Nieuw vliegveld in
Lelystad of in de zee

De onderhandelaars Wallage (PvdA), Bolkestein (VVD) en De Graaf (D66) hebben dit gisteravond bekendgemaakt na afloop van hun overleg met de informateurs Kok, Zalm en Borst. Zij hebben nog geen definitief besluit genomen, omdat Verkeer en Waterstaat volgende week een rapport over de groeimogelijkheden van Schiphol uitbrengt. Een verandering van de ligging van de start- en landingsbanen op Schiphol zou de komende jaren een verdere groei van het luchtvaartverkeer op de nationale luchthaven mogelijk maken. In september volgt er nog een rapport waarin alle alternatieve locaties onder de loep worden genomen.

De drie partijen zijn het er wel over eens dat het nieuwe kabinet de knoop moet doorhakken. Daarbij lijken zij een zekere voorkeur voor een locatie bij Lelystad te hebben. Op een nieuw eiland voor de kust kan de luchtvaart weliswaar zo goed als onbeperkt groeien, maar de onderhandelaars noemen die locatie „wel erg duur”. Lelystad is dat niet, maar daar is slechts ruimte voor de aanleg van één nieuwe start- en landingsbaan. Wel heeft die locatie weer als voordeel, zei Bolkestein gisteravond, dat zij een gunstig effect kan hebben op de economie in het noorden van Nederland.

Ondertussen gaat de formatie maar moeizaam vooruit. De belangrijkste oorzaak van die hapering is de onbekendheid van de financiële ruimte voor nieuw beleid. De onderhandelaars wachten op nieuwe cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) over de economische groei. Eind deze week moeten die beschikbaar komen. Wel staat al zo ongeveer vast dat die ruimte beperkt zal zijn. Gisteravond lekte een vertrouwelijke notitie van de drie informateurs aan de onderhandelaars uit waarin Kok, Zalm en Borst de paarse fracties manen om hun wensen ten aanzien van nieuw beleid sterk te temperen. Er is gewoon onvoldoende geld om aan alle verlangens tegemoet te komen. Het stuk, dat een eerste opzet voor het financiële kader voor het nieuwe regeerakkoord biedt, is erg voorzichtig opgesteld. „Het heeft een hoog Kok-gehalte”, aldus een van de betrokkenen.

Krijgsmacht
Kok, Zalm en Borst stellen vast dat de bereidheid om te bezuinigen bij de diverse fracties sterk uiteenloopt en dat zij het ook niet eens kunnen worden over de vraag op welke beleidsterreinen er moet worden gesnoeid. Dat bleek gisteren opnieuw binnen de werkgroep van fractiespecialisten die de mogelijkheden tot bezuinigingen op Defensie in kaart moet brengen. Die club heeft haar werk neergelegd en haar opdracht aan de informateurs teruggegeven omdat de verschillen tussen PvdA en D66 enerzijds en de VVD anderzijds onoverbrugbaar bleken.

„We hebben vastgesteld dat we ons werk niet goed kunnen doen. Het heeft geen zin verder te gaan”, zei PvdA-woordvoerder Zijlstra. PvdA en D66 vinden dat er verder gesneden kan worden in de krijgsmacht, terwijl de VVD vindt dat het leger de afgelopen jaren al genoeg heeft ingeleverd. Als er al op Defensie moet worden bezuinigd, vinden de liberalen, dan moet er ook op Ontwikkelingssamenwerking worden bespaard. Voor PvdA en D66 is die koppeling onbespreekbaar.

Deeltijdwerk
Wat meer voortgang boekt de werkgroep van fractiespecialisten die zich onder andere buigt over de mogelijkheid van een wet die werknemers het recht geeft in deeltijd te gaan werken. De werkgroep zou vandaag rapport uitbrengen aan de informateurs. Volgens betrokkenen is de kans groot dat een volgend paars kabinet met zo'n wet gaat komen. Die wet zou ook verwante kwesties zoals zorgverlof en kinderopvang moeten regelen. Voor kinderopvang wil de werkgroep enkele honderden miljoenen uittrekken, maar over het exacte bedrag zijn de fractiespecialisten het nog niet eens geworden.