Suriname, vrijhaven voor de maffia

Vanaf Surinaamse bodem stijgen dagelijks vermoedelijk meer vliegtuigen illegaal op dan legaal. Het Amazoneregenwoud is een walhalla voor misdaadorganisaties, die ongestoord wapens en drugs af- en aanvoeren. Het onderscheppen in Brazilië van een uit Suriname afkomstig tweemotorig toestel vol met wapens, een week geleden, is volgens de justitiële autoriteiten in beide landen slechts het topje van een enorme ijsberg.

De Surinaamse politie staat machteloos tegenover de misdaadorganisaties, die vooral stevige banden onderhouden met de Colombiaanse drugsmaffia en guerrillabewegingen. De wapens die in Brazilië werden gevonden, zijn vermoedelijk afkomstig uit geheime opslagplaatsen in het district Sipaliwini, dat vrijwel het volledige Surinaamse deel van het Amazonegebied omvat: 14 miljoen hectare tropisch bos waar vrijwel geen enkele controle mogelijk is. De wapendepots stammen uit de periode van de militaire dictatuur in de jaren tachtig, toen Desi Bouterse de touwtjes nog stevig in handen had. Zijn socialistische ideeën leverden hem veel sympathie op van onder meer Libië, dat Surinaamse militairen ondersteunde met trainingen en wapens.

De wapens worden vooral gebruikt voor de ruilhandel met de Colombiaanse drugsmaffia, die rebellerende groepen in eigen land ondersteunt. De FARC, de grootste guerrillabeweging in Colombia, zou al jarenlang via Suriname worden bevoorraad. De Surinaamse leveranciers ontvangen als tegenprestatie grote partijen cocaïne, die uiteindelijk naar Europa worden gesmokkeld.

Laboratoria
Met hulp van Colombiaanse drugskartels zijn diep in het regenwoud laboratoria gebouwd, waar de cocaïne wordt verwerkt. Bouterse heeft het bestaan van cocaïnelaboratoria en wapendepots in het binnenland altijd ontkend en omschreven als „Nederlandse verzinsels.” Maar de vondst van de wapens in Brazilië doet anders vermoeden. Immers, het wapentuig, waaronder een raketinstallatie waarmee een complete Boeing uit de lucht kan worden geschoten en 1200 kisten munitie, zijn afkomstig uit Libië. Sinds enkele jaren is de relatie tussen dit Noord-Afrikaanse land en Suriname sterk bekoeld, wat het onwaarschijnlijk maakt dat de wapens recentelijk naar de voormalige kolonie zijn gezonden.

Intussen heeft de Surinaamse overheid aan buurland Brazilië gevraagd om opheldering over het onderschepte vliegtuig. De regering zegt maatregelen te zullen nemen om de georganiseerde misdaad, inclusief de drugs- en wapenhandel, aan te pakken. Ook met de Colombiaanse autoriteiten is inmiddels contact opgenomen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Paramaribo zegt in de verklaring dat de regering niet toe zal staan dat het Surinaamse grondgebied wordt gebruikt door internationale criminele organisaties.

Hoofdcommissaris Chan Santhoki gaf gisteren toe dat de politie niet is opgewassen tegen de criminelen. „De narcoticabrigade heeft twee voertuigen terwijl we het hele land moeten bestrijken. Dat is een enorme taak. We zullen daarom internationaal samen moeten werken. Maar ze kunnen ons morgen twintig voertuigen geven. De drugsorganisaties werken met moderne communicatiemiddelen, vliegen met moderne vliegtuigen en varen met moderne boten. Op dit moment wordt in het hele zuiden van het land geen controle uitgeoefend.”

Volgens een hoge functionaris van de narcoticabrigade is er op dit moment geen kruit gewassen tegen de bloeiende drugshandel. „Er werken hier slechts zeventien man. Daarmee kun je niet op alle plaatsen tegelijk zijn. Bovendien, als we worden getipt dat ergens in het binnenland een partij drugs of wapens aankomt of vertrekt, duurt het altijd minimaal een dag voordat we er zijn. Dan zijn de vogels al gevlogen.”

„Niets bewijzen”
„We doen wat we kunnen, maar de drugsmaffia lijkt ons vrijwel altijd een stap voor te zijn. We vermoeden wie er allemaal bij betrokken zijn, maar kunnen niets bewijzen. Bouterse? We zijn er zeker van dat hij met de handel in drugs te maken heeft. Maar het is onmogelijk dat hard te maken. De organisatie is zo goed opgebouwd dat hij buiten bereik blijft.”

In het buiten de grens houden van de maffia uit Rusland zijn de Surinamers wel geslaagd. Althans, dat zegt Melvin Linscheer, hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Russische drugshandelaren lijken het Caraïbisch gebied te hebben uitgezocht als basis voor hun activiteiten, waaronder het witwassen van de drugsgelden. „De belangstelling voor Suriname is groot”, zo zei Linscheer in een interview met het dagblad De Ware Tijd. „We hebben wat maatregelen getroffen en ik denk niet dat ze voet aan de grond zullen krijgen.”