Binnenvaart wil straks van
Noordzee naar Zwarte Zee

Transportministers uit de Rijn- en de Donau-landen komen in de Culturele Hoofdstad bijeen om oplossingen te bedenken voor de belemmeringen waar de binnenvaart mee te kampen heeft. „Een vrije binnenvaart tussen de Noordzee en de Zwart Zee is de inzet van de conferentie”, aldus Netelenbos.

Slechte bevaarbaarheid
Dat ze de handen ineensloeg met Roemenië lijkt opmerkelijk, maar dat is het niet. Het plan voor de conferentie ontstond tweeënhalf jaar geleden toen Netelenbos tijdens een bezoek aan het land kennisnam van de slechte bevaarbaarheid van delen van de Donau.

Nederland en Roemenië hebben een vergelijkbare positie. Rotterdam staat als grootste Europese containerhaven aan het begin en het eind van het Europese binnenvaarttraject. Voor de Roemeense stad Constante aan de boorden van de Zwarte Zee geldt hetzelfde. De steden zijn verbonden door de 'ruggengraat' van het Europese vaarwegennet: een 3500 kilometer lange route van de Zwarte Zee via de Donau, het Main-Donaukanaal, de Main en de Rijn naar de Noordzee. Deze volgens Netelenbos „golden highway” ontstond in 1992 door de aanleg van het Duitse Main-Donaukanaal.

Maar van een onbelemmerde binnenvaart is nog lang geen sprake. Netelenbos en Tudor Mitrea namen zelf het heft in handen omdat de Europese Commissie „niet echt actief” is en de speciale commissies voor de binnenvaart op de Rijn en de Donau zijn verwikkeld in een competentiestrijd.

Een van de grootste obstakels die de bewindslieden willen wegnemen is de ontoereikende breedte en diepte van een aantal vaarwegen. Ook is de doorvaarthoogte onder bruggen lang niet altijd de vereiste 9,1 meter. Die hoogte is nodig voor vier lagen containers. „Vergeleken bij de Rijn is de Donau een stil water”, weet Netelenbos.

De Donau maakt Oostenrijk, Slowakije, Hongarije, Kroatië, Servië, Bulgarije, Roemenië en Oekraïne voor binnenschepen bereikbaar. „De urgentie is groot omdat een aantal van die landen toe gaat treden tot de Europese Unie en de handel daardoor zal toenemen”, aldus Netelenbos. De Donau is niet alleen niet breed en diep genoeg, maar gedeeltelijk zelfs helemaal onbevaarbaar omdat een gebombardeerde brug bij Novi Sad, een erfenis van de NAVO-acties in Kosovo, de doorvaart verhindert.

Verder moet de conferentie een aanzet geven tot harmonisering van de regels in de Rijn- en de Donau-landen, zodat de huidige vertragende bureaucratische rompslomp verdwijnt. Daarnaast is er aandacht voor milieueisen en arbeidsomstandigheden van schippers en personeel.

Wegen ontlasten
Netelenbos is erop gebrand de conferentie af te sluiten met een verstrekkende overeenkomst tussen de deelnemende landen omdat de binnenvaart „een geweldige kans biedt de wegen te ontlasten.” „Veel landen kunnen de enorme stroom vrachtwagens niet meer aan.” Daar komt bij dat het verouderde spoorwegennet op de Balkan geen goed alternatief is.

Het goederenvervoer per schip is de afgelopen vijf jaar met 25 procent gegroeid en kan een nog veel hogere vlucht nemen, vindt Netelenbos, die juist in eigen land kritiek krijgt omdat ze veel te weinig zou doen aan stimulering van de binnenvaart.

Roemenië is in 2006 gastheer van de volgende binnenvaartconferentie. Dan zal blijken wat is terechtgekomen van de afspraken die donderdag in Rotterdam worden gemaakt. Netelenbos verwacht dat de vrije doortocht naar de Zwarte Zee in 2006 zal zijn gerealiseerd.