Financiën en Economie 16 september 2000

Dossier UMTS-veilingen

Twijfels door UMTS-veilingen

Door drs. A. van der Kamp
Na de veiling in het Verenigd Koninkrijk is de telecommarkt onlangs opgeschud door de veiling van UMTS-licenties in Duitsland. De totale opbrengst van 51 miljard euro lag ver boven de verwachting van de markt, waarna sterke twijfels zijn ontstaan over de financiering enerzijds en de toekomstige winstgevendheid anderzijds. De verschillende spelers in de Duitse telecommarkt hebben zeer forse prijzen betaald, maar de groeivooruitzichten voor verschillende segmenten blijven positief.

Wat is UMTS eigenlijk? De mobiele telefonie heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld en een mobiele telefoon is nog nauwelijks weg te denken uit het dagelijks leven. Hoewel de mogelijkheden op dit moment beperkt zijn, zal het vanaf 2002, met behulp van de UMTS-techniek (Universal Mobile Telephone Service), mogelijk zijn bewegende beelden te versturen en te internetten via de mobiele telefoon.

De UMTS-licenties geven de telecombedrijven in de toekomst de mogelijkheid deze diensten aan te bieden. Wij verwachten dat door deze technologische vernieuwing de mobieletelecomsector een zeer sterke groei zal doormaken. Het aantal bezitters van een mobiele telefoon in Europa –155 miljoen eind 1999– zal volgens onze taxatie in 2004 de grens van 300 miljoen passeren. Hiervan zal circa 35 procent toegang hebben tot internet. Bedrijven zoals Vodafone Group, British Telecom en Telefónica spelen naar onze mening met mobiele-internetportals en het aantrekken van ”content” momenteel het best in op deze ontwikkelingen.

Duitse veiling
Vorige maand is de veiling van de Duitse UMTS-licenties geweest. Deze resulteerde in twee opmerkelijke feiten, die wij als negatief beschouwen voor de telecomondernemingen die activiteiten ontplooien op de Duitse markt. De totale opbrengst van 51 miljard euro is ver boven de verwachtingen uitgestegen. Stroeve had een opbrengst van 30 miljard euro getaxeerd. Naar onze mening heeft een aantal partijen hiermee te veel betaald.

De veiling heeft zes licenties opgeleverd, wat de Duitse telecommarkt zeer concurrerend zal maken. Wij verwachten dat Deutsche Telekom het meest te lijden zal hebben van de margedruk, die door de hevige concurrentie zal ontstaan, aangezien het bedrijf voor zijn inkomsten uit mobiele telefonie grotendeels afhankelijk is van de Duitse telecommarkt. In 1999 kwam 82 procent van de totale inkomsten van mobiele telefonie uit Duitsland. Mobilcom, Viag Interkom en Sonera/Telefónica hebben in onze opinie eveneens te veel betaald voor de Duitse licentie, aangezien deze bedrijven momenteel geen of een relatief klein klantenbestand op de Duitse markt hebben.

Financieringsbehoefte
Als gevolg van de kosten van de veiling van Duitse UMTS-licenties, alsmede kosten voor het opbouwen van het benodigde netwerk en acquisities, is de financieringsbehoefte van de diverse telecombedrijven sterk toegenomen. Hiertoe heeft een aantal van hen inmiddels een obligatie-uitgifte aangekondigd voor het vierde kwartaal van dit jaar, die wij in totaal taxeren op minimaal 28 miljard euro. Door de verslechterde financiële positie van de meeste telecombedrijven is de kredietwaardigheid-rating voor de meeste telecombedrijven inmiddels verlaagd tot ”single A”, waardoor een hogere couponrente op de obligaties wordt verlangd door de belegger. Het einde van de kredietwaardigheidverlagingen is nog niet in zicht.

Behalve de obligatie-emissies staat de komende maanden tevens een groot aantal aandelenemissies en beursintroducties van KPN, Telefónica, France Telecom/Orange en Deutsche Telekom op stapel, ter waarde van in totaal ongeveer 60 miljard euro.

Naast de koerscorrectie van vele TMT-aandelen (technologie, media en telecom) die aan het eind van het eerste en het begin van het tweede kwartaal inzette, zijn tevens de Britse en de Duitse UMTS-veilingen belangrijke oorzaken van een negatieve performance van de telecomsector. Desondanks blijven wij ervan overtuigd dat de telecomsector een interessante sector is, aangezien de vooruitzichten (voor verschillende segmenten) nog steeds als positief zijn te beschouwen:

Wij verwachten dat de penetratiegraad van mobiele telefonie in Europa zal stijgen tot circa 85 procent in 2005 (40 procent in 1999). Het aantal gebruikers stijgt immers significant, en daarnaast taxeren wij gedurende deze periode een duidelijke stijging van de gemiddelde opbrengst per gebruiker (ARPU) als gevolg van extra diensten die mogelijk worden door de UMTS-techniek.

Door middel van het aanleggen van glasvezelbekabeling en DSL-toepassingen (modem gekoppeld aan het koperen netwerk) wordt het voor telecombedrijven mogelijk snelle internetverbindingen en snel datatransport te realiseren. Wij verwachten dat mobiele communicatie en datacommunicatie in de komende acht tot tien jaar ongeveer 70 procent van de omzetgroei in de sector voor hun rekening zullen nemen.

Een voortdurende trend zal naar verwachting zijn het realiseren van aandeelhouderswaarde door middel van beursintroducties van bedrijfsonderdelen (equity carve-outs), waarmee deze activiteiten transparanter wordt gemaakt. Met name Telefónica heeft onzes inziens een duidelijke focus op het realiseren van aandeelhouderswaarde door middel van equity carve-outs.

Groeiverwachtingen
Opkomende markten zoals Oost-Europa en Zuid-Amerika bieden momenteel tegen relatief geringe investeringen een groot potentieel. Telefónica is het grootste Europese telecombedrijf in Zuid-Amerika en is naar onze mening uitstekend gepositioneerd om te profiteren van de verwachte groei van deze telecommarkten.

De UMTS-veilingen zijn voor de telecombedrijven een tegenvaller geworden door de hoge bedragen die de bedrijven moeten betalen voor de licenties. Het feit dat de bedrijven bereid zijn deze bedragen te betalen impliceert echter dat de groeiverwachtingen van de mobiele telefonie zeer hoog zijn.

Drs. A. van der Kamp is beleggingsanalist bij Effectenbank Stroeve.