Spoorwegen willen
af van eenheids-cao

UTRECHT – De overkoepelende NS-cao, die voor alle bedrijfsonderdelen geldt, is wat de spoorwegdirectie betreft volgend jaar verleden tijd. Elk onderdeel –Reizigers, Materieel, Verkeersleiding en dergelijke– moet een eigen collectieve arbeidsovereenkomst krijgen.

Met dit voorstel komt NS aan een gevoelig punt. De spoorwegvakbond FSV vindt dat de spoorwegentop veel te hard van stapel loopt.

De NS wil af van de eenheids-cao, de zogenaamde raam-cao, waarin de belangrijkste arbeidsvoorwaarden zoals loon en vakantiedagen zijn geregeld. Er blijft hooguit een centrale regeling over voor vut en pensioen. „Elk NS-bedrijf moet zich in de eigen bedrijfstak met de daar opererende concurrenten kunnen meten. Dat kan alleen met arbeidsvoorwaarden die passen in de eigen bedrijfstak”, zo schrijft het NS-orgaan De Koppeling.

Minder loonsverhoging
FSV-voorzitter G. Hardeveld vreest de betekenis van die woorden. Hij wijst op de werkplaatsen van het spoor, verzameld in NS Materieel, die financieel slecht draaien. De werknemers zullen daar in de toekomst met veel minder loonsverhoging genoegen moeten nemen dan de machinisten en conducteurs, vreest hij.

De eerste aanzet tot verschil in arbeidsvoorwaarden is een uitspraak van de president van de rechtbank in Utrecht in kort geding deze week. Het personeel van de NS-winkeltjes “Wizzl”, die op sommige stations de plaats van de loketten hebben overgenomen, mag onder een andere cao vallen, zo bepaalde de rechter. NS wil nieuwe werknemers bij Wizzl onder de cao detailhandel brengen, die veel goedkoper is dan de goudgerande NS-cao. De bonden waren fel tegen deze maatregel.

Te snel door de bocht
FSV'er Hardeveld geeft toe dat de eenheids-cao niet voor altijd is. „Op termijn valt er niet te ontkomen aan splitsing van de cao. Maar NS gaat nu veel te snel door de bocht. Ze gaan het nu forceren. Ik heb ze in december al gezegd dat dat zeer onverstandig is”, aldus Hardeveld. Hij herinnert aan de moeilijkheden tijdens de vorige cao-onderhandelingen, toen het systeem van de raam-cao's met daaronder deel-cao's is uitgevonden. Die onderhandelingen leidden bijna tot een spoorwegstaking.