Duisenberg hoeft
niet na vier jaar weg

In interviews met de Volkskrant en het Financieele Dagblad van vandaag geeft minister Zalm zelf een scherpere interpretatie van het compromis over het presidentschap van de ECB dan tot nu toe naar buiten is gekomen. Zalm benadrukt dat Duisenberg niet maximaal, maar minimaal vier jaar zijn nieuwe functie zal vervullen. „Alleen Duisenberg weet het exacte moment van zijn terugtreden. Dat kan dus ook in 2003 zijn”, aldus Zalm.

Duisenberg heeft niet meer gezegd dan dat hij „ten minste” zal aanblijven tot het moment waarop de nationale munten volledig vervangen zijn door de euro. Dat proces moet uiterlijk op 1 juli 2002 afgerond zijn. „Duisenberg kan, als hij dat wil, langer blijven zitten”.

Koehandel
De Duitse minister van financiën Waigel zei vanmorgen dat Duisenberg zelfs de volle acht jaar kan blijven. Ook de Europese Commissie vindt dat Duisenberg zijn mandaat van acht jaar helemaal mag volmaken als hij dat wil. De Commissie stelt bovendien dat een volgende Europese raad niet verplicht is de Fransman Trichet te benoemen als opvolger wanneer Duisenberg voortijdig zou willen aftreden. De 'benoeming' van Trichet heeft geen enkele wettelijke status.

Het compromis over de benoeming van Duisenberg leidde in heel Europa tot conclusies dat het Verdrag van Maastricht is geschonden, waardoor de onafhankelijkheid van de ECB in het gedrang kan komen. De bijna twaalf uur durende koehandel die uitmondde in het compromis over de dubbele benoeming, met splitsing van het achtjarige mandaat, was voor Klaus-Dieter Kuehbacher, bestuurslid van de Deutsche Bundesbank, aanleiding tot scherpe kritiek. Hij noemde het een slecht voorteken en een inbreuk op het Verdrag van Maastricht.

„De regeringshoofden hebben de opvolger al genoemd en dat is strijdig met het verdrag,” zei Kuehbacher. Hij verbond daaraan de conclusie: „De volgende inbreuk op het verdrag is al voorgeprogrammeerd. We zouden deze historische dag hebben moeten vieren, maar zij (de regeringsleiders) hebben het verknoeid”, aldus Kuehbacher. De Bundesbank zelf gaf geen commentaar.

Kuehbacher waarschuwde voor de consequenties van het omstreden compromis, onder meer dat het nu moeilijker zal worden om sancties op te leggen aan EMU-lidstaten die zich niet houden aan de criteria voor fiscale stabiliteit. „Als zo'n kleine kwestie zo lang wordt besproken, hoe zal het stabiliteitspact dan worden gehandhaafd”, vroeg Kuehbacher zich af. „Men kan zich de situatie voorstellen dat regeringsleiders sancties aankondigen tegen een regering die zich niet aan de stabiliteitscriteria heeft gehouden, maar dat de sancties niet worden uitgevoerd omdat die in de buidel van die regering tasten”, concludeerde Kuehbacher.

Vrienden
De Duitse bondskanselier Helmut Kohl zei de discussies over de ambtstermijn van de ECB-voorzitter „buitengewoon ergerlijk” te vinden. „Duisenberg is gekozen voor de voorziene termijn van acht jaar. Dat hij zelf te kennen heeft gegeven „gezien zijn leeftijd” voortijdig op te stappen, is een beslissing die moet worden gerespecteerd”, zei Kohl.

Over de harde onderhandelingen met de Franse president Jacques Chirac die tot het omstreden compromis hebben geleid, zei Kohl dat de betrekkingen tussen Frankrijk en Duitsland niet zijn beschadigd. „Met vrienden kun je over alles praten, zelfs als je het niet met elkaar eens bent”, lichtte hij toe.