs deze zaal momenteel onder handen hebben, is uitgeweken naar het werkpaleis van de Koningin aan het Noordeinde.

Het hoofd van het Huis van H. M. de Koningin, de grootmeester, en de directeur van het Kabinet der Koningin ontvangen mede de nieuwe ministersploeg. Laatstgenoemde is ook verantwoordelijk voor de organisatie van het geheel.

De bewindslieden stellen zich vervolgens voor de officiële beëdiging op in de zogenaamde protocollaire volgorde. Kok als premier voorop, gevolgd door de vice-premiers Jorritsma (Economische Zaken) en Borst (Volksgezondheid). De volgorde van de overigen wordt bepaald door de ouderdom van het ministerie dat ze bemensen. Van Boxtel (Grotestedenbeleid en Integratie) staat dus als laatste in de rij.

De directeur van het Kabinet der Koningin leest vervolgens de tekst voor zoals die in de wet is vastgelegd. Die luidt:

Ik zweer (verklaar) dat ik, om tot minister te worden benoemd, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd.
Ik zweer (verklaar en beloof) dat ik, om iets in dit ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk, enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen.
Ik zweer (beloof) trouw aan de Koning, aan het Statuut voor het Koninkrijk en aan de Grondwet.
Ik zweer (beloof) dat ik de plichten die mijn ambt mij oplegt getrouw zal vervullen.

De ministers bevestigen deze woorden met de tekst: „Zo waarlijk helpe mij God almachtig” en steken daarbij de wijs- en middelvinger van hun rechterhand omhoog. Degenen die hun afhankelijkheid van God niet willen uitspreken, zeggen: „Dat verklaar en beloof ik”.

Bordesfoto
Vervolgens feliciteert de Koningin de nieuwe bewindslieden. Ze houdt geen toespraak. Na de beëdiging gaat het gezelschap naar buiten voor de bekende bordesfoto, waarna het gezelschap binnen door Hare Majesteit een drankje krijgt aangeboden.

Voor de bewindslieden vertrekken, plaatsen ze een handtekening voor de benoeming van de staatssecretarissen die op hun ministerie zijn toegevoegd. Daarna volgt het afscheid van de Koningin en gaan de bewindslieden –in hun auto met chauffeur– naar hun eigen departement om daar de overdracht van de portefeuilles te tekenen. Indien van toepassing is daarbij de afgetreden minister ook aanwezig.

Ondertussen ontvangt koningin Beatrix op haar paleis ook de nieuwe staatssecretarissen voor de beëdiging. Premier Kok is daarbij aanwezig. Deze bewindslieden presenteren zich –zoals dat gebruikelijk is– niet in aanwezigheid van de Koningin op het bordes.

Vanavond hebben de bewindslieden in de Statenzaal van het ministerie van algemene zaken een ontmoeting met de journalisten van de schrijvende en audiovisuele media.