Kootwijkerbroek maakt overuren

Het sein staat op veilig. Opgelucht haalt dit vlekje Veluwe weer adem. Kootwijkerbroek is –na Sprang-Capelle, Anjum en Kamperveen– al weer de vierde plaats in Nederland waar –met gemengde gevoelens– nieuw vee wordt binnengehaald. Pakweg de helft van alle 229 geruimde bedrijven in het dorp krijgt deze week nieuwe beesten.

De mkz-crisis heeft diepe wonden geslagen. Kootwijkerbroek heeft landelijke bekendheid overgehouden aan het gewelddadige verzet tegen de verplichte ruimingen. Nog altijd gelooft het gros van de Kootjebroekers niet dat de veeziekte ooit het dorp heeft bereikt. „Ben je gek. Er zijn 8800 bloedmonsters genomen. Allemaal negatief.” De dorpsgemeenschap kan vandaag een donkere bladzijde in haar geschiedenis omslaan.

Het dorp is sinds afgelopen nacht geen toezichtsgebied meer, nu ook het laatste monster van ID-Lelystad negatief is. Gretig maken de boeren in Kootwijkerbroek gebruik van de mogelijkheid om hun stallen opnieuw te bevolken met vee.

Schone stal
Twee grote vrachtwagencombinaties van Busser uit Bennekom draaien op de Dwarsgraafweg het erf van boer Boekhout op. Wouter krijgt vandaag als een van de eersten vijftig melkkoeien en 35 stuks jongvee. Langzaam zwaait de achterklep naar beneden. Onwennig stappen de koeien de treeplank over, de schone stal in. De boer drijft zijn nieuwe bewoners voorzichtig naar hun plek. Een dikke straal uit het achtereind van een koe maakt definitief een eind aan de steriele situatie in de stal. In de afgelopen weken hebben veel jongeren de boeren geholpen bij het ontsmetten van de stallen.

Wouter Boekhout heeft –samen met college Jaap van de Top– een veestapel gekocht in Zeewolde. Vanochtend vroeg heeft hij de beesten opgehaald. De boer heeft vannacht slecht geslapen. „Toch een stuk spanning, hè? We moesten om half vijf weg, 'k was om drie uur wakker.” Een feeststemming kan hij niet direct bij zichzelf ontdekken. „'t Zou wel moeten, maar daar ben ik misschien te nuchter voor.” Het bekende ritueel van voeren, verzorgen en melken kan weer beginnen. Een vreemde gewaarwording. „Je hebt dit nog nooit eerder meegemaakt, hè? Er ontvalt je weleens een goede koe, maar alles in één keer weg, nee, niemand wist hoe dat voelt.”

Op Bevrijdingsdag heeft Boekhout afscheid van zijn vee moeten nemen. Zes weken heeft het bedrijf daarop stilgelegen. „Ik had een hechte band met mijn vee. Dit nieuwe spul ken je nog niet. Het zijn allemaal vreemde koeien. Ik ken geen namen, ik heb geen schetsen, niks. De bedrijfsverzorger kent de beesten beter dan ik. Je hebt nog geen enkele band met deze veestapel.” Hij haalt z'n schouders op. „Komt vanzelf. Het loeit hier tenminste weer.”

Wouters mobieltje piept. „Hé, Kees. Kom maar wat voer brengen, jongen. Doe maar een tonnetje of zes. Ik heb nog niks.” De Kootwijkerbroeker heeft geleerd van de mkz-periode. „Je gaat nu toch bewuster met ontsmettingen om.” De stal tot verboden gebied verklaren, gaat hem echter te ver.

Getuigen
Voorzitter Kees van Hierden van het crisiscomité is onder de indruk. „Een heerlijk gezicht”, zegt de nuchtere boer over de binnenkomst van de koeien. „Straks lopen ze weer buiten. We willen er geen feeststemming van maken, want in de buitengebieden zitten veel varkensboeren nog steeds met de problemen van overvolle stallen.”

Op de hoek Essenerweg/Topperweg staan zeven, acht dikke afgezaagde boomstronken. Stille getuigen van de protesten tegen de opgelegde ruimingen. Binnen wacht boer Van de Berg aan de keukentafel op de komst van een kleine honderd koeien. „Rare situatie. Voelt erg onwennig.” Zijn koeien komen uit Lichtenvoorde. „Je krijgt nooit zulk mooi vee terug als je eerst had.”

Hier en daar staat nog een eenzaam protestbord. Op een boerderij, ergens in het dorp, wappert een vlag. Vanaf vandaag weer in top.