PvdA verzet zich
tegen eigen bijdrage

PvdA-onderhandelaar Wallage heeft het schrappen van de eigen bijdrage gisteren in de informatiebesprekingen aan de orde gesteld. Het nu demissionaire kabinet heeft deze eigen bijdrage ingevoerd. Ziekenfondspatiënten betalen maximaal 200 gulden, de minima betalen 100 gulden.

Volgens de PvdA heeft deze regeling veel rompslomp en weinig bezuinigingen opgeleverd. De sociaal-democraten zien veel meer in een „beperkte basisverzekering” voor iedereen, waarin alleen de noodzakelijke zorg wordt vergoed. De wens van de PvdA staat haaks op die van de VVD. Want de liberalen willen min of meer van het Ziekenfonds af. D66 wil het Ziekenfonds handhaven, maar dan alleen voor mensen met lagere inkomens.

De informateurs en de onderhandelaars spraken gisteren voor het eerst over de gezondheidszorg. Afspraken zijn er niet gemaakt. „Verkennende gesprekken”, zo typeerde VVD-onderhandelaar Bolkestein de besprekingen. PvdA-onderhandelaar Wallage zei dat eerst het hele terrein verkend zal worden voordat volgende week de daadwerkelijke onderhandelingen zullen beginnen.

Vastgepind
De gezondheidszorg krijgt in de komende jaren extra geld, maar het zal minder zijn dan de 2 procent waarop D66 zich in de verkiezingscampagne heeft vastgepind. Hoeveel er echt bij komt, hangt mede af van de kosten van de onlangs afgesloten cao's in de zorg. Pakken de arbeidsvoorwaarden duur uit, dan zal er minder geld overblijven voor andere zaken.

De onderhandelaars spraken gisteren met de informateurs ook over het bestuur van Nederland. Zij vermeden zich in het openbaar uit te laten over het heikele thema van de gekozen burgemeester, omdat dit gisteren niet opnieuw aan de orde is geweest. Maar ze hebben wel gesproken over het tegengaan van de wildgroei in de zogeheten zelfstandige bestuursorganen (zbo's).

Er komt zo snel mogelijk een kaderwet. Deze wet kan duidelijkheid verschaffen over de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen een bewindspersoon en een uitvoerder van de wetgeving, bijvoorbeeld tussen de staatssecretaris van sociale zaken en het College van toezicht sociale verzekeringen. De onderhandelaars willen daardoor bereiken dat de politiek weer het primaat in het bestuur van ons land krijgt.

Waarschuwing
Er zijn inmiddels 600 van deze zelfstandige bestuursorganen. Daarmee willen en kunnen ambtelijke diensten zich onttrekken aan de controle van de politiek. De Algemene Rekenkamer waarschuwde al in 1995 tegen de zbo's. Deze organen hadden in 1995 een omzet van 160 miljard gulden, waarvan 38 miljard uit 's Rijks kas kwam.

De onderhandelaars spraken gisteren ook over de vooral door de VVD verfoeide „juridisering”, het verschijnsel dat burgers besluitvorming frustreren door steeds opnieuw naar de rechter te stappen. Bovendien dreigt de rechter steeds meer op de stoel van de bestuurders terecht te komen als gevolg van de procedures die gevolgd moeten worden bij allerlei besluiten. De onderhandelaars verschillen van mening over de manier waarop de „stroperigheid” van de besluitvorming aangepakt moet worden.

Ook werd gesproken over de mogelijkheid de Eerste Kamer, zoals dat ook vroeger het geval was, niet om de zes jaar in haar geheel opnieuw te kiezen, maar om elke drie jaar de helft van de Senaat te vernieuwen. Verder hebben de onderhandelaars de „constitutionele toetsing” ofwel het toetsen door een hoog rechterlijk orgaan van nieuwe wetten aan de grondwet besproken. Zo'n toetsing kan voorkomen dat rechters in allerlei zaken tot de conclusie komen dat internationale verdragen zwaarder wegen dan de nationale wetgeving.