Twee hoekstenen
voor paars II gelegd

De onderhandelaars zijn het wel eens geworden over een „fors en zeer specifiek pakket aan bezuinigingen”, zei Wallage gisteravond. Welke zaken er precies op dat lijstje staan is nog onbekend. De onderhandelaars zijn het namelijk nog niet eens geworden over het pakket aan extra uitgaven dat hier tegenover moet staan. Volgens Bolkestein bestaat daarover „iets minder overeenstemming” tussen de drie partijen.

Wallage onthulde wel dat sommige bezuinigingen die aanvankelijk zijn voorgesteld, nu alsnog zijn geschrapt, omdat die „bij nader inzien toch onverantwoord waren”. Duidelijk is in ieder geval ook dat Defensie „stevig” moet bezuinigen. Die bezuinigingen zullen niet alleen incidenteel zijn maar ook structureel. Een nieuwe Defensienota, die in het jaar 2000 moet verschijnen, zal daarover uitsluitsel geven.

Ontwikkelingshulp
Het budget van de minister voor ontwikkelingssamenwerking blijft op 0,8 procent van het bruto binnenlands product gehandhaafd. Wel zal het departement meer middelen moeten gaan bijdragen aan de opvang van asielzoekers met een vluchtelingenstatus. Tot nog toe droeg minister Pronk een vast bedrag bij. Nu zal dat een reëler bedrag worden, dat de werkelijke kosten van deze categorie asielzoekers volledig moet dekken.

Het geld dat vanuit het ministerie van economische zaken aan investeringen in Indonesië wordt besteed, wordt volledig overgeheveld naar Ontwikkelingssamenwerking. Bolkestein verklaarde dit vanuit bepaalde gevoeligheden uit het verleden. „Het geld dat Indonesië nu krijgt, is vanuit hun perspectief geen ontwikkelingshulp meer”.

Omdat de omvang van de bezuinigingen en van de investeringen begin volgende week vast zal staan, vindt Bolkestein dat „twee hoekstenen” van het nieuwe kabinet zijn gelegd. Over het financieringstekort en de omvang van de lastenverlichting, de twee nog ontbrekende hoekstenen, bestaat nog geen overeenstemming.

Dat de drie partijen daar uit zullen komen, wordt algemeen verwacht. „De marges zijn kleiner geworden en de bestaande verschillen zo verfijnd, dat een verstandig compromis binnen handbereik is”, aldus Bolkestein.

Ringen gekocht
Alhoewel er geen conceptregeerakkoord tot stand is gekomen en er evenmin een principeakkoord over de financiële kaders van paars II is gesloten, is de sfeer tijdens de onderhandelingen goed, volgens de drie betrokkenen. De drie partijen verkeren echter nog altijd in een staat van verloving en zijn nog niet in ondertrouw. „Maar we hebben de ringen wel alvast gekocht”, zei Bolkestein.

De verwachting dat PvdA, VVD en D66 gisteravond al een principeakkoord zouden sluiten, werd gevoed door de verlenging van de vergadering gisteren. De onderhandelaars zouden de overlegsessie gistermiddag om vijf uur opbreken, maar gingen toch door tot 's avonds half elf. Na het diner, dat de drie onderhandelaars en de drie informateurs gezamenlijk in een Grieks restaurant in de Haagse binnenstad gebruikten, zei premier Kok zelfs dat hij verwachtte dat de drie tot „een akkoord op hoofdlijnen” zouden komen.