Dossier Clinton

Rector Mohler mist oprecht berouw bij Amerikaanse president

Kerk moet optreden tegen Clinton

Door D. M. Maurina
Clinton moet aftreden en de kerk moet tuchtmaatregelen tegen hem nemen. Dat is de vaste overtuiging van dr. R. Albert Mohler, rector van het seminarie van de Zuidelijke Baptisten van Louisville in de Amerikaanse staat Kentucky. Zolang de machtigste man van de Verenigde Staten niet volmondig schuld bekent, pleit een van de voornaamste voorgangers van zijn eigen kerk voor krachtig optreden.

„De kerk mag nu niet zwijgen. Dan verloochent ze haar roeping en haalt ze de duisternis over het gemeenteleven heen. De feiten die in de affaire-Lewinsky aan het licht zijn gekomen, zijn in- en intriest. Met de familie Clinton heb ik medelijden. Maar zachte heelmeesters maken stinkende wonden, zegt de Schrift. Dat woord geldt zeker ook in deze zaak. Niet uit haat, maar vanwege het welzijn van president Clinton, zijn familie, onze kerken en ons land”, zegt Mohler.

Niet iedereen binnen de Conventie van Zuidelijke Baptisten deelt het standpunt van Mohler. Het kerkverband is met zo'n vijftien miljoen leden een van de grootste in de Verenigde Staten. Lange tijd hadden liberale krachten de overhand. Als gevolg van toegenomen invloed van behoudende segmenten in de jaren tachtig staat de Conventie van Zuidelijke Baptisten algemeen inmiddels bekend als een van de meest conservatieve denominaties van Amerika.

Liberale erfenis
Van tijd tot tijd echter speelt de erfenis van het nabije verleden nog op. Enkele jaren geleden raakten de Zuidelijke Baptisten in beroering vanwege de houding van twee kleine kerken in Californië, die praktiserende homoseksuelen toelieten als kerklid. Dat leidde er uiteindelijk toe dat deze kerken zich losmaakten van de conventie. Dit om tuchtmaatregelen te voorkomen. Als Mohler zijn zin krijgt, worden nu ook kerkelijke stappen ondernomen tegen de Immanuel Baptist Church van Little Rock in Arkansas, een van de beroemdste baptistengemeenten en de thuisgemeente van president Clinton.

Mohler is gewend met controverses te leven. Sinds hij rector is van het theologisch seminarie van de Zuidelijke Baptisten in Louisville (Kentucky) heeft hij geregeld ingrijpende conflicten gehad met ervaren hoogleraren en stafmedewerkers over theologische vraagstukken. Mohler wil dat aan het instituut schriftgebonden onderwijs wordt gegeven. Voorheen stond het seminarie meer bekend vanwege de hoge kwaliteit van het academisch onderwijs dan vanwege zijn orthodoxie. Mohler spant zich in om de opleiding te hervormen tot een behoudende instelling. Verschillende beroemde professoren hebben het gevecht met de rector al verloren en zijn vertrokken.

In de afgelopen weken richtte Mohler zijn vizier op een doel dat voornamer is dan zijn beroemdste professor. Zodra kranten en andere media meldden dat Clinton toegaf een affaire met Monica Lewinsky te hebben gehad, voegde Mohler er een oproep aan de gemeente van Little Rock aan toe. Of de gemeente moest tuchtmaatregelen tegen Clinton nemen, of zij zou zelf door het kerkverband worden aangepakt.

Autonomie
Volgens de geldende regels in baptistenkringen is iedere gemeente volstrekt autonoom. Mohler of een officieel orgaan schijnen dus geen kans te maken iets tegen Clinton te ondernemen. Daarmee is echter niet het laatste woord gezegd. Mohler: „De conventie heeft het volste recht een lokale kerk te vragen een lid van de gemeente af te snijden. Ze heeft ook het recht een gemeente uit het kerkverband te stoten indien deze gemeente niet aan zo'n oproep gehoor geeft”.

„Het is inderdaad zo dat alleen de gemeente van Little Rock, waar de Clintons lid zijn, tuchtmaatregelen tegen de president kan nemen. Helaas is het deze zomer niet gelukt tijdens de landelijke vergadering van de Conventie van Zuidelijke Baptisten in Salt Lake City een openlijke oproep tot actie aan de gemeente van Little Rock te doen. Een kleine meerderheid verwierp dit idee”.

Toch is Mohler niet de enige baptist die pleit voor het treffen van tuchtmaatregelen tegen Clinton. De voorzitter van de Conventie van Zuidelijke Baptisten, dr. Paige Patterson, deelt zijn standpunt. Ook de vroegere preses van de synode van de Evangelisch Lutherse Kerk, Herbert W. Chilstrom, is van mening dat „de overtredingen van Clinton niet ongestraft kunnen blijven. Hij moet aftreden”. Mohler zelf zegt binnen zijn denominatie „brede steun” te krijgen voor zijn opvattingen, „hoewel niet iedereen zich zo openlijk uitspreekt als ik heb gedaan”.

