Miljoenenstrop voor
effectenbank Kas-Ass

AMSTERDAM – De dreigende ondergang van de effecten- en optiehandelaar Coffeng kan de bank voor de effectenhandel Kas-Associatie (Kas-Ass) bruto ƒ 75 miljoen kosten. Het is niet uitgesloten dat het bedrag nog verder oploopt, zo deelde de bijna tweehonderd jaar oude bank gistermiddag mee.

De bank is niet blij met het AEX-besluit om Coffeng te schorsen. Het schadebedrag is duidelijk groter dan de hele jaarwinst die Kas-Associatie in 1997 maakte. Toen verdiende de bank ƒ 46,4 miljoen. De winst over dit jaar krijgt waarschijnlijk een flinke knauw door het debacle. Kas-Ass overweegt haar stroppenpot aan te spreken. Toch is de bank volgens eigen zeggen nog steeds financieel gezond. Op de beurs verkochten ondertussen geschokte beleggers hun stukken Kas-Ass.

Geen tekort
De beslissing van de effectenbeurs om Coffeng eind november te schorsen, speelde Kas-Associatie duidelijk parten. De bank reorganiseerde al sinds begin november de handelspositie van de optiehandelaar bij Coffeng. Die had in een paar dagen tijd erg risicovol gehandeld, waarna Kas-Associatie ingreep. In de daaropvolgende dagen probeerde Kas-Ass de opdrachten voorzichtig door te verkopen. Dat lukte aardig, want tot aan de schorsing van Coffeng vertoonde de portefeuille geen tekort. „In onze ogen had Coffeng niet failliet hoeven gaan”, verklaarde directeur T. van Heesse dan ook.

Door de beslissing van de beurs om Coffeng uit de handel te halen, konden de posities niet meer afgebouwd worden. Bestuursvoorzitter jonkheer F. von Balluseck: „Je bent er niet blij mee”. Na twee dagen keek de bank tegen een schadepost aan van ƒ 75 miljoen.

Duidelijk is wel dat Kas-Associatie geschrokken is van de enorme bewegelijkheid op de optiemarkt. De optiehandelaar bij Coffeng struikelde volgens de bank over het zeer grillige koersverloop van Koninklijke Olie. De handelaar gokte op een lagere koers, maar Koninklijke Olie ging alle kanten uit.

De bank, die al sinds 1983 werkt met optiehandelaren, ziet de optiemarkt veranderen. Het bedrijf overweegt daarom zelfs de clearingsactiviteiten voor de optiehandel te verbreken. „De felheid, snelheid en grootheid ervan zijn nieuw. Het is kennelijk anders geworden in het vak”, constateert Von Balluseck. Hij geeft toe dat de rekenmodellen van zijn bank die de optieposities van de handelaren in de gaten moeten houden, beperkingen hebben: „Er is een grens aan de werking van de modellen”.

De traditionele bank werd niet alleen verrast door de grilligheid van de markt, maar ook door de beslissing van de Amsterdamse beurs om Coffeng te schorsen. Dat is opmerkelijk, omdat Van Heeze lid is van de raad van commissarissen van de beurs. Pas nadat de schorsing was uitgesproken, werden Van Heeze en zijn medetoezichthouders geïnformeerd.

De goede reputatie van Coffeng, een kantoor dat al sinds 1918 bestaat, zorgde ervoor dat de Kas-Ass haar eigen controleregels minder streng toepaste. Normaal gesproken zou de effectenbank elke handelaar moeten controleren op het bezit van voldoende geld. Dat liet Kas-Ass bij Coffeng na, omdat de effectenhandelaar zo'n goede reputatie had. „Volgens de theorie controleren wij op het bestaan van een schorsingsrisico. In de praktijk hield je er bij zo'n respectabele onderneming geen rekening mee”, verklaarde Von Balluseck, die toegaf dat dit een dure les was. Inmiddels heeft de bank al haar klanten nog eens tegen het licht gehouden.

Dwang
Kas-Associatie moest de schatting over de miljoenenschade naar buiten brengen onder dwang van de Amsterdamse beurs. Die had de handel in de aandelen Kas-Associatie dinsdag de hele dag geschorst, omdat de financiële instelling in eerste instantie geen schadebedragen naar buiten wilde brengen. Het onderbreken van de handel was volgens de directie van Kas-Associatie dinsdag een onaangename verrassing. Gisteren trok Von Balluseck zijn kritische woorden richting beurs terug. Het waren slechts spontane uitingen geweest, zo zei hij.