Stelsel melkquota
verdeelt EU-lidstaten

BRUSSEL – De Nederlandse regering is bereid een of twee jaar eerder dan voorzien te praten over afschaffing van het stelsel van melkquota in de Europese Unie. Maar landbouwminister Apotheker vindt het daarvoor nu nog te vroeg.

Groot-Brittannië, Zweden, Italië, Denemarken en Griekenland willen met ingang van 2006 af van het quotumstelsel: de maximumhoeveelheid melk per land die boeren mogen produceren en die hen zo van een stabiel inkomen verzekert.

In de periode 2000-2005 zouden de bestaande quota verhoogd moeten worden met 4 procent. De gegarandeerde minimumprijzen zouden dan wel met 30 procent omlaaggaan. De inkomenssteun zou weer stijgen.

Mordicus tegen
Het argument is dat de zuivelsector gebaat is met meer marktwerking. Verder zou de uitgangspositie van de Unie in de toekomstige onderhandelingen over vrijere wereldhandel binnen de Wereldhandelsorganisatie (WTO) ermee versterkt worden.

De voorstellen gaan echter veel verder dan die de Europese Commissie dit voorjaar heeft gelanceerd in het kader van de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Duitsland en Frankrijk zijn mordicus tegen en hebben daarover een brief op poten aan de Commissie geschreven, zo bleek gisteren tijdens een vergadering van de EU-ministers van landbouw.

„We moeten de discussie niet schuwen”, stelde Apotheker. Hij denkt aan 2003 of 2004 in plaats van vanaf eind 2005, zoals is voorzien. Maar echt enthousiast over afschaffing van het quotumsysteem is de D66-bewindsman niet. Hij vreest voor de kosten, omdat de inkomenssteun voor de boeren omhooggaat als er zo fors op de garantieprijzen wordt gekort. „Ik neig meer naar het Frans-Duitse standpunt”.

Europees landbouwcommissaris Fischler liep evenmin warm voor de ideeën van de in de Brusselse wandelgangen zo genoemde „bende van vier”, waarbij Griekenland zich later aansloot. „Elk land is vrij om ideeën aan te dragen. Wij zullen ze bekijken”.

De ministers van landbouw wijdden een eerste discussie aan Fischlers voorstellen om de legbatterijen voor kippen bijna twee keer zo groot te maken, van 450 tot 800 vierkante centimeter. De Nederlandse inzet gaat verder. Paars 2 wil zelfs op eigen houtje op den duur een verbod op legbatterijen als de discussie in EU-verband niets oplevert.

Apotheker was gisteren niet optimistisch dat het commissievoorstel het haalt. Zijn Oostenrijkse collega Molterer, die de vergadering voorzat, sprak van „sterk uiteenlopende” opvattingen.

Exportsubsidies
De raad boog zich nog over de crisis in Rusland, die de import van voedingsmiddelen uit het Westen nagenoeg heeft stilgelegd. De EU-export (rundvlees, varkensvlees) die richting uit is juist de laatste jaren sterk gegroeid, tot 5 miljard ecu (11 miljard gulden) in 1996. Het Nederlandse aandeel beliep ruim een half miljard ecu (1,1 miljard gulden).

Apotheker pleitte voor extra exportsubsidies voor de in Nederland na de varkenspest weer opkrabbelende varkenssector als de Russische markt weer opengaat. Fischler ziet daar weinig heil in. Verstrekking van voedselhulp aan Rusland is verder momenteel niet aan de orde, onder andere bij gebrek aan een concreet verzoek van Moskou, aldus Apotheker.