Unieke situatie
Amerika heeft eerder presidenten gehad die behoorden tot de Zuidelijke Baptisten. „Toch”, zegt Mohler, „verkeren we nu in een unieke situatie. En dan heb ik het niet alleen over de affaire rond Monica Lewinsky. Er is meer dat zorgen baart. Zowel president Clinton als vice-president Al-Gore is lid van een van onze gemeenten. Maar als het gaat om sociale en politieke vraagstukken, dan herkennen we ons vaak niet in hun standpunten. Om een voorbeeld te noemen: wij zijn fel tegen abortus, de regering-Clinton juist niet”.

Voor Mohler, die al jaren gruwt van de moderne standpunten van de voornaamste Zuidelijke Baptisten, passeerde Clinton de grens van het duldbare toen het nieuws over zijn seksuele verhouding met Monica Lewinsky bekend werd. Nadat eind vorige week de details over de kwestie openbaar kwamen, kon hij niet langer zwijgen. „Het gaat hier om een bekend lid van een van onze gemeenten. Daarom mag de conventie niet zwijgen. Er zijn inderdaad meer presidenten geweest die tegen het zevende gebod zondigden, zowel tijdens hun ambtsuitoefening als in de periode daarvoor of daarna. Maar Clinton heeft dit kwaad op zo'n omvangrijke schaal bedreven, dat die zijn weerga niet kent. Begrijp me goed, ik praat de misstappen van vroegere presidenten niet goed. Maar als de kerk nu zwijgt, dan verliest ze totaal haar geloofwaardigheid”.

Fatsoenlijke burgers
Mohler wijst erop dat de baptisten altijd hebben gezegd dat regeringsfunctionarissen niet alleen goede bestuurders moeten zijn maar ook fatsoenlijke burgers. „Ik ben er diep van overtuigd dat Clinton zich moreel heeft gediskwalificeerd voor het ambt dat hij bekleedt. Wie het tegendeel beweert, is roekeloos en minacht de morele wetten. Clinton heeft zijn ambtseed gebroken, zijn ambt misbruikt om belastende feiten onder tafel te houden. Daarmee heeft hij de geloofwaardigheid van het presidentschap aangetast. Ik kan niet zien dat hij nog op overtuigende wijze en effectief ons land kan regeren”.

Ontzetting uit het ambt van president gaat Mohler niet ver genoeg. „Ook de kerk moet optreden tegen Clinton. Het Nieuwe Testament spreekt zonneklaar over de plicht van de christelijke gemeente om de tucht over haar leden uit te oefenen. Volgens de Schrift zijn onze zonden niet alleen een persoonlijke zaak; zij raken de gehele gemeente”.

De seculiere pers in de Verenigde Staten heeft Mohler inmiddels gebrandmerkt als „een hardliner en een niets ontziende ketterjager”. De rector van het seminarie kijkt daar niet van op. „Die gedachte berust op een misverstand. Velen begrijpen niet dat de kerkelijke tucht een medisch karakter heeft. Het gaat er niet om een zondaar uit te spugen, maar juist om hem te helpen. Door de zonde heeft Clinton zich buiten de gemeenschap van de kerk geplaatst. Door het oefenen van tucht kan de gemeente hem weer als lid herwinnen. Inderdaad, als een wetsovertreder zich tegen de tuchtoefening verzet, dan wordt hij geëxcommuniceerd”.

Mohler zegt „ontzet” te zijn over de voortvarendheid waarmee sommige predikanten Clinton zeiden hem zijn fouten te hebben vergeven. „Ik zou willen wachten totdat de president oprecht zijn zonden belijdt. Maar ik kan van geen schuldbelijdenis en berouw spreken als hij volhardt te beweren in juridische zin niet over de schreef te zijn gegaan”.

Testcase
Volgens Mohler is de kwestie-Clinton een testcase voor de morele standaard van de Amerikaanse bevolking. „Kinderen moeten zich kunnen toetsen aan hun ouders, aan alle gezagsdragers. Als de president, de hoogste man in ons land een liederlijk leven kan leiden, als hij overeind kan blijven met leugens en meineden, wat bazelen we dan over herstel van waarden en normen? Wat roepen we dan nog over het nut dat kinderen regels leren? Clinton moet aftreden en boete doen. Als dat niet gebeurt, is hij voor ons en onze kinderen een voorbeeld in het kwaad. Onze kinderen kunnen zijn gedrag gebruiken als excuses voor hun eigen misstappen”.

Niet alleen de staat en het volk worden volgens Mohler met de zaak-Lewinsky op de proef gesteld, zeker ook de kerk. „De kerk –dat wil zeggen, het eigendom van de Heere– kan en mag niet lijdelijk toezien als de wetten van God worden overtreden. Zeker niet als het gaat om gemeenteleden. Dat moet de kerk pijn doen, daarover moet ze verontwaardigd zijn en daartegen moet ze spreken en handelen. Juist door in de zaak-Clinton de tucht ter hand te nemen, kan de kerk bijdragen aan het herstel van de moraal in Amerika”.