Financiën en Economie 23 september 1999

Werk is er volop in de automatisering, goede mensen minder

IT'er: zelfbewust en tikje arrogant

Door H. de Boer
AMSTERDAM – De jonge IT'er van vandaag de dag is „zelfbewust en een tikje arrogant.” Dat mag wel, mits hij of zij maar genoeg kwaliteiten in huis heeft. En daar ontbreekt het in de meeste gevallen aan. Goed personeel is schaars in de automatiseringsbranche. Paaien met een dik salaris alleen is niet voldoende.

Stemmig grijs is zowel onder mannen als vrouwen ruim vertegenwoordigd op Business Solutions, de grootste zakelijke Internet-beurs van Nederland die gisteren in de RAI van start ging en nog tot en met morgen duurt. Maar geen manager die vreemd opkijkt van weelderige haardossen, kaalgeschoren hoofden, mannelijke paardenstaarten, casual dress of pure spijkerkleding. De whizzkids van nu kunnen het zich veroorloven. De vraag naar kiene computeraars overstijgt het aanbod mijlenver.

Ambitie
IBM-businessmanager J. de Valk –„ik zit al 25 jaar in het vak, heb nog met ponskaarten gewerkt”– haalt berustend zijn schouders op. „Het is eigenlijk de omgekeerde wereld. Die jonge gasten komen binnen en stellen één vraag: Wat hebt u mij te bieden? Dan volgt een stilte en een arrogante blik en mogen wij ons verhaal afsteken.”

Zelfbewustzijn en initiatief worden bij IBM overigens zeer op prijs gesteld, haast personeelswerver Lars Pothast zich te zeggen. Wie goed is, mag met zijn ambitie te koop lopen. IBM verzamelt op de beurs curricula vitae, die in de avonduren worden doorgespit. „Snelheid is geboden, de concurrentie heeft de cv's ook”, aldus Pothast.

De 19-jarige Wouter Zijlstra, tweedejaars mbo-student (technische informatica) uit Amersfoort weet nu al dat zijn kostje gekocht is. „Voor ons is er werk genoeg, ook als ik over 2,5 jaar van school kom.” Hij gebruikt de IT-Carrièredagen om zijn stageplaats op te duikelen. „Ik heb bij een paar bedrijven mijn naam ingevuld. Afwachten maar.” Zijn voorkeur gaat uit naar automatiseerder ICC, want zowel zijn vader als oom werkt daar. „De hele familie heeft wat met IT. Ik speelde al heel jong met computers.”

Wouter heeft zijn loopbaan gepland. „De eerste jaren wil ik wat bezig zijn als systeembeheerder en programmeur, maar binnen tien jaar moet de functie van projectmanager haalbaar zijn. Eigenlijk al wel eerder.” De wereld van het grote geld trekt? „Ach, daar wordt wat overdreven over gedaan. Geld is niet mijn drive, maar als je hard en veel werkt, mag je ook veel verdienen.” Over een baan van veertig uur per week maakt de mbo'er zich niet al te veel illusies. „Dat zou een gemakkelijk werkweekje zijn.” En de eerste lease-auto? „Een Opel Vectra station, je moet wel reëel blijven.”

Grijze muis
De hele IT-branche vist gedurende de RAI in een vijver die voortdurend te klein blijkt. Aandacht trekken van potentiële werknemers is het credo. Daarvoor is niets te dol. De merkwaardigste figuren schuimen de beursvloer af op zoek naar 'slachtoffers': een vrouw met een stationsklok als hoofd, een grijze muis, in strandkleding uitgedoste pr-dames, sneltekenaars. IT-bedrijf Seneca heeft een klimwand opgesteld. Wie de top haalt –„voelt u hem?”– mag in de stand een fles wijn komen afhalen en een kaartje met persoonlijke gegevens achterlaten. Softwaremaker Exact biedt een ton voor een naam. In de vorm van een kraslot wel te verstaan met een kans van een op bijna nul waarschijnlijk.

