Financiën en Economie 31 maart 1999

Conflict over toekomst Kroatische suikerfabriek

Deel Cosun-top stapt
op vanwege ruzie

Van onze redactie economie
BREDA – Bij de agrarische coöperatie Cosun (de vroegere Suiker Unie) is een deel van de directie opgestapt. Inzet van het conflict is een groot meningsverschil over de investeringsplannen van een verliesgevende suikerfabriek in Kroatië waarin Cosun een meerderheidsbelang heeft.

Gisteren werd bekendgemaakt dat directievoorzitter ir. J. A. Wesseldijk en directeur drs. W. Oosterhuis van de belangrijke suikerdivisie het concern verlaten. Hun taken worden voorlopig waargenomen door de andere directieleden, waarnemend voorzitter drs. C. J. Menkhorst en prof. dr. E. Piëst.

Voorzitter ir. H. E. Clevering van het bestuur van de coöperatie stelde vanmorgen tijdens een toelichting op de jaarcijfers over 1998 dat het conflict ging over de investeringsplannen in de suikerfabriek Tvornica Secera Virovitica in Kroatië. Hierin heeft Cosun sinds mei vorig jaar een meerderheidsbelang van 51,3 procent. De overige aandelen zijn in handen van de overheid.

Vorig jaar boekte de fabriek in Kroatië een verlies van 16 miljoen gulden. Voor Cosun was dit een reden om zich te bezinnen op het feit hoe het verder met de deelneming om moet gaan. De opgestapte directieleden Wesseldijk en Oosterhuis waren voor meer investeringen in Kroatië, maar hun collega's Menkhorst, Piëst en het bestuur van de coöperatie vonden dit te riskant.

Cosun heeft belangen in suikerfabrieken in Kroatië, Roemenië en Slovenië. De uitbreiding van suikeractiviteiten in Oost-Europa is voor het concern van strategisch belang, omdat Cosun door de quotumregeling voor suiker in de Europese Unie niet veel mogelijkheden heeft om zijn positie op dit terrein te versterken. Volgens Clevering heeft de onderneming haar strategie bij moeten stellen omdat Oost-Europa zich negatiever ontwikkelt dan verwacht.

Cosun is nu met Kroatië in onderhandeling over de toekomst van de fabriek. Als de overheid niets doet aan de suikerprijs, zal de vestiging failliet gaan. De onderneming heeft een omzet van circa 90 miljoen gulden.

De opvolging van de afgetreden directieleden zal gefaseerd gebeuren. Dat hangt volgens bestuursvoorzitter Clevering vooral af van de nieuwe concernstrategie. Op de vraag of het meningsverschil over de fabriek in Kroatië de enige oorzaak van het conflict in de directie was, wilde hij verder niet ingaan.

De resultaten van Cosun verslechterden vorig jaar door het natte weer. De invloed hiervan was volgens Menkhorst „desastreus.” De nettowinst daalde met 37 procent van 80 miljoen naar 50 miljoen gulden. Vooral de onderdelen Suiker Unie, Sensus (fructose) en Jonker Fris (conserven) hadden last van de bijzondere weersomstandigheden. Hetzelfde gold voor de ondernemingen Aviko (aardappelproducten) en Advanta (zaaizaden), waarin Cosun een belang heeft van respectievelijk 30 en 50 procent. De aanvoer van suikerbieten en andere agrarische grondstoffen viel door de natheid aanzienlijk lager uit. Hierdoor namen de productiekosten sterk toe. Desondanks steeg de omzet dankzij verschillende overnames toch met 6 procent tot 2,3 miljard gulden.

Ondanks de problemen krijgen de boeren voor hun in 1998 geoogste bieten een hogere prijs. Deze stijgt met 8 cent tot 127,50 gulden.

Stroomlijning
Voor dit jaar verwacht Cosun een winststijging. De directie benadrukte vanmorgen dat de stroomlijning van het concern doorgaat. Centraal in het beleid staan de kernactiviteiten suiker en de productie van grondstoffen voor de voedingsmiddelenindustrie. Vorig jaar kocht de onderneming verschillende berdrijven op deze gebieden.

De conservenbedrijven horen niet bij de kernactiviteiten en worden afgestoten. Baltussen werd vorig jaar aan het management verkocht, terwijl Jonker Fris zo goed als zeker aan het Britse HL-Foods wordt overgedaan.