Dossier Clinton

Senaat gaat zich over aanklachten buigen

Clinton vecht door na
impeachment-besluit

Van onze correspondent
NEW YORK – „Ik zal mijn ambtstermijn uitdienen tot het laatste uur van de laatste dag”. Aldus president Bill Clinton in zijn eerste reactie op het besluit van het voltallige Amerikaanse Huis van Afgevaardigden zaterdag om twee van de vier impeachment-voorstellen van de juridische commissie van het Huis goed te keuren. Dat betekent dat Clinton nu formeel wordt beschuldigd van meineed en van obstructie van een gerechtelijk onderzoek in de Lewinsky-affaire.

Als alles volgens plan verloopt, buigt de Senaat zich volgend jaar over deze aanklachten onder leiding van opperrechter William Rehnquist. Na president Edward Johnson in 1868 is Clinton de tweede president in de geschiedenis van de Verenigde Staten tegen wie een impeachment-besluit valt. Richard Nixon liet het in 1974 niet zover komen en stapte zelf op toen de juridische commissie van het Huis het eens werd over impeachment. Volgens verschillende opiniepeilingen een dag na het impeachment-besluit krijgt Clinton een recordwaardering voor zijn functioneren van 68 tot 72 procent. Tweederde van alle ondervraagden is tegen het afzetten van de president. Dat zou de ultieme sanctie zijn als de Senaat hem met een tweederde meerderheid schuldig verklaart.

Volgens een peiling die in opdracht van Washington Post en ABC News werd gehouden, is iets meer dan 50 procent van de Amerikanen voor de een of andere vorm van gematigde straf voor Clintons gedrag en voor zijn gelieg daarover tegenover onafhankelijk onderzoeker Starr, tegenover de politiek en tegenover het Amerikaanse volk. Veertig procent is voor een openbare berisping plus een boete die erin kan bestaan dat zijn presidentiële pensioen wordt gekort. Tachtig procent van de ondervraagden stond volgens de Post-peiling achter de bombardementen op Irak, die de president dit weekeinde overigens beëindigde.

Het impeachment-besluit van het Huis van Afgevaardigden vormde het slot van twee dagen van emotionele en soms tumultueuze beraadslagingen, waarbij in grote lijnen de Republikeinen voor impeachment stemden en de Democraten tegen. Het dramatische karakter van deze historische bijeenkomst werd nog versterkt toen de Republikeinse voorzitter in spe van het Huis, Bob Livingston, bekendmaakte dat hij van zijn kandidatuur afzag en net als zijn voorganger Gingrich de politiek zou verlaten.

Reden daarvoor was een publicaties over buitenechtelijke affaires van Livingston. De gematigde Republikein erkende dat hij buiten zijn boekje was gegaan. Vóór het impeachment-debat vroeg hij het woord en kondigde aan op 6 januari geen kandidaat meer te zijn voor het voorzitterschap. Hij nodigde de Democratische president uit zijn voorbeeld te volgen en ook op te stappen om het land de „maandenlange marteling van een politiek impeachment-proces te besparen”. Kort daarop liet Witte Huis-woordvoerder Joe Lockhart weten dat de president het vertrek van Livingston „betreurde”. Dennis Hastert wordt als zijn potentiële opvolger genoemd. Intussen buigen de Republikeinse kopstukken zich over de vraag hoe het nu verder moet. Clinton heeft vandaag met zijn naaste medewerkers overlegd over zijn verdediging in de Senaat. Zaterdag repte de president over een „snelle en eerlijke oplossing voor deze kwestie”.

Snelle oplossing
Onder de senatoren is een discussie begonnen over wat zo'n „snelle en eerlijke oplossing” kan zijn. Sommige Republikeinen willen de volledige impeachment-procedure volgen en zijn voor een proces. De Democraten en een aantal gematigde Republikeinen kijken of de Senaat –volgens de grondwet– tot een berisping mag besluiten. De Democraten stelden dat zaterdag al voor, maar de Republikeinse meerderheid verwierp het voorstel omdat het Huis van Afgevaardigden daartoe niet de bevoegdheid zou hebben. Ironisch genoeg heeft het weekblad Time juist dit weekeinde bekendgemaakt dat president Clinton en onafhankelijk onderzoeker Starr beiden zijn gekozen tot “Man van het Jaar”. Die uitverkiezing slaat niet op populariteit maar op de invloed die de desbetreffende persoon in het afgelopen jaar op het nieuws heeft gehad. Time-hoofdredacteur Walter Isaacson maakte bekend dat onder de concurrenten van Clinton en Starr presidentieel echtgenote Hillary Rodham Clinton „zeer hoge ogen” had gegooid.