Uit onderzoeken blijkt dat CMG in Nederland de populairste werkgever van de IT-branche is. „We kunnen eigenlijk alles gebruiken”, vertelt consultant Fred van de Sluis. Als de kandidaat maar affiniteit met informatietechnologie heeft. Scholing doet de rest. De CMG-Academie biedt opleidingen van drie tot zes maanden. Wie eenmaal binnen is, wordt geacht zijn gezicht hier ook regelmatig te laten zien. De ontwikkelingen gaan snel, bijblijven is voorwaarde voor goede prestaties.

Vorig jaar kregen de personeelsfunctionarissen van CMG zo'n 15.000 cv's onder ogen. Uit de jaarcijfers blijkt dat 1500 werknemers werden aangenomen. Van de Sluis: „Aanbod is er wel, maar het wringt aan de kwaliteitskant. Er is veel kaf onder het koren.” Daar probeert CMG zo snel mogelijk achter te komen. Het grootste deel van de kandidaten valt sowieso af, de rest wordt bij een van de vestigingen verwacht. Van de Sluis: „Dan praat een consultant met de sollicitant, vervolgens de adjunct-directeur en ten slotte komt de directeur eraan te pas.” Met een 10-procentscore als gevolg.

Startsalaris
CMG heeft een redelijk degelijk imago, blauwe pakken zijn verplicht. Dat schrikt kandidaten niet af, meent Van de Sluis. „Mensen haal je binnen door opleidingen en carrièrremogelijkheden te bieden. Dat is veel belangrijker dan bijvoorbeeld een startsalaris van 4000 gulden bruto voor een hbo'er.” En een lease-auto? „Daar onderscheid je je niet mee, dat doet iedereen.”

In de IT-wereld klinkt steeds vaker de roep om het zogenoemde cafetariamodel als het gaat om arbeidsvoorwaarden. Werknemers mogen in die opzet –binnen bepaalde grenzen– zelf hun pakket samenstellen. Wie meer vakantiedagen wil, levert loon in, wie een dikkere auto wil dan zijn salarisschaal voorschrijft, kan dat betalen met een minder verzorgde oude dag. En ga zo maar door. „Wij staan daar niet zo om te springen”, aldus de CMG-consultant. De materie is volgens hem te complex. „Je krijgt al gauw scheve gezichten.”

Mensen binnenhalen is een opgave van jewelste, ze vasthouden een volgend punt van zorg. In Nederland schommelt het verloop gemiddeld zo rond de 12, 13 procent. „Hbo'ers en mensen van de universiteit vertonen nogal eens de neiging van jobhoppen, steeds hogerop, vaak via andere bazen”, vertelt een medewerkster van bemiddelings- en opleidingsbureau PolyTalent. Loyaliteit onder deze werknemers neemt af. „Dat is een duidelijke trend.” Om die reden probeert PolyTalent ook mbo'ers te rekruteren. „Die hou je iets gemakkelijker in huis.” CMG organiseert om die reden om de zes weken job control-bijeenkomsten. „Zitten mensen nog lekker in hun vel, willen ze iets anders.”

Wensenlijstje
Marije, 28 jaar, „geen achternaam”, afgestudeerd aan de TU Delft, bedrijfskunde, aantal jaren ervaring in de IT. „Dat kun je hier niet hardop zeggen, nee. Ik kwam dit paviljoen binnen en werd haast besprongen. Dat hoef ik dus niet.” De huidige baan –„kijken of een IT-oplossing past in een organisatie”– bevalt goed, maar het bedrijf is te klein. „Ik wil graag naar grotere projecten.” Kies maar uit dus. „Nou, nee. Ik heb nogal een wensenlijstje. Parttime werken is belangrijk voor me. Ik wil ook een privé-leven, beetje sporten.” Dollartekens zijn haar vreemd? „Een goed salaris is mooi, maar het is maar een deel van de overeenkomst.”