Ebo van den Bor uit Nijkerk
thuis in de buitenlandse keuken

De grootste rijstverkoper van Nederland is niet de supermarkt maar een horecagroothandel. Het Nijkerkse bedrijf Ebo van den Bor is goed voor 14 procent van de rijstomzet in Nederland. Elke week vijf grote vrachtwagentrailers vol. De onderneming levert de rijst en 1399 andere grondstoffen aan oriëntaalse en Zuid-Europese restaurants. Om daar blijvend een compleet pakket aan te kunnen bieden, kan het bedrijf niet om overnames heen, stelt algemeen directeur J. K. Brinkman.

Die concentratie in de markt van horecagroothandels is al jaren aan de gang, vertelt Brinkman. „Voor de kleinere ondernemingen wordt het steeds moeilijker om zaken zoals inkoop, financiering en marketing allemaal zelf te doen. Met name eisen die de wet stelt aan de hygiëne tijdens de opslag en het transport geven hoge kosten voor ondernemingen. Vele van hen missen de schaalgrootte daarvoor. Kleine bedrijven zoeken daarom naar bundeling”.

Ook Ebo van den Bor is ontstaan uit een fusie. Op de eerste dag van dit jaar gingen de groothandels Sietsma, Ling Hou, Ebo en Gebroeders Van der Bor samen verder. De grootste aandeelhouder van het bedrijf is Parnib, de investeringsmaatschappij van de Nationale Investeringsbank. De nieuwe onderneming was meteen marktleider als het gaat om de levering van grondstoffen voor de oriëntaalse keuken. Ebo haalde ook een deel van zijn omzet uit levering aan Zuid-Europese restaurants.

Eigen files
De fusie was ook niet ongunstig voor de congestie op de Nederlandse wegen. Vanuit de diverse vestigingen bestreken de groothandels heel Nederland. Dat gaf problemen. „Voor 1 januari creëerden wij onze eigen files. Een restaurant dat afnam van de vier fusiepartners kreeg op één dag vier verschillende vrachtwagens voor de deur”. Het bedrijf besloot alles centraal te gaan regelen. „Eerst dachten wij dat vanuit Nijkerk te gaan doen”. Dat viel tegen. „Met name verkeersproblematiek zorgt ervoor dat wij nu drie distributiecentra gaan exploiteren: Nijkerk, Purmerend en Pijnacker”. Bijkomend voordeel is dat Nederland veel beter 'bestreken' kan worden.

Want de onderneming wil groeien. Ze wil niet alleen haar positie versterken als dé groothandel voor de oriëntaalse keuken –„wat overigens meer is dan alleen Chinees”– maar ook als leverancier aan de Zuid-Europese restaurants. „Wij hadden onszelf drie jaar de tijd gegeven ook op die markt dominant te worden. Slaagden we daar niet in, dan zouden we die activiteiten van de hand doen”. Zover zal het niet komen. Door de overname in november van Caesar Food en die in januari van Gert Visser uit Huizen en het horecadeel van Van de Kraats uit Putten is Ebo van den Bor ook marktleider van de groothandels voor Zuid-Europese restaurants geworden.

Tevredenheid
De totale groothandelmarkt voor buitenlands eten is een miljard gulden groot, Ebo van den Bor heeft hiervan 150 miljoen gulden in handen. Een 25 miljoen gulden daarvan dankt het bedrijf aan de recente overnames. Begin dit jaar was de omzet 100 miljoen. Zonder de overnames groeiden –tot grote tevredenheid van Brinkman– de verkopen met 15 procent.

Voor 1999 waagt de directeur zich niet aan een omzetvoorspelling. „Alles wat we groeien is meegenomen. De toename zal wel op 10 miljoen gulden uitkomen, maar voor een echte voorspelling is het nog te vroeg. Begin dit jaar had ik ook niet een omzetstijging met 50 procent verwacht”.

De fusie en de overnames maken dat het management en de medewerkers van Ebo van der Bor hun „handen voorlopig nog vol hebben aan de integratie van de diverse bedrijven”. Hij doelt daarbij met name op het vinden van een gezamenlijke cultuur voor de onderneming waarin binnen één jaar zeven bedrijven zijn opgegaan. „Vertegenwoordigers die vroeger elkaars concurrenten waren, zijn nu elkaars collega's. Alle bedrijven hadden een eigen automatiseringssysteem, dat wordt vervangen door één nieuw systeem”.

Het aantal producten in het assortiment nam dit jaar met 800 toe tot 1400. Volgend jaar denkt het bedrijf nog eens 600 artikelen toe te voegen. „Compleet maken, daar gaat het ons om. Met de overname van kaasgroothandel Gert Visser bijvoorbeeld krijgen wij, in plaats van acht, 48 kaassoorten in huis. Met één telefoontje moeten de restaurants alle benodigdheden bij ons kunnen krijgen”.

Tien jaar leuk
De groei in het aantal Chinese restaurants is er in Nederland wel uit, denkt de directeur. „De omzet zal nog wel stijgen, maar de levenscyclus van restaurants is kort. Er moet dus continu geïnvesteerd worden. Mensen komen naar een restaurant omdat het leuk is. Je kunt niet zonder aanpassingen tien jaar leuk zijn”. De Chinees heeft steeds minder nasi en bami op het menu staan, zo signaleert Brinkman, steeds vaker de echte specialiteiten van zijn geboorteland. „Ook daar willen wij bij zijn, het assortiment aanpassen. Anders missen we een deel van de markt”. Hoe die eruitziet, bekijken tien mensen binnen de organisatie. Zij bezoeken de oorsprongslanden en beurzen, op zoek naar nieuwe ontwikkelingen.

Behalve de oriëntaalse en de Zuid-Europese restaurants in Nederland bevoorraadt Ebo van den Bor ook hun collega's in België en Duitsland. De markt daar is wel anders. „Vanwege onze Indische geschiedenis zijn wij Nederlanders oriëntaals gericht. Aardig is dat wij denken te eten wat de inwoner van China eet. Maar de Chinees van het restaurant heeft zijn voedsel aangepast aan onze smaak en die is toch wat meer Indisch gericht”. Duitsers houden meer van de Zuid-Europese keuken. Pizzeria's, Griekse restaurants en dergelijke”.

Zongebrand
Een bedrijf kan leveren als het aan de vraag en de wensen van de klant kan voldoen. Dat weten ze bij Ebo van den Bor ook. „Wij stuurden daarom een Chinese kok naar Thailand om hen daar kip te leren snijden. De kok kon precies aangeven wat in Nederland gevraagd werd”. Sommige klanten vragen speciaal naar Thaise kip. „Misschien meer zongebrand”, vraagt de directeur zich lachend af. Nu komt er elke twee weken een container vers gesneden kip uit Thailand aan. Precies naar wens.

Deze juiste bereidingswijze was niet de enige reden de kip ver weg te halen. De vleesmarkt in het Verre Oosten is veel stabieler, vindt Brinkman. Schommelt de waarde in Nederland mee met hoogte- en dieptepunten, in Thailand „sluit je zo een contract voor twee jaar af. Die prijzen liggen dan ook nog, met inbegrip van heffingen, gunstiger dan in Nederland”.

Avonturiers
Ook Ebo van den Bor moet wat dat betreft op de kleintjes letten. „Onze afnemers weten erg goed hoe onze inkoopmarkt in elkaar steekt. Is varkensvlees 20 procent goedkoper, dan daalt onze omzet in geld ook met 20 procent. Verlagen wij de prijs niet, dan zijn we een klant kwijt”. Het handelen zit ook in de aard van de restauranthouders. „Het zijn vaak goede ondernemers. Ze weten wat ze willen en wat ze kunnen. Het zijn veelal echte avonturiers. Sommigen trokken naar Europa en door zo te werken hebben ze zich een plaats in onze maatschappij verworven”.