Devaluatie roebel hoeft
Rusland niet te redden

MOSKOU – De roebel is gisteren opnieuw onder zware druk gekomen. Aan een devaluatie van de Russische munteenheid lijkt moeilijk meer te ontkomen. Maar met een waardevermindering van de roebel lijkt het land nauwelijks gered.

Integendeel, een devaluatie zal de crisis juist vergroten, zo vrezen analisten. Zij wijzen op de beroerde situatie van de Russische banken. Die zullen een waardevermindering van de nationale munteenheid niet overleven, omdat hun schulden in buitenlandse valuta's dan toenemen.

De Russische minister van financiën, Michael Zadornov, verwacht dat hooguit een stuk of dertig van de 1500 banken dan nog overblijven. Zijn premier, Sergei Kirijenko, houdt dan ook vast aan een verdere verdediging van de roebel.

Weinig gevarieerd
Dat gaat evenwel ten koste van de deviezenvoorraad van de centrale bank van Rusland, die roebels opkoopt tegen harde valuta's. Het instituut kan de koers ook trachten te handhaven door de rentetarieven op te trekken, maar die liggen al op een dermate hoog peil dat ondernemingen nauwelijks meer geld lenen voor investeringen. En dat heeft onherroepelijk zijn weerslag op de economie.

Het enige voordeel van een devaluatie lijkt te liggen in de besparing van de reserves van de centrale bank. Ook de industrie zou profiteren omdat Russische producten in het buitenland goedkoper worden. Maar die vlieger gaat niet op, zo onderstreepten analisten gisteren. Het exportassortiment is daarvoor te weinig gevarieerd. Weliswaar is Rusland een toonaangevende exporteur van tal van grondstoffen, waarvan olie en gas de belangrijkste zijn, maar de wereldmarktspelers wikkelen deze handel doorgaans af in dollars.

Daartegenover staat dat de artikelen uit het buitenland duurder worden. Dat leidt tot een aanwakkerende inflatie wat grote onrust onder de bevolking teweeg zal brengen. De Russen hebben de afgelopen jaren toch al weinig plezier beleefd aan de economische hervormingen. Sinds de overgang van een centraal geleide planeconomie naar een vrijemarkteconomie is hun levensstandaard gestaag gedaald.

Met een devaluatie zou Moskou bovendien het toch al broze vertrouwen van internationale investeerders verder aantasten. De stabiele roebelkoers en de gematigde prijsstijgingen zijn een van de weinige grote successen waarop de regering kan bogen. Die moeizaam bereikte winst zou ze met een devaluatie in één klap tenietdoen.

Staatsschuld
Verder heeft een devaluatie grote gevolgen voor de staatsschuld. Het Kremlin heeft steeds aanzienlijke bedragen uit het buitenland geleend, waaronder ettelijke miljarden dollars van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank. Dat zou een extra zware last betekenen voor de toch al niet florissante Russische staatshuishouding.

Maar analisten zijn vooral benauwd voor het effect dat een devaluatie heeft op de Russische bankwereld. Vooraanstaande Amerikaanse kredietbeoordelaars verlaagden gisteren wederom de kredietwaardigheid van een aantal Russische banken, waaronder die van SBS Agro Bank, die in Amsterdam een filiaal heeft.

Een liquiditeitscrisis bij banken ligt al enige tijd op de loer. De Russische bevolking zou een tekort aan contant geld kunnen ontketenen als zij massaal hun tegoeden gaan opeisen. Als de Russen merken dat hun spaarcenten niet meer zijn uit te keren, zal de paniek toeslaan. Met alle gevolgen van dien voor het land waarin de communisten en nationalisten nog steeds op grote steun kunnen rekenen.