Dossier Clinton

Opperrechter beëdigt senatoren VS als juryleden

Getuigen inzet conflict
bij begin impeachment

Van onze correspondent
NEW YORK – De honderd leden van de Amerikaanse Senaat beloofden bij het begin van het impeachment-proces tegen president Clinton gisteren, aan Amerika's opperrechter William Rehnquist „onpartijdigheid” in hun speciale taak als juryleden. Maar bij die plechtige belofte hield de onpartijdigheid ook meteen op.

Na hun beëdiging zetten Republikeinen en Democraten onverdroten hun strijd voort over de vraag of er nu wel of niet getuigen zullen worden opgeroepen tijdens het tweede impeachment-proces in de Amerikaanse geschiedenis dat tegen een president wordt gevoerd.

De dertien Republikeinse leden van het Huis van Afgevaardigden die onder leiding van Henry Hyde fungeren als aanklagers hebben minstens tien getuigen op hun lijst staan. Bovenaan prijkt de naam van ex-Witte-Huisstagiaire Monica Lewinsky met wie president Clinton 18 maanden lang een affaire heeft onderhouden. Niet die affaire maar zijn gelieg daarover en zijn pogingen om het onderzoek ernaar te dwarsbomen, leidden uiteindelijk tot het impeachment-proces.

„Bedroefd”
De twee aanklachten betreffende „meineed” en „ondermijning van een gerechtelijk onderzoek” werden gistermorgen voorgelezen door Henry Hyde na een driewerf „Hear Ye” (Hoor!) waarmee de dertien ”proces managers” in de vergadering van de Senaat werden uitgenodigd. De twee aanklachten werden vorige maand aanvaard door het Huis van Afgevaardigden, dat de zaak volgens de grondwet doorverwees naar de Senaat voor het voeren van een formeel proces.

Na het optreden van Hyde, die zei „bedroefd te zijn dat wij deze taak op ons moeten nemen”, werd opperrechter William Rehnquist uitgenodigd. De opperrechter moet een impeachment-proces leiden wanneer dat tegen een president van de Verenigde Staten wordt gevoerd. De opperrechter werd beëdigd door de oudste senator, de 96-jarige Republikein Strom Thurmond uit Zuid-Carolina. Vervolgens werden alle senatoren op hun beurt door Rehnquist beëdigd als onpartijdige juryleden, maar die plechtige onpartijdigheid duurde zoals gezegd maar een paar minuten.

De Senaat boog zich vervolgens over de vraag hoe het proces diende te verlopen. Een harde kern onder de Republikeinen wil getuigen oproepen omdat men een herhaling van de behandeling in het Huis van Afgevaardigden, waar alleen het Starr-rapport werd besproken, onvoldoende vindt. Juridische deskundigen wijzen erop dat hier een gevaar loert voor president Clinton, omdat het verloop van het impeachment-proces bij het optreden van getuigen onvoorspelbaarder wordt. Dat kan dus in zijn nadeel uitwerken.

Dat is des te zorgwekkender omdat enkele Democratische senatoren al hebben laten weten „open te staan voor alle argumenten.” Zij houden met andere woorden de mogelijkheid open eventueel voor een veroordeling van hun partijgenoot Clinton te stemmen. Nu is er nog geen sprake van de twaalf stemmen die de 55 Republikeinen nodig hebben om Clinton met een tweederde meerderheid van 67 stemmen naar huis te sturen, maar op zich is deze ontwikkeling noch voor de president noch voor de Democraten positief.

Wil opleggen
Geen wonder dat Witte-Huiswoordvoerder Joe Lockhart scherp uithaalde naar de Republikeinen en hen verweet zich „oneerlijk” te gedragen tegenover de president, die nog steeds niet weet hoe het proces zal verlopen.

Om dat te besluiten werden de senatoren vanmorgen bij elkaar geroepen voor een besloten vergadering. Daar lagen twee voorstellen ter tafel. Een Republikeins voorstel, dat in de mogelijkheid voorziet om getuigen op te roepen en een Democratisch voorstel, dat daarin niet voorziet.

Politieke waarnemers verwachtten dat de Republikeinen net als in het Huis van Afgevaardigden met hun meerderheid uiteindelijk hun wil zullen opleggen aan de Senaat. Dat betekent dus dat er getuigen worden opgeroepen. Het Witte Huis zal vervolgens hun geloofwaardigheid fel bestrijden. Daarmee dreigt het impeachment-proces in de Senaat een herhaling te worden van het partijpolitieke geruzie dat het Amerikaanse politieke toneel nu al 12 maanden lang domineert.