Formatie 1998

Onderhandelaars steggelen over Defensie

Voorhoeve stopt bij
grote bezuinigingen

Van onze politieke redactie
DEN HAAG – Minister Voorhoeve van defensie handhaaft zijn standpunt dat „nieuwe en grote bezuinigingen” op zijn begroting „onverantwoord” zijn. En aangezien hij „nog nooit iets onverantwoords heeft willen doen”, zal hij afhaken wanneer tijdens de formatie wordt besloten om het defensiebudget met grote bedragen te korten.

Voorhoeve zei dit gisteren in de Tweede Kamer. CDA-woordvoerder Hillen voelde hem daar aan de tand over de hardnekkige geruchten dat minister Zalm van financiën, evenals Voorhoeve van de VVD, heeft voorgesteld om 500 miljoen op Defensie te bezuinigen. Voorhoeve zei daar „niets” van te weten.

Ook al noemde Voorhoeve grote en nieuwe bezuinigingen op zijn departement zo „onaanvaardbaar” dat hij voor de uitvoering daarvan „niet beschikbaar” is, toch wil hij wel akkoord gaan met besparingen die „zo klein mogelijk zijn, naderend tot nul”. Over een maximum liet hij zich echter niet uit.

Vandaag spreken de drie onderhandelaars Bolkestein (VVD), Wallage (PvdA) en De Graaf (D66) opnieuw over de defensiebegroting. De onderhandelingen lijken muurvast te zitten. D66 wil dat de krijgsmacht onder paars II 1 miljard gulden bezuinigt. De PvdA heeft 750 miljoen in gedachten. De VVD wil van geen verdere besparingen op Defensie weten. Het CDA steunt de liberalen in dat standpunt.

Kiezersbedrog
De gesprekken daarover lijken hoog op te lopen. Bolkestein heeft het harde standpunt van zijn partij eind vorige maand opgegeven. Hij zei toen dat tijdens de onderhandelingen „alles bespreekbaar” is, ook bezuinigingen op Defensie. Als reden voor die ommezwaai voerde hij het argument aan dat de verkiezingen inmiddels voorbij zijn.

PvdA-woordvoerder Zijlstra beschuldigde de VVD daarop van „kiezersbedrog”. Ondanks het aandringen van de VVD'ers Korthals en Weisglas gisteren in de Kamer weigerde Zijlstra die beladen kwalificatie terug te nemen. Zijlstra zei dat zijn uitspraak was ingegeven door zijn ergernis over de harde opstelling van de VVD, die de begroting van Defensie „onaantastbaar” had verklaard. Ook had hij zich nogal opgewonden over een artikel van VVD'er Van den Doel, die het standpunt van de PvdA heeft vergeleken met de politiek van het gebroken geweertje uit de jaren dertig.

Zakelijk
PvdA-fractievoorzitter Wallage zei gisteravond begrip te hebben voor de geëmotioneerde reacties van zijn partijgenoot Zijlstra. Maar hij voegde daaraan toe dat hij de discussie met de VVD nu „op zakelijke toon” wil voortzetten. Zijn fractie heeft een uitvoerige nota gepubliceerd waarin met redenen en argumenten wordt aangegeven waar er precies op het defensiebudget kan worden bezuinigd. Volgens Wallage heeft Bolkestein hem toegezegd die argumentatie zakelijk en welwillend te bekijken.

Wallage acht bezuinigingen op Defensie onontkoombaar. „We hebben veel geld nodig om te kunnen investeren in tal van zaken die de bevolking noodzakelijk acht, zoals de veiligheid, de zorg en het onderwijs”, aldus de PvdA'er.