Geld en goed naar de kinderen

Het jaarlijks vrijgestelde is 8254 gulden per kind (voor 1999). Als de schenking meer is dan het vrijgestelde bedrag dan moet over het meerdere schenkingsrecht worden betaald. Daarbij moeten we bedenken dat het tarief van het schenkingsrecht niet zo hoog is, als het gaat om schenkingen aan kinderen. Tot en met 41.277 gulden is het tarief 5 procent. Daarna is dit 8 procent, tot een bedrag van 82.546 gulden.

Vrijgevigheid
Wanneer u 50.000 gulden schenkt aan een kind berekent u het schenkingsrecht als volgt: van de 50.000 gulden trekt u de vrijstelling af; dan houdt u over 41.746 gulden. Over de eerste schijf bedraagt het schenkingsrecht 2063 gulden (41.277 gulden x 5 procent); over de rest 37 gulden (8 procent x 469 gulden). In totaal bent u kwijt 2100 gulden. Dezelfde schenking aan broer, zus, vader of moeder kost in totaal 13.349 gulden aan schenkingsrecht! Een schenking in deze laatste categorie is vrijgesteld tot 4951 gulden (per 2 jaar), maar als de schenking dit bedrag overtreft, vervalt de vrijstelling.

Om later successierecht te besparen, wordt vaak gebruikgemaakt van de zogenoemde schuldigerkenning uit vrijgevigheid. Ouders kunnen zo op termijn bedragen belastingvrij naar hun kinderen overhevelen. Er wordt als het ware een bedrag weggegeven aan een kind, maar direct weer van hem teruggeleend. Na overlijden valt het bedrag toe aan het kind. Het is zijn eigen geld en geen geërfd geld waarover successierechten moeten worden betaald.

De schenking en de teruglening gebeuren in één handeling. Er gaat dus geen geld over tafel. Het blijft bij de verklaring dat een bepaald bedrag voortaan eigendom is van het kind, maar dat de ouder dat voorlopig in de portemonnee houdt.

De schuldigerkenning moet beslist bij notariële akte plaatsvinden. Verder is vereist dat het kind over het schuldig erkende bedrag elk jaar rente betaalt. Als dit niet gebeurt, moet het kind na overlijden van de ouder toch nog successierechten betalen. Deze vorm van schenking wordt nogal eens gekozen om successierechten te besparen in gevallen waarin de ouders niet echt geld kunnen of willen afgeven, bijvoorbeeld omdat men het geld nog niet kan missen. De rente is bij het kind natuurlijk gewoon belast. De ouders kunnen de betaalde rente als rente voor consumptief krediet in aftrek brengen, dat wil zeggen voor maximaal een bedrag van 10.404 gulden (gehuwden, jaar 1999).

'Overhevelen' woning
In sommige gevallen kan het 'overhevelen' van de eigen woning aan kinderen een belastingvoordeel opleveren. Het kan op verschillende manieren gebeuren. Vaak is het aan te bevelen een deskundige te raadplegen. Ik kan er in deze rubriek maar heel kort op ingaan.

De eerste manier van overdracht van het eigen huis is de verkoop onder voorbehoud van huurrecht. De ouders verkopen het huis aan de kinderen. Ze krijgen het recht om levenslang in het huis te blijven wonen. Daarvoor betalen ze een bepaalde huurprijs. De verkoop vindt plaats in verhuurde staat. Dit betekent dat de prijs die de kinderen moeten betalen, gesteld kan worden op 60 procent van de 'leegwaarde'. Nu is het de ouders niet om dat geld te doen. Ze lenen daarom de koopsom aan hun kinderen. Die blijven de koopsom dus schuldig. Over het geleende bedrag moeten de kinderen rente betalen. Deze rente behoort tot de belaste inkomsten van de ouders.

De kinderen hebben belaste huurinkomsten, maar daartegenover staat aftrekbare rente. De ouders hebben niet meer met het huurwaardeforfait te maken en de kinderen kunnen de onderhoudslasten als aftrekbare kosten opvoeren. Ze hebben immers verhuuropbrengsten. De daartegenover staande kosten zijn nu eenmaal aftrekbaar.

Verder kunnen de ouders elk jaar een deel van de schuld kwijtschelden, bijvoorbeeld voor het hierboven genoemde belastingvrije bedrag. Bedenk wel dat bij de overdracht van het huis 6 procent overdrachtsbelasting verschuldigd is. Er zal dus flink gerekend moeten worden om uit te maken of dit alles voordeliger is dan het huis gewoonweg in de erfenis te laten vallen.

Overdracht eigendom
Een tweede mogelijkheid is de overdracht van het 'blote eigendom'. De woning wordt verkocht onder voorbehoud van vruchtgebruik. Ook nu kunt u weer de koopsom lenen en jaarlijks gedeeltelijk kwijtschelden. Bij overlijden vervalt het vruchtgebruik. Er is dan een (fictieve) verkrijging, waarover successierechten verschuldigd zijn. Deze zijn echter aanzienlijk lager dan wanneer het huis in volle eigendom geërfd wordt.

Deze vormen van belastingbesparing zijn natuurlijk vooral interessant wanneer het huis een flinke waarde vertegenwoordigt, zodat daarover te zijner tijd een groot bedrag aan successierechten moet worden betaald. Als het huis niet al te veel waard is en er bovendien nogal wat kinderen zijn –die de spoeling natuurlijk dun maken– heeft een overdracht van de woning minder zin.