Russische curiositeit stijgt op

Sneeuwvlokken dwarrelen neer. Met afhangende vleugels staat de Antonov te wachten op z'n beurt. Pakweg drieënhalf jaar heeft het enorme transporttoestel op vliegveld Beek aan de ketting gelegen. Langzaam komt een Embraer-145 van de KLM uit de gevulde, grijze wolken zakken. De lange blauwe spriet valt volledig in het niet bij z'n grote Russische broer.

Gehakketak
De nieuwe eigenaar van het Russische vrachttoestel, het Britse Air Foyle, laat er geen gras over groeien. Vandaag al kiest de Antonov het luchtruim. Hoe eerder hoe beter. Weg uit de staart van Nederland. Het juridisch gehakketak heeft genoeg tijd en geld gekost. Gistermiddag nog bakkeleiden juristen voor de rechtbank urenlang over de juistheid van een door minister Netelenbos (Verkeer) opgelegd startverbod.

Het toestel verkeert –voor een enkele reis richting Antonov-fabriek in Kiev– technisch in goede staat. Een ploeg van dertig man uit Kiev heeft het enorme vrachtvliegtuig danig onder handen genomen. De vier motoren zijn vervangen, het hydraulische systeem, het landingsgestel en andere technische apparatuur zijn gereviseerd. Een proefrit op vol vermogen –met opgetrokken neus– over de startbaan is geslaagd. Onder toeziend oog van de Rijksluchtvaartdienst (RLD) hebben de luchtvaartautoriteiten uit Oekraïne het toestel goedgekeurd.

Air Foyle heeft daarom eind januari uit Oekraïne een bewijs van luchtwaardigheid gekregen. En een nieuwe registratie. Voortvarend als de nieuwe eigenaar is, heeft hij zijn 'kleinood' inmiddels laten overschilderen met nieuwe vlag en nummers. Maar met zo veel voortvarendheid konden de ambtenaren van Netelenbos niet uit de voeten.

De RLD betwist de geldigheid van de nieuwe papieren. Het toestel staat immers ook nog altijd in Rusland geregistreerd? „Het Verdrag van Chicago uit 1944 verbiedt een dubbele registratie”, betoogde mr. H. J. M. Besselink gisteren in Maastricht. „Daarom voldoet het niet aan de voorschriften.” Bovendien kán Oekraïne –volgens de RLD– niet eens een bewijs van luchtwaardigheid afgeven voor een toestel onder Russische vlag. En dus moest het vliegtuig aan de grond blijven. Zo klaar als een klontje.

Tot grote ergernis van Air Foyle-directeur Bruce Bird en de luchthavendirectie. Beiden sleepten gisteren de Staat voor de rechter. De een met een kort geding, de ander met een bestuursrechterlijke procedure. Want vóór dinsdag 6 februari moet het toestel in Kiev zijn voor een grondige onderhoudsbeurt. Op dat moment loopt het luchtwaardigheidsbewijs af. Bovendien moet het vliegtuig volgens een contract tussen luchthaven en eigenaar zestig dagen ná veilingsdatum –vandaag– zijn vertrokken.

De RLD-eis aan Air Foyle om de papieren over te laten schrijven van Rusland naar Oekraïne is vrijwel niet uitvoerbaar. De Russen weigeren namelijk hun Antonov-registratie in te trekken. Boze tongen beweren dat de maffia steekpenningen aan Moskou betaalt om een overschrijving tegen te houden. „Wij hebben een luchtwaardigheidsbewijs en een registratie. Wat moeten we nog meer?” klaagde mr. Vrede van Air Foyle.

Verjonging
Dus mochten de twee rechters gistermiddag –na drie schorsingen– in een gecombineerde zitting de knoop doorhakken. „De president van de rechtbank heft tot 6 februari het startverbod op. Hoger beroep tegen deze uitspraak is niet mogelijk.”

Een zestienkoppige crew staat in de startblokken. Het toestel gaat in Kiev vier maanden de hangar in voor een ingrijpende verjongingskeur. Daarmee moet de grote Rus voldoen aan de scherpe eisen van westerse luchtvaartautoriteiten. Na deze update kunnen elf bemanningsleden ander werk zoeken.