VVD geïrriteerd
over eisen PvdA

Dat zei oud-staatssecretaris van sociale zaken R. Linschoten gisteren in het televisieprogramma Buitenhof. Linschoten is een van de belangrijkste adviseurs van VVD-onderhandelaar Bolkestein en opsteller van het huidige VVD-verkiezingsprogramma. Volgens de oud-staatssecretaris moet de opstelling van de PvdA veranderen, anders „sluiten we een breuk niet uit”.

Het irriteert de VVD dat de PvdA weigert akkoord te gaan met het behoedzame financiële kader dat het informatietrio Kok (PvdA), Zalm (VVD) en Borst-Eilers (D66) vorige week aan de drie partijen heeft voorgelegd.

De PvdA weigert dat kader te accepteren, omdat er te weinig ruimte is voor nieuw beleid op het gebied van de zorg, het onderwijs, de uitkeringen en enkele andere terreinen. Afgelopen vrijdag kondigde VVD-onderhandelaar Bolkestein aan dat de partijen op zoek waren naar extra bezuinigingen om op zo'n manier meer geld vrij te krijgen om aan de wensen van de PvdA tegemoet te komen.

Fouten
Linschoten verwees in Buitenhof gisteren naar de breuk in de formatie van paars I, vier jaar geleden. „We staan nu op precies hetzelfde punt. De PvdA moet niet vervallen in de fouten van het verleden”, zo zei hij volgens een bericht in de Volkskrant van vanmorgen. De PvdA brengt hierdoor de VVD „in een onmogelijk parket”. Een andere VVD'er constateerde dat de onderhandelingen deze week hard zullen zijn. „Als de PvdA zo doorgaat, moet ze het werk van de eigen informateur afwijzen”.

Ook D66 lijkt weinig gecharmeerd van de PvdA-eisen. Een prominente D66'er verwijt de PvdA hoog spel te spelen. Volgens hem roept de houding van de sociaal-democraten herinneringen op aan de formatie van 1977. Toen sloop er na een forse verkiezingszege ook „een zekere hooghartigheid in de PvdA-gelederen”. Volgens VVD en D66 moet informateur Kok zich nu laten gelden om zijn fractie weer in het gareel te brengen.

Volgens een andere D66'er stelt de PvdA „torenhoge eisen”. Deze democraat doelt daarbij op de PvdA-wens om 10 tot 11 miljard gulden uit te trekken voor nieuw beleid. Volgens deze D66'er is het voor de PvdA noodzakelijk om in de loop van deze week hun eisen af te zwakken, anders „valt een breuk in de informatie nauwelijks meer te voorkomen”. In de D66-top zou de afspraak zijn gemaakt solidair te blijven met de VVD als deze de onderhandelingen zullen afbreken wegens het tornen aan de financiële uitgangspunten.

Niet eensgezind
Overigens lijkt de PvdA-fractie niet eensgezind in zijn eisen. Een deel van de fractie (op dit moment de meerderheid) vindt dat nu moet worden geprofiteerd van de economische groei. Een ander deel waarschuwt de fractie zich niet rijk te rekenen. Dat deel kreeg dezer dagen steun van het prominente PvdA-lid Marcel van Dam. Hij prees in het PvdA-Vlugschrift het akkoord over het nieuwe belastingstelsel en toonde weinig begrip voor de aangescherpte eisen van de PvdA-fractie. Van Dam, adviseur van informateur Kok, zegt in het Vlugschrift groot voorstander van een strak financieel beleid te zijn.

Uit een rondgang van het Radio 1 Journaal bij diverse PvdA-afdelingen in het land bleek vanmorgen dat veel sociaal-democraten niet tevreden zijn met de resultaten die Kok en de zijnen tot nu toe in de onderhandelingen hebben geboekt. PvdA'ers van noord tot zuid beklagen zich erover dat er onvoldoende geld wordt vrijgemaakt voor bijvoorbeeld zorg en kleinere klassen.

Intussen doen PvdA en VVD het ook na de verkiezingen goed bij de kiezers. Dat blijkt uit zaterdag gepresenteerde Inter/View-peiling in opdracht van het televisieprogramma Nova.

In vergelijking met de verkiezingen van 6 mei zou de PvdA van 45 naar 49 zetels stijgen en de VVD van 38 naar 40. Ook GroenLinks zou stijgen, van 11 naar 13. RPF, SGP en GPV blijven evenals de SP stabiel. Het CDA verliest van de huidige 29 zetels niet minder dan vier zetels en ook D66 gaat achteruit van 14 naar 12 zetels.