Formatie 1998

Partijen vechten om belangrijkste ministeries

Kans op extra
minister stijgt

Van onze politieke redactie
DEN HAAG – Het is niet onwaarschijnlijk dat het nieuwe kabinet een extra minister zal krijgen. Formateur Kok sprak daarover gisteren uitgebreid met de fractievoorzitters van VVD, PvdA en D66. Het creëren van een vijftiende ministerspost lijkt de enige mogelijkheid tot verwezenlijking van de ambitie van D66 om drie ministers te leveren.

Als kleinste coalitiefractie is D66 erop gebrand te voorkomen dat zij weinig tot geen invloed zal hebben in het tweede paarse kabinet. Fractievoorzitter De Graaf heeft formateur Kok en zijn medefractieleiders daarom voor de keuze gesteld dat zij D66 twee belangrijke ministersposten toedelen, óf één belangrijke, één minder belangrijke en één extra ministerspost zonder portefeuille.

Dat laatste bekekent dat er een nieuwe minister zal komen die niet beschikt over een eigen departement, maar die wel bepaalde beleidsterreinen op ministerieel niveau ter hand mag nemen. Tijdens de besprekingen van gisteren kwamen daarvoor twee mogelijkheden aan de orde: een minister voor cultuur en communicatie, die zich ook bezighoudt met de elektronische snelweg, of een minister voor koninkrijkszaken, de Antilliaanse en Arubaanse zaken, die in het volgende kabinet officieel onder Binnenlandse Zaken vallen.

D66 zelf steunt het idee van de minister zonder portefeuille. Dat doet ook fractievoorzitter Melkert van de PvdA. De VVD van fractieleider Bolkestein ziet vooralsnog weinig in een vijftiende ministerspost. De liberalen zijn echter ook niet op voorhand bereid D66 twee plaatsen te geven in de zogenaamde zeshoek van gewilde ministeries.

Verdelingsprobleem
In die zeshoek begint het verdelingsprobleem. Allereerst is daar het ministerie van algemene zaken, waar de premier zit. Daarop legt de PvdA beslag met premier Kok. Minister Zalm van de VVD komt met zekerheid terug op Financiën. Minister Borst van D66 krijgt opnieuw Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Dan is de PvdA weer aan de beurt met Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Op Binnenlandse Zaken ligt een claim van alledrie de partijen, maar mocht de vijftiende minister er komen, dan zal D66 deze strijd verliezen. Ten slotte valt ook Economische Zaken nog binnen de zeshoek.

De PvdA lijkt dus verzekerd van twee plaatsen binnen de zes. De VVD staat nu op één, evenals D66. Dan blijven er twee over: Binnenlandse Zaken en Economische Zaken. Wat de PvdA betreft gaat er daarvan één naar haarzelf en één naar de VVD. Op die manier ziet Melkert het electorale overwicht van de PvdA (45 tegen 38 zetels voor de VVD) op een goede manier vertaald, zo liet hij formateur Kok gisteren weten.