Paars akkoord over
verdeling ministeries

D66 mag de minister voor de nieuwe post leveren. Deze bewindsman krijgt geen eigen departement onder zijn beheer. Wel krijgt hij het opzicht over twee beleidsterreinen. Aanvankelijk dachten de fractievoorzitters van PvdA, VVD en D66 in de richting van Cultuur en Communicatie of Koninkrijkszaken, maar vooral de VVD vond die combinaties te gekunsteld. Het wordt een minister voor het grotestedenbeleid en het minderhedenbeleid.

De lijsttrekker van D66 in de afgelopen verkiezingscampagne, mevrouw Borst, behoudt haar ministerschap van volksgezondheid, welzijn en sport. Dat staat bekend als een van de zwaardere ministeries. Doordat D66 nu drie ministers zal leveren, konden de democraten niet langer aanspraak maken op nog een zware ministerspost. In plaats daarvan krijgen zij het minder polulaire Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.

De VVD zag Binnenlandse Zaken aan zich voorbijgaan. Die post komt nu in handen van de PvdA. Verder zal de PvdA ministers leveren voor de posten Algemene Zaken (premier Kok); Sociale Zaken en Werkgelegenheid; Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM); Verkeer en Waterstaat en Ontwikkelingssamenwerking. Dat één partij de ministers voor VROM en Verkeer en Waterstaat levert is nieuw. Die combinatie geeft de PvdA grote invloed op het milieu- en verkeersbeleid in Nederland.

Is de PvdA sterk vertegenwoordigd op binnenlandse departementen, de VVD krijgt volgens de verdeling die de partijen gisteren overeenkwamen veel te zeggen in de buitenlandhoek. De liberalen leveren de ministers voor buitenlandse zaken en defensie. Dat VVD-minister Zalm terugkeert op Financiën was al langer duidelijk. Verder krijgt de VVD Economische Zaken; Justitie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.

Vooral dat laatste is opvallend. In het kabinet-Lubbers III kreeg de PvdA het identiteitsgevoelige ministerie uit handen van het CDA, dat lange tijd de onderwijsminister had geleverd. Voor het eerst in lange tijd treedt daar nu een liberale bewindsman aan.

Tevreden
De onderhandelaars Melkert (PvdA), Bolkestein (VVD) en De Graaf (D66) toonden zich gistermiddag tevreden over de verdeling. „Een weekendje rust heeft ons alledrie kennelijk goed gedaan”, meldde Melkert monter. Afgelopen vrijdag was bij het opschorten van de besprekingen het chagrijn van zijn gezicht te lezen. Melkert beklaagde zich toen dat „de grenzen van de redelijkheid niet in acht werden genomen”. De PvdA'er noemde de verdeling „solide en evenwichtig” en vindt dat recht wordt gedaan aan de stembusuitslag van 6 mei jongsleden.

Ook VVD-leider Bolkestein prees de mate van evenwicht in de definitieve verdeling. „Er ligt nu een aanvaardbaar beeld”. Hij ontkende overigens vorige week bijna akkoord te zijn gegaan met de toen bediscussieerde verdeling, waarvoor hij door zijn fractie teruggefloten zou zijn. D66-onderhandelaar en fractievoorzitter De Graaf denkt dat hij voor zijn partij het maximale heeft binnengehaald. „We krijgen ministers op drie relevante terreinen”.

Staatssecretarissen
De verdeling van de staatssecretarissen vormde gisteren na de overeenstemming over de ministers nauwelijks een probleem voor de onderhandelaars. Er komen er in totaal veertien. Dat is twee meer dan nu. Op het ministerie van verkeer en waterstaat en bij Landbouw komt weer een staatssecretaris, omdat de onderhandelaars elk ministerie willen uitrusten met zo'n bewindspersoon. Bij Binnenlandse Zaken verdwijnt een van de twee staatssecretarissen, die voor het grotestedenbeleid. Die taak wordt overgenomen door de nieuwe minister zonder portefeuille. De PvdA krijgt zeven, de VVD vijf en D66 twee staatssecretarissen.