Raisa Gorbatsjov
ten grave gedragen

Raisa Gorbatsjova stierf op 67-jarige leeftijd in een Duits ziekenhuis. Zij leed al geruime tijd aan leukemie.

Gisterochtend was opnieuw een stroom van burgers en Russische en buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders langs de baar van Gorbatsjova in het gebouw van de door haar opgerichte Russische Culturele Stichting getrokken. Een groepje studenten van de faculteit filosofie van de Moskouse staatsuniversiteit, waar Gorbatsjova vroeger heeft gedoceerd, bracht een krans van witte rozen.

Aan het eind van de ochtend werd de overledene in open kist naar buiten gebracht om in een zwarte lijkwagen naar het historische kerkhof te worden vervoerd. Gorbatsjov, zijn dochter en twee kleindochters liepen achter de wagen, en voor de kist uit werden een groot portret van Gorbatsjova en een krans van president Boris Jeltsin meegevoerd. Nabestaanden en gasten namen plaats in limousines en bussen om achter de lijkwagen aan naar Novodjevitsji te rijden. Bij de Culturele Stichting en het kerkhof stonden honderden Russen achter dranghekken naar de begrafenisstoet te kijken.

Op de begraafplaats werd een herdenkingsdienst gehouden, die werd bijgewoond door Russische politieke kopstukken, de vrouw van de huidige Russische president Jeltsin, Naina, de voormalige Duitse bondskanselier Helmut Kohl, Doris Schröder, de echtgenote van de huidige kanselier, de Duitse oud-minister van Buitenlandse Zaken Hans-Dietrich Genscher en president Alexander Loekasjenko van Wit-Rusland.

Kohl sprak tijdens de herdenkingsdienst in een gebouw in het centrum van Moskou. Bij het gebouw waren strenge veiligheidsmaatregelen van kracht. Kohl bedankte in zijn grafrede zowel Raisa als haar man.

„Ik heb gezien dat wat jij (Michail) gedaan hebt, alleen mogelijk was omdat Raisa bij je was”, zei een zichtbaar aangedane Kohl. De oud-kanselier besprak in het voorjaar van 1990 met Gorbatsjov de voorwaarden voor een Duitse hereniging. Gorbatsjova was bij alle gesprekken aanwezig.

Herwaarderen
De dood van Gorbatsjova lijkt voor veel Russen aanleiding de regeerperiode van de nooit erg populaire Michail Gorbatsjov en de opvallende rol die zijn vrouw daarin speelde, achteraf te herwaarderen. Toen Gorbatsjov zijn overleden vrouw deze week uit Duitsland naar Moskou bracht, had hij dozen vol brieven bij zich van Russen die het echtpaar tijdens het ziekbed van de aan leukemie overleden Gorbatsjova moed in hebben gesproken.

„Ik ben altijd helemaal weg geweest van Raisa's elegantie, haar schoonheid. Zij was een vrouw die zich in het Westen wist te presenteren. Ze werd daar in regeringskringen gerespecteerd als een gelijke”, zei Ljoebov Saldatkina, een gepensioneerde arbeidster in een autofabriek. „Ze had het vermogen het juiste te zeggen op de juiste tijd en dat is een gave die maar weinigen van ons hebben.”

Novodjevitsji is Ruslands oudste begraafplaats. Onder de beroemde Russen die er begraven liggen zijn Sovjetleider Chroesjtsjov, de dichter Majakovski en de schrijver Tsjechov.