'Coalitiepartijen' eens
over koninkrijkszaken

Met dat besluit vervullen de onderhandelaars Wallage (PvdA), Bolkestein (VVD) en De Graaf (D66) een wens die al langer leeft in de Tweede Kamer. De Antilliaanse en Arubaanse zaken vormen een te licht pakket voor een afzonderlijke minister en de combinatie met Defensie werd tot nog toe als bevreemdend ervaren.

In zijn algemeenheid willen de onderhandelaars de positie van de staatssecretaris in het politieke bestel opwaarderen, zo kondigden ze gistermiddag aan. Waar staatssecretarissen nu een specifieke en duidelijk omlijnde taak hebben, moeten ze in de toekomst algemener inzetbaar worden als vervanger van 'hun' ministers, wanneer die afwezig zijn.

Momenteel valt bij afwezigheid van een bewindsman of -vrouw een collega-minister in, die zich minister-ad-interim van een ander beleidsterrein mag noemen. De onderhandelaars zijn het er echter over eens dat het inhoudelijk beter is om die rol door de meer ingewijde staatssecretaris te laten vervullen. In het buitenland, waar de functie van staatssecretaris in zijn huidige Nederlandse vorm onbekend is, zou de 'nieuwe' staatssecretaris als onderminister herkenbaarder overkomen, voegde VVD-leider Bolkestein daar gistermiddag aan toe. Stemrecht in de ministerraad willen de onderhandelaars echter voorbehouden aan echte ministers.

Ruimtelijke ordening
Voor het overige beleefden de onderhandelaars gisteren een „onrustige dag”, zei dagvoorzitter De Graaf. Op de agenda stond de ruimtelijke ordening en dat is een punt waarover D66, PvdA en de VVD nogal van mening verschillen. „Er zijn forse verschillen”, wilde De Graaf gistermiddag wel kwijt.

Fractiespecialisten van PvdA, VVD en D66 hebben woensdagavond een gezamenlijk rapport uitgebracht aan de informateurs over investeringen door de overheid, waarin de verschillen duidelijk worden. De fracties hebben investeringswensen ter grootte van 24 miljard gulden in de komende twaalf jaar. Maar waar de PvdA de nadruk legt op investeringen in het openbaar vervoer, informatietechnologie, natuuraanleg en vitaliteit van de steden, wil de VVD ook geld uittrekken voor de aanleg van rijkswegen. Het gaat daarbij onder meer om verbetering van de A4, inclusief een betere bereikbaarheid van Schiphol, de A16, A1, A2/A76, de A12 en de A15. „Over openbaar vervoer komen we wel tot overeenstemming, maar we willen ook de bottlenecks in de rijkswegen oplossen”, aldus een VVD'er. Tussen beide partijen gaapt een gat van vijf miljard gulden.

De besprekingen tussen de onderhandelaars leverden gisteren vooralsnog weinig op. Aanstaande maandag willen Wallage, De Graaf en Bolkestein verder onderhandelen over het ruimtelijkeordeningsbeleid. Voorafgaande aan dat gesprek zullen zij hun fracties om meer informatie vragen.

Defensie
De onderhandelaars bleken gistermiddag tijdens hun ontmoeting met de pers nog niet op de hoogte van de formatieontwikkelingen rond Defensie. Eerder die dag werd bekend dat de besprekingen in de door de informateurs opgezette defensie-werkgroep muurvast zitten. Fractiespecialisten van de PvdA en D66 kwamen in een forse botsing met hun collega's van de VVD. PvdA en D66 willen fors bezuinigen op Defensie, terwijl de VVD daar alleen aan mee wil werken als de liberalen de toezegging krijgen dat PvdA en D66 op hun beurt bereid zijn te snoeien in het budget voor Ontwikkelingssamenwerking.

De onderhandelaars konden vanwege hun beperkte informatie gistermiddag niet reageren op de controverse. „U weet beter wat er vandaag in de werkelijke wereld is gebeurd dan wij”, reageerde Bolkestein op een vraag van een journalist. „Wij hebben de hele dag in constructief overleg achter gesloten deuren gezeten”.