Kok: Formatie duurt
minimaal zes weken

De informateurs van PvdA, VVD en D66 zijn gisteren aan de slag gegaan. Het sleutelwoord bij hun werkzaamheden is gelijkwaardigheid. Kok (PvdA) en Zalm (VVD) willen daarmee voorkomen dat Borst (D66) zich achtergesteld voelt. De partij verloor bij de verkiezingen tien van haar 24 zetels en is niet nodig om PvdA en VVD aan een meerderheid in de Tweede Kamer te helpen. Om de gelijkwaardigheid te benadrukken, wisselt het voorzitterschap onder de informateurs per dag.

Nadat Kok, Zalm en Borst gistermorgen door koningin Beatrix waren ontvangen, zijn ze gistermiddag aan de slag gegaan. Ze voerden een eerste gesprek met de onderhandelaars van de fracties, Wallage (PvdA), Bolkestein (VVD) en De Graaf (D66).

Informateur Kok, die gisteren als eerste de besprekingen voorzat, verklaarde gisteren dat er zes weken nodig zijn, omdat de formatie uiteindelijk „een zwaar karwei” is. De intentie om er samen uit te komen is er, maar de verschillen tussen de partijen zijn aanzienlijk, zei hij.

Uitdagends
Bovendien willen de informateurs dat Paars II extra elan krijgt. Het moet niet alleen gaan om sociaal-economische vraagstukken. Het gaat om iets samenbindends, iets uitdagends voor de komende eeuw, om de kwaliteit van de samenleving, zo liet de woordvoerder van de informateurs gisteren na afloop van de besprekingen weten. Gistermiddag hebben informateurs en onderhandelaars zich wat „filosoferend” over deze dingen gebogen.

De woordvoerder benadrukte dat de informateurs zichzelf onafhankelijk willen opstellen. Ze zien zichzelf niet als een verlengstuk van de partij waaruit ze voortkomen. „Natuurlijk zitten we als informateurs niet een in isoleercel en heeft ieder van ons de gebruikelijke politieke contacten, ook in de eigen partij. Maar als informateur moet je ook vanuit een zekere onafhankelijkheid kunnen opereren”, aldus Kok gisteren aan het begin van de middag.

Hij gaat ervan uit dat de drie informateurs de samenstelling van het regeerakkoord en de verdeling van de ministersposten voor hun rekening nemen. Daarna zal er één formateur komen die in overleg met de deelnemende partijen de ministers en staatssecretarissen aanzoekt. Die formateur is ook de beoogd premier, aldus Kok.

Afspraken
De informateurs hebben gisteren met de onderhandelaars afgesproken dat laatstgenoemden in de komende dagen een aantal „kerndoelen” voor het nieuwe regeerakkoord gaan formuleren. Vandaag zouden de onderhandelaars de informateurs dan ook niet ontmoeten. Dat gebeurt aanstaande maandag. Dan zullen ze met elkaar vaststellen welke onderwerpen ze de komende weken met elkaar zullen bespreken. Deze knelpuntenlijst zal grotendeels het geraamte van het regeerakkoord vormen.

De echte onderhandelingen starten een dag later. Dan komt eerst een aantal sociaal-economische onderwerpen aan de orde. De informateurs, Kok, Zalm en Borst, hebben vandaag wel met elkaar gesproken. Vanmiddag hebben ze ook oud-informateur De Vries ontvangen.