VVD blijft gekozen
burgemeester afwijzen

Een door de gemeenteraad gekozen burgemeester loopt volgens Te Veldhuis het risico een speelbal van diezelfde gemeenteraad te worden. Aan een rechtstreeks door de bevolking gekozen eerste burger kleven ook veel nadelen. Zo'n burgemeester zal steeds om zijn herverkiezing denken en populaire maatregelen willen nemen, aldus Te Veldhuis.

De liberaal reageerde daarmee op een rapportage die ambtenaren van Binnenlandse Zaken hebben uitgebracht aan de informateurs Kok, Zalm en Borst. Volgens de betrokken ambtenaren is het best mogelijk proeven te nemen met een door de bevolking gekozen burgemeester zonder dat daartoe de grondwet wordt gewijzigd. Wanneer een grondwetswijziging wel noodzakelijk is, kan de gekozen burgemeester ook door een eventueel tweede paars kabinet niet meer definitief geregeld worden. Een grondwetswijziging neemt vele jaren in beslag en vergt een zogenaamde tweede lezing door een opnieuw gekozen volksvertegenwoordiging.

Volgens kringen rond de informateurs is het drietal serieus bereid te kijken naar proeven met een gekozen burgemeester. D66 heeft een aantal malen laten blijken buitengewoon te hechten aan de invoering van de gekozen burgemeester. De democraten hebben verkapt gedreigd niet aan paars II te zullen meedoen als zij op dit punt hun zin niet krijgen.

Stempelmachine
De PvdA wil de burgemeester door de gemeenteraad laten kiezen. De VVD voelt er niets voor de huidige procedure, waarbij de burgemeester door de Kroon benoemd wordt, los te laten. Volgens Te Veldhuis reduceert het systeem van de gekozen burgemeester „de Kroon tot een stempelmachine”.

Een wetsvoorstel van het huidige kabinet om de gekozen burgemeester mogelijk te maken is deze week op voorstel van de VVD controversieel verklaard. Dat betekent dat de Tweede Kamer het wetsvoorstel niet meer kan behandelen voordat een nieuw kabinet aantreedt.