„Baan aantrekkelijke
overnamekandidaat”

Jan Baan wil het nog eens goed benadrukken. Hij acht zich buitenstaander en heeft de afgelopen twee jaar geen vinger gehad in het beleid van Baan Company. „Mijn broer Paul en ik kregen in die roerige tijd het verwijt van belangenverstrengeling. Dat vonden wij onterecht, maar we hebben eind 1998 toch rigoureus een punt gezet achter onze relatie met Baan Company. Terwijl we gezien ons aandelenbelang (van toen ruim 35 procent, red.) gerust twee zetels hadden kunnen claimen in de raad van commissarissen.”

Inmiddels is dat belang geslonken tot tussen de 10 en 20 procent. Toch is zijn betrokkenheid bij wat hij altijd „mijn kind” noemde er nog wel. „Vanaf de zijlijn” wil de huidige topman van de Vanenburg Group wel „een nuchter geluid van iemand met kennis van de sector” laten horen over het bedrijf dat hij in 1978 van de grond tilde, dat vervolgens uitgroeide tot een wereldspeler op het gebied van pakketsoftware en dat de laatste anderhalf jaar in de hoek zit waar de klappen vallen.

Opnieuw een forse reorganisatie doet de oprichter wel wat. „Natuurlijk, maar ik denk dat de situatie wordt overdreven. Baan heeft 170 miljoen dollar in kas, maar de media maken enorm veel herrie rond de vraag of investeringsmaatschappij Fletcher bereid is 40 miljoen dollar extra te spenderen. Typisch journalistennieuws.”

Baan Company staat er volgens Jan Baan zelfs „gunstig” voor. „Op dit moment verkeert het bedrijf in een positieve situatie qua mogelijkheden. De druk vanuit de aandeelhouders is een beetje verdwenen en dat biedt de mogelijkheid zich meer bezig te houden met de bestaande klantenkring. Dat acht ik positief en die omslag lijkt ook te lukken. Ik krijg tenminste geen signalen van klagende klanten. Daar hebben we bij Vanenburg, als dealer van Baan-software, behoorlijk zicht op.”

Baan probeert de omslag van pure softwareverkoop naar meer service en consultancy te maken. Concurrent SAP is in dat segment, waarin de marges beduidend hoger liggen, veel succesvoller.

„Dat klopt, maar SAP heeft ook niet de tegenwind gekend die Baan wel heeft gehad. De markt zat tegen, maar vergeet niet dat Baan Company anderhalf jaar lang veel energie heeft moeten steken in puinruimen. En nog. De eerste reorganisatie eind 1998 is blijkbaar niet rigoureus genoeg geweest. Nu blijkt dus dat er alsnog iets moet worden gecorrigeerd. Maar ach, kort pijn lijden is soms het beste.” Een voorziening van 200 miljoen dollar is niet gering, geeft Baan toe. „Maar dat gaat niet volledig ten koste van de liquide middelen. Het betreft voor het grootste deel een afschrijving op gedateerde software.”

Bij de vorige crisis gebruikte u het beeld van een vrachtwagen die uit de bocht was gevlogen maar die alle reserveonderdelen wel aan boord heeft. Zijn er nog reserveonderdelen over?

„O, genoeg. Er zit 170 miljoen dollar in kas en Baan verkoopt knappe producten. Technisch zie ik dat er een mooie doorbraak is gerealiseerd met wat men noemt de lancering van de e-commerce-software.” Volgens veel analisten loopt Baan Company in deze ontwikkeling lang niet voorop. Hoeft ook niet, vindt Jan Baan. „SAP loopt voorop en Baan moet niet de ambitie hebben met de leider te willen concurreren.” Het gat in de markt, daar gaat het om, vindt hij. „Er zijn genoeg niches voor Baan. Het bedrijf heeft met name meer te bieden op het gebied van gebruiks- en installatiegemak van software, veel meer dan SAP bijvoorbeeld.”

Baan kiest voor e-commerce, maar wie mee wil spelen in de wereld van internet zal eerst enorme kapitalen moeten investeren. Het eigen vermogen van Baan Company is nagenoeg verbruikt.

„Het gaat juist niet om grote kapitalen. Die tijd is voorbij. Baan heeft altijd de luxe gehad een van de grootste spelers te zijn op het gebied van onderzoek en ontwikkeling en zal de komende tijd daarvan nog veel vruchten kunnen plukken.”

Waarom lukt dat dan al anderhalf jaar lang niet?
„Dat gaat wel lukken. De markt zat alleen wat tegen. Nu zie je de doorbraak bij de eerste spelers, waaronder SAP, weer een beetje komen. Dat is Baan Company nog net niet gelukt. Maar dat geldt ook voor Peoplesoft, om een andere concurrent te noemen.”

Jan Baan betreurt het plotselinge vertrek van Mary Coleman, die koos voor de functie van managing director van de Amerikaanse Internet Capital Group (ICG) in Silicon Valley in San Francisco. „Jammer, maar ook hier moeten we niet overdrijven. In mijn optiek viel het werk en het vele reizen tussen Nederland en de VS haar gewoon een beetje te zwaar.” Verder hoeft er niks achter te worden gezocht. „Voorzover ik kan zien werd ze gerespecteerd en is er geen sprake geweest van ruzie of wat dan ook.”

Of ze het kon maken? „In Californië kun je alles maken. Daar draait het alleen maar om hoeveel beter iemand ervan kan worden. Er geldt niet de ethiek van staan voor het bedrijf, maar: wat goed is voor mij, is misschien ook goed voor het bedrijf.” Plus het grote geld, waar ook Coleman voor viel. „Het is ook best aantrekkelijk. Je stapt van een groot bedrijf over naar een kleinere club en gaat nog veel meer verdienen ook. Dat zie je daar veel meer de laatste tijd.”

Baan is op zoek naar een nieuwe bestuursvoorzitter. Kriebelt het al?
„Laten we daar nu niet over beginnen. Niet aan de orde.” Er staan volgens Jan Baan genoeg mensen in de rij om het roer bij Baan Company over te nemen van interim-topman Pierre Everaert. En het spelen van de eerste viool bij Baan Company betekent heus niet dat die persoon nu alleen nog maar zijn of haar vingers kan branden, vindt Jan Baan. „Het is in mijn optiek nog steeds een uitdaging.”

Blijft Baan Company zelfstandig?
„Ik weet niks, ik denk niks. Baan is een aantrekkelijk, levensvatbaar bedrijf met veel kansen. Afgezien van SAP is het concern meer Europees georiënteerd dan welke concurrent ook, met een waardevolle, internationale klantenkring. Die klanten blijven in de toekomst vragen om services en vormen tegelijkertijd een aanvullende markt op internetgebied. Zonder te willen speculeren zou Baan Company wel eens een aantrekkelijke overnamekandidaat kunnen zijn voor een Amerikaanse onderneming. Dat kán, al zeg ik niet dat het ook gebeurt.”