Kabinetsformatie
nadert voltooiing

Het grootste deel van de nieuwe ministers is nu vrijwel definitief bekend. Het is op dit moment nog onduidelijk welke personen de PvdA zal vragen als minister te functioneren op het ministerie van binnenlandse zaken en het departement van verkeer en waterstaat.

Vanmorgen heeft Kok allereerst de twee nieuwe vice-premiers ontvangen: de dames Jorritsma (VVD) en Borst (D66). Mevrouw Jorritsma is nu demissionair minister van verkeer en waterstaat. Zij stapt over naar Economische Zaken. Borst-Eilers blijft minister van volksgezondheid, welzijn en sport.

Na zijn ontmoeting met de vice-premiers sprak Kok achtereenvolgens met het VVD-kamerlid Korthals, beoogd minister van justitie, en de demissionaire minister voor ontwikkelingssamenwerking, Pronk. Hij is kandidaat voor Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. Na hem kwam oud-kabinetsinformateur De Vries bij Kok langs. Hij is de PvdA-kandidaat voor de post van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Vanmiddag kwamen Zalm, beoogd minister van Financiën, en D66-burgemeester Apotheker van Leeuwarden op bezoek bij Kok. Laatstgenoemde is kandidaat-minister voor Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.

Morgen maken de zeven andere kandidaat-ministers hun opwachting bij de formateur. De namen van de overige bekende toekomstige bewindslieden zijn: Kok (PvdA), hij wordt opnieuw premier; Buitenlandse Zaken gaat naar landbouwminister Van Aartsen (VVD); Onderwijs naar Hermans (VVD), nu nog commissaris van de Koningin in Friesland; De Grave (VVD) verruilt het staatssecretariaat van sociale zaken voor het ministerschap van defensie; D66-kamerlid Van Boxtel krijgt het Grotestedenbeleid; oud-PvdA-kamerlid Herfkens gaat hoogstwaarschijnlijk naar Ontwikkelingssamenwerking. De PvdA-kandidaten voor Binnenlandse Zaken en Verkeer en Waterstaat zijn nog niet bekend.

Staatssecretariaten
Bij de invulling van de staatssecretariaten bestaat nog een aantal onduidelijkheden. Ook hier is de PvdA degene die achterloopt. De sociaal-democraten krijgen zeven staatssecretarissen. Vermeend blijft op Financiën en Netelenbos op Onderwijs. Aangenomen wordt dat Vliegenthart naar Volksgezondheid, Welzijn en Sport gaat en het nieuwe kamerlid mevrouw Belinfante (oud-directeur van het Joods Historisch Museum) naar Cultuur. Oud-partijvoorzitter Van den Berg zou volgens sommigen naar Justitie gaan. Wie de staatssecretarissen zullen zijn voor Europese Zaken en Landbouw is nog niet duidelijk.

De VVD heeft haar vijf staatssecretariaten reeds ingevuld: een vijftal kamerleden maakt de overstap: Hoogervorst gaat naar Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Van Hoof naar Defensie, mevrouw De Vries naar Verkeer en Waterstaat en Remkes naar Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. Europarlementariër De Vries gaat naar Binnenlandse Zaken.

Wie de twee D66-staatsecretarissen zullen zijn is nog niet duidelijk. Kandidaten zijn het kamerlid Ybema (voor Economische Zaken) en oud-kamerlid Groenman (voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid).

D66-fractieleider De Graaf zei gisteren dat er mogelijk een uitruil zal komen van staatssecretariaten. Welke post D66 wil ruilen is niet bekend. De PvdA zou ook nog willen ruilen, zodat deze partij Sociale Zaken krijgt. Daar zou dan partijvoorzitter Adelmund moeten komen. De VVD zou hier echter niet veel voor voelen omdat er dan twee sociaal-democraten op dit departement de scepter zullen zwaaien.

PvdA-fractieleider Melkert zou volgens sommigen boos zijn over het geringe aantal vrouwelijke kandidaten dat de VVD levert: 'slechts' twee stuks. VVD-leider Bolkestein tilt daar niet zwaar aan: „Dat maken we zelf wel uit”. De liberalen vinden dat de PvdA anderen niet mag bekritiseren omdat de sociaal-democraten zelf zo traag zijn met het zoeken naar kandidaten.

Regeringsverklaring
Het debat over de regeringsverklaring zal op 25 augustus plaatsvinden. De Tweede Kamer heeft namelijk besloten het reces niet te onderbreken als de regeringsverklaring niet in de eerste week van augustus klaar is. Formateur Kok heeft daar moeite mee; hij heeft het liefst zo snel mogelijk een legitimatie van de Tweede Kamer, maar kamervoorzitter mevrouw Van Nieuwenhoven wil niet van het ingenomen standpunt afwijken.

Aanstaande zaterdag houden PvdA, VVD en D66 partijbijeenkomsten om hun achterbannen te informeren over de formatie. Het congres van de sociaal-democraten heeft een vetorecht met betrekking tot eventuele kabinetsdeelname.