Bloemen ondergronds naar vliegtuig

Directeur D. 't Hooft van Bloemenveiling Aalsmeer trad gistermiddag op als gastheer van de Stichting OLS (Ondergronds Logistiek Systeem), waar de veiling trouwens zelf deel van uitmaakt. De bloemenveiling is hard toe aan een snellere manier om de producten te vervoeren.

„Willen we onze centrumfunctie in de internationale sierteeltsector verder versterken, dan moeten we voor onze klanten wel bereikbaar blijven”. Dichtslibbende wegen baren de directeur grote zorgen. „Meer wegen vormen niet de enige oplossing”. Vandaar zijn interesse in het nieuwe vervoersconcept OLS.

Graafwerk
De gedachte daarachter is simpel. Lukt transport bovengronds niet meer, zoek het dan wat dieper. De plannen zijn als volgt: er komt een tunnel tussen Schiphol, Aalsmeer en Hoofddorp, met een lengte van zo'n dertien kilometer. Een deel wordt geboord, onder meer bij kruisingen en onder de Ringvaart, en ligt dan op ongeveer vijftien meter diepte. De rest is graafwerk.

De initiatiefnemers –waaronder naast de bloemenveiling onder meer de luchthaven Schiphol, Railinfrabeheer, Railned en Nederland Distributieland– willen gebruikmaken van de ervaring die is opgedaan bij de aanleg van de tweede Heinenoordtunnel.

De laad- en de losstations voor de aan- en afvoer van goederen zijn zo dicht mogelijk bij de plaatsen van afhandeling gesitueerd, op of onder het maaiveld. De diameter van de transportbuis is ongeveer vijf meter, wat aansluit bij de afmetingen van de karren van de veiling en de luchtvrachtpallets.

Het transport van de bloemen zelf gebeurt geheel automatisch. De onbemande voertuigen kunnen een snelheid halen van tussen de 20 en 40 kilometer per uur en worden aangestuurd door een centrale computer. OLS-projectmanager P. Luitjens deed gisteren uit de doeken dat de op het eerste gezicht lage snelheid niet moet worden onderschat. Schiphol en Bloemenveiling Aalsmeer zijn wat drukte betreft vergelijkbaar met een stad, vindt hij. „De gemiddelde snelheid van vrachtwagens bedraagt daar ruwweg 18 kilometer per uur. Hier gaat het dus sneller”.

Botsingen
In de loop van volgend jaar verrijst bij de TU in Delft een proefopstelling waar het transportsysteem wordt getest. Luitjens liet gisteren aan de hand van een animatiefilm zien wat er allemaal mis kan gaan als tientallen wagentjes ogenschijnlijk kriskras door elkaar heen rijden. „We moeten alles uitproberen: colonnerijden, in- en uitvoegen, botsingen, verschillende beladingsgraden en noem maar op”.

De voordelen van OLS zijn volgens Luitjens legio. Er kan in de eerste plaats worden gewerkt met het just-in-time-principe. Goederen mogen pas in het systeem meerijden als er vervolgtransport (bijvoorbeeld een vliegtuig of trein) beschikbaar is. Het vertrouwen in de computer is zo groot, dat de plannenmakers ervan uitgaan dat eventuele opstoppingen niet meer voorkomen. Dat scheelt dus 'reservetijd', waardoor latere aanlevertijden mogelijk zijn. En tijd is geld.

Hogesnelheidstreinen
De bouw van een spoorwegknooppunt voor goederenoverslag bij Hoofddorp is voor het welslagen van de ondergrondse buisverbinding van groot belang. Want vervoer per vliegtuig is lang niet altijd haalbaar. Railverbindingen zijn voor zogenoemde tijdkritische goederen –bloemen, fruit en andere bederfelijke waar– „wenselijk”, zo laat een eveneens gisteren gepresenteerde studie zien.

Het bureau TransCare GmbH onderzocht in opdracht van Schiphol, Flughafen Frankfurt, Bloemenveiling Aalsmeer en het ministerie van verkeer en waterstaat of het mogelijk is een Europees logistiek railvervoersconcept te ontwikkelen dat voldoet aan de eisen die luchtvracht stelt.

Dat is haalbaar, zo kon onderzoeker R. Jahncke tot zijn eigen verrassing meedelen. Het idee van hogesnelheidstreinen is ook te gebruiken voor goederenvervoer. „En daar kun je dan eveneens snelheden van 300 kilometer per uur mee halen”. Hij rekende voor dat met een gemiddelde snelheid van 200 kilometer per uur Parijs en Frankfurt in drie uur te bereiken zijn. Rome, Madrid en Istanbul in negen uur, om maar eens wat te noemen.

„Dat zijn absoluut interessante tijdtabellen”, aldus Jahncke. „Hierdoor wordt de trein een serieuze concurrent voor het vliegtuig”. Daarvoor is in de (nabije) toekomst wel een fijnmazig netwerk van Europese hogesnelheidslijnen nodig. De op zich hogere kosten van de trein ten opzichte van de vrachtwagen vallen dankzij de geboekte tijdwinst weer weg.

Dagelijkse invasie
De kosten van het Ondergronds Logistiek Systeem zijn geraamd op 500 miljoen gulden. Voorzitter van de OLS-stuurgroep R. Uijlenhoet maakte melding van de interesse van ten minste drie consortia in het project. Namen kon hij nog niet noemen. Omdat de studie heeft aangetoond dat een rendement van 4 procent haalbaar is, komt OLS ook in aanmerking voor een overheidsbijdrage. Uijlenhoet: „De verwachting is dat eenderde van het plan privaat wordt gefinancierd”.

Expediteurs, transporteurs, afhandelaren, exporteurs en importeurs moeten uiteindelijk geld in het laatje brengen als zij gebruik gaan maken van de buis tussen Aalsmeer en Hoofddorp. Bloemenveiling-directeur 't Hooft zal over een jaar of zes blij zijn wanneer hij in ieder geval een deel van de dagelijkse invasie van 3200 vrachtwagens, 2200 kleine transportauto's en 5500 personenwagens van zijn terrein ziet verdwijnen. Maar voor alles gaat hem de waarde van de bloemen aan het hart. „Die verliezen per etmaal 15 procent van hun waarde. U begrijpt dat efficiency in transport voor ons absolute noodzaak is”.