Duitsland accepteert
klacht dwangarbeiders

HANNOVER – Voor de eerste keer heeft een Duitse arbeidsrechtbank een zaak van voormalige nazi-dwangarbeiders in behandeling genomen die van een onderneming –en niet van de Duitse staat– schadevergoeding eisen.

Een woordvoerster van de arbeidsrechtbank van Hannover bevestigde gisteren een bericht uit de plaatselijke krant dat drie in Israël levende voormalige dwangarbeiders een zaak wegens schadevergoeding tegen de bandenfabrikant Continental AG hebben ingediend en dat die ontvankelijk is verklaard.

Continental heeft meteen laten weten dat het tegen die beslissing in hoger beroep gaat. Een woordvoerder van het bedrijf wees erop dat het bedrijf tijdens de Tweede Wereldoorlog van de SS arbeidskrachten uit concentratiekampen kreeg toegewezen en dat er van een arbeidscontract geen sprake was.

De rechtbank oordeelde echter dat een privaatrechtelijk contract tussen Continental en de economische afdeling van de SS (SS-Wirtschaftsverwaltungshauptamt) heeft bestaan, waarin werd gesproken over arbeid tegen vergoeding.

Omdat recent historisch onderzoek heeft uitgewezen dat dergelijke contracten inderdaad bestonden, oordeelden de rechters dat een „nieuwe juridische beoordeling” van de dwangarbeid nodig is. Op grond van wat bekend is uit archieven, is het niet langer mogelijk vol te houden dat de verantwoordelijkheid voor de inzet van dwangarbeiders alleen bij de overheid lag, zo besloot de rechtbank. Daarom is het niet langer mogelijk claims van ex-dwangarbeiders meteen naar de overheid door te schuiven, zo zeiden de rechters.

De Duitse regering, die miljoenen aan compensatie heeft uitgekeerd aan nazi-slachtoffers, weigert altijd al claims van dwangarbeiders in behandeling te nemen en zegt dat de bedrijven daarvoor verantwoordelijk zijn.

Schikking
Bondskanselier