Formatie 1998

Stijging medicijngebruik groot probleem

Paars II zoekt extra
geld voor zorgsector

Van onze politieke redactie
DEN HAAG – De onderhandelaars in de kabinetsformatie zoeken naar wegen om 1,8 miljard extra beschikbaar te krijgen voor de zorgsector. Het eerste probleem dat zij daarbij tegenkomen, is dat het gebruik van geneesmiddelen almaar blijft stijgen. Dit levert de komende vier jaar een extra kostenpost op van 1,7 miljard gulden. VVD-onderhandelaar Bolkestein noemde dit gisteren „een lastig probleem”.

Samen met zijn collega-onderhandelaars, Wallage (PvdA) en De Graaf (D66), heeft hij zich gisteren gebogen over methoden om de kosten in de gezondheidszorg minder te laten stijgen. Daarbij worden volgens Bolkestein politiek gevoelige instrumenten, zoals het verhogen van eigen bijdragen of het uit het ziekenfondspakket halen van geneesmiddelen, zoveel mogelijk vermeden.

De stijgende medicijnprijzen dreigen het plan van de paarse partijen om het budget voor de zorg met 2 procent per jaar te laten groeien, te dwarsbomen. Om een dergelijke stijging te betalen, is een extra investering van 1,8 miljard gulden nodig. De onderhandelaars hebben hun fractiespecialisten gevraagd aan te geven hoe dat geld, als het beschikbaar komt, het beste besteed kan worden. De nadruk moet daarbij liggen op het wegwerken van de wachtlijsten.

Als een stijging van het zorgbudget met 1,8 miljard echter gepaard gaat met een tegenvaller bij de uitgaven voor medicijnen van 1,7 miljard „kom je lelijk op de koffie”, aldus Bolkestein. De VVD'er sprak van „een probleem van formaat”.

De onderhandelaars hebben gisteren verder gesproken over het financiële kader voor het nieuwe regeerakkoord. Dat moet aangeven hoeveel geld er beschikbaar is voor lastenverlichting, nieuw beleid en het verlagen van het financieringstekort en hoeveel daarvoor bezuinigd moet worden. Het gesprek hierover is iets gemakkelijker geworden doordat het Centraal Planbureau heeft berekend dat het financieringstekort 0,1 procent lager uitkomt dan eerder geraamd en doordat er een financiële meevaller van 250 miljoen is.

Spelregels
De drie onderhandelaars gaan vooralsnog uit van een voorzichtige raming van de economische groei van gemiddeld 2 procent per jaar. Niettemin laten zij uitrekenen hoeveel geld er extra binnenkomt als de groei bijvoorbeeld een half of een heel procent hoger is. „Je moet nu alvast de spelregels afspreken voor de manier waarop je met eventele extra knikkers omgaat. Maar dan moet je ook kunnen inschatten om hoeveel knikkers het waarschijnlijk gaat”, aldus Wallage.

Onder paars I gold als regel dat meevallers gebruikt moesten worden voor lastenverlichting of tekortverlaging. Bolkestein wil vasthouden aan deze „orthodoxe” aanpak, zoals hij het zelf noemde. De PvdA is voorstander van een wat „modernere” aanpak, waarbij belastingmeevallers ook gebruikt mogen worden voor extra uitgaven voor bijvoorbeeld zorg en onderwijs.

Belastingstelsel
Hoeveel geld er beschikbaar komt voor lastenverlichting is ook nog niet duidelijk. Een werkgroep van fractiespecialisten die zich buigt over de herziening van het belastingstelsel meent dat hiervoor minstens 5 miljard nodig is. Dat geld kan echter pas in 2001 uitgegeven worden, omdat de belastingherziening enkele jaren voorbereiding vergt.

Bolkestein is er daarom voorstander van in de eerste jaren van paars II het accent te leggen op verlaging van het financieringstekort. De PvdA heeft eerder laten weten al meteen bij aanvang van de kabinetsperiode geld voor lastenverlichting te willen inzetten.

Volgende week woensdag willen de informateurs Kok, Zalm en Borst een eerste aanzet presenteren voor een financieel kader. Die zal waarschijnlijk bestaan uit diverse varianten.