Forum 14 april 2001

Methode lijkt net echt, maar manipuleert uitkomst

EAV vergelijkbaar
met kwakzalverij

Met behulp van de zogeheten Elektro Acupunctuur volgens dr. Voll (EAV) kan het lichaam onderzocht worden op de aanwezigheid van gifstoffen, schreef mevrouw L. Rebel woensdag 28 maart op deze pagina. De redactie vroeg dr. J. J. Schipperheijn te reageren. Volgens hem is de EAV-methode te vergelijken met middeleeuwse kwakzalverij.

Met enige aarzeling reageer ik op de natuurgeneeskundige aanpak van het chemischafvalprobleem in Drachten, zoals mevrouw L. Rebel deze voorstelt. Het is altijd sneu om dromen te moeten verstoren. Begrijpelijk dat de brand bij ATF De Pijp in Drachten onrust heeft veroorzaakt. Vierhonderdtachtig ton afval is niet niks. Maar hoe beter het brandt, des te minder blijft er over: niet de hoeveelheid, maar de omvang en de temperatuur van de brand moeten onze zorg zijn. Voorzover ik kan zien, was daar weinig mis mee.

Toxine
Mevrouw Rebel worstelt met het begrip toxine. In haar beleving is alles van Medica Natura puur natuur; alles uit de fabriek is ongezond, en dus een toxine. Zo eenvoudig is het niet, het is nog simpeler. Alle stoffen zijn een toxine, als de hoeveelheid of concentratie ervan maar hoog genoeg is. Een zuiver natuurproduct, zoals een glas cognac, wordt door velen gewaardeerd en heeft een hoge voedingswaarde. Maar een hele fles achter elkaar leegdrinken, veroorzaakt acute vergiftiging die meestal dodelijk is. Natuurazijn is een onmisbaar product bij de bereiding van zure bommen, maar het drinken van een half kopje geconcentreerde schoonmaakazijn is dodelijk. Toxinen zijn dus overal om ons heen. Gelukkig maar zelden in een zo hoge concentratie dat we er ziek van worden.

Kwik
Als het beetje kwik uit een ouderwetse koortsthermometer verdampt en iemand snuift het op, ontstaat acute vergiftiging. Gevolg: longontsteking en niervergiftiging. Daar helpt niets tegen, zelfs niet de natuurproducten van Medica Natura. Maar al zou in Drachten in het gras kwik zijn aangetroffen, dan is dat nog geen ramp. Het is even alarmerend als de aanwezigheid van een kwikthermometer in het nachtkastje. Zolang men daar niet gaat grazen is de kans op een kwikvergiftiging nihil. Bij mensen die tijdens de brand in Drachten rook met een geringe dosis kwik inademden, verdwijnt de stof vanzelf uit het lichaam.

Is kwik, lood of cadmium in het gras dan geen probleem? Zeker. Maar het gaat om de concentratie. Daarvoor gelden normen. Die zijn niet voor ieder mens verschillend, zoals mevrouw Rebel meent, maar gelden voor iedereen. De normen zijn bovendien bedoeld voor chronisch gebruik. Een eenmalige dosis mag best wat hoger zijn dan de norm. Maar als het gras voortdurend te veel kwik bevat, stijgt het kwikgehalte in melk, vlees en groente uit dat gebied.Kwakzalvers
De EAV of Elektro Acupunctuur volgens dr. Voll die mevrouw Rebel aanbeveelt, is een vrij nieuwe vorm van oplichterij. De methode is pas een halve eeuw oud, en vergelijkbaar met andere ”alternatieve” diagnostische technieken, waarmee al vanaf de middeleeuwen kwakzalvers op kermissen mensen voor de gek houden – zoals piskijken, wichelroedediagnostiek en iriscopie. De truc is steeds hetzelfde: neem iets onbegrijpelijks als de vlekjes in de iris, of de vlokjes in de ochtendurine. Luister goed naar de patiënt. Maak gebruik van aanwijzingen die de patiënt geeft. Is de patiënt kanariegeel, kijk dan diepzinnig, gebaar wat en mompel over een verstoorde balans in de lever. Grote kans dat het uitkomt. Het mooie van de EAV-methode is de moderne techniek waarmee iets onbegrijpelijks wordt voorgetoverd.

Hoe de methode ontstond: Voll, de uitvinder, speelde met een batterij en een stroommetertje. Hij probeerde zijn huidweerstand te meten. Met een metalen stift zachtjes op een vinger geplaatst is de stroom nauwelijks meetbaar. Maar na stevig drukken stijgt de stroom tot wel 0,005 mA. Voll ging moedig door en ontdekte dat de stroom elke 15 seconden met een factor twee afneemt, omdat het vocht door de krachtige druk uit de huid wordt weggeperst. Sterke afname zag Voll als een teken van ziekte.

Manipulatie
Dat is niet zo mooi, want een stroomdaling treedt bij vrijwel iedereen op. Maar door de druk een beetje te verhogen, wordt de daling van de stroom verhinderd. Dus als de onderzoeker meent dat de man ziek is, drukt hij gewoon wat minder. Voll zag een boek over acupunctuur in China en kreeg een ingeving. Elk vingerkootje was via ”meridianen” verbonden met een orgaan. Zo zijn de zijkanten van het eerste en het derde kootje van de pink aan de duimzijde verbonden met het hart.

De Vollse diagnostiek was geboren. Zijn apparaat is door volgelingen omgetoverd tot een digitaal meetinstrument. Gesuggereerd wordt dat het objectief meet. Klein Breteler testte de methode in Leiden op een aantal hartpatiënten, maar met de EAV kon nog geen kunstklep worden gevonden. De methode oogt objectief omdat ze is gebaseerd op meting van elektrische stroom. Daarmee lijkt niet te knoeien. Maar onder de punt van de stift in de huid perst de EAV-onderzoeker ongemerkt wat meer of minder vocht weg. Zo manipuleert hij de uitkomst.

De auteur is fysioloog en cardioloog in het LUMC in Leiden.