Paars: Snelle formatie kan

PvdA-fractieleider Kok zei gistermiddag na een kort eerste gesprek met de informateur dat de formatie ondanks de „vrij forse verschillen” die in de campagne aan het licht zijn getreden „niet zo vreselijk lang hoeft te duren”. Volgens Kok wijst de uitslag van de verkiezingen, waarbij zijn partij en de VVD er allebei acht zetels bijkregen, duidelijk op paars II. Wel is er kans op „instabiliteit door de onderlinge verschuivingen”. D66 verloor namelijk tien zetels.

VVD-leider Bolkestein verwacht ook snel een nieuw paars kabinet, op voorwaarde „dat we allemaal redelijk zijn”. Zijn partij is daar in elk geval toe bereid, zo liet Bolkestein weten. D66-fractieleider Borst zat gisteren het langst bij De Vries en was na afloop van het onderhoud het minst spraakzaam. Ze beriep zich op het vertrouwelijke karakter van het gesprek. Borst zei wel „een positieve grondhouding” tegenover paars II te hebben. „Maar geef ons alstublieft nog een beetje tijd”.

D66 maakte vorige week duidelijk alleen onder voorwaarden aan een nieuw kabinet te willen meedoen. Maar volgens kringen rond de informateur legde Borst gisteren geen keiharde eisen op tafel. Het ging meer om „punten en wensen”. Kok waarschuwde de democraten alvast dat er geen sprake kan zijn van „eenrichtingsverkeer”. Ook PvdA en VVD zullen met verlangens komen.

Hoge eisen
CDA-fractievoorzitter De Hoop Scheffer zei na afloop van zijn onderhoud met de informateur te blijven uitgaan van paars II of een kabinet van PvdA en VVD. De Hoop Scheffer vindt dat D66 wel „erg hoge eisen” stelt. „Maar dat is hun eigen zaak”.

GroenLinks-leider Rosenmöller herhaalde tegenover De Vries dat paars II geen vanzelfsprekendheid is. Mochten PvdA, VVD en D66 er niet uitkomen, dan ligt volgens hem een gesprek over een coalitie met PvdA, CDA en GroenLinks voor de hand.

De kleine christelijke partijen pleitten net als bij de Koningin voor meer ruimte voor normen en waarden in het regeerakkoord. RPF-leider Van Dijke benadrukte het belang van een milieuparagraaf in het regeerakkoord. Ook wilde de fractievoorzitter veel aandacht voor sociale zekerheid en een evaluatie van de abortuswetgeving. Van der Vlies (SGP) wil dat de christelijke grondslagen in de politiek vertegenwoordigd blijven.

GPV-fractievoorzitter Schutte sloot de bezoeken aan de informateur af met een toelichting op het eerder verkondigde standpunt dat D66 als grote verliezer in de verkiezingen niet in een nieuw kabinet thuishoort. Daarnaast heeft de partij er problemen mee dat de democraten staatsrechtelijke zaken in het regeerakkoord willen regelen.

Uitkeringsgerechtigden
Een aantal organisaties die opkomen voor de belangen van uitkeringsgerechtigden heeft bij informateur De Vries en de kamerfracties aangedrongen op een socialer beleid in de komende vier jaar. Ze vinden dat de verkiezingsuitslag hun eis ondersteunt. De partijen die traditioneel als links worden aangemerkt, haalden vorige week samen de helft van het totaalaantal kamerzetels.

De organisaties, waaronder het Landelijk wao-beraad, het Landelijk Steunpunt Vrouwen en Bijstand en het FNV-secretariaat Uitkeringsgerechtigden en Ouderen, stellen dat de sociale minima er sinds 1975 15 procent in koopkracht op achteruitgegaan zijn. Die achterstand moet volgens hen in drie jaar worden ingelopen.

Overigens bleek gisteren nog eens dat een groot deel van de Nederlandse bevolking, tweederde, vindt dat er een tweede paars kabinet moet komen. Vier op de vijf menen dat D66 daaraan moet meedoen.

Dit blijkt uit een steekproef die het NIPO het afgelopen weekeinde heeft gehouden. Een op de tien geeft aan tegen een paarse coalitie te zijn. Een kwart van de kiezers heeft hierover geen mening. Tegenstanders van paars II worden vooral gevonden onder CDA-stemmers en in de achterban van RPF, SGP en GPV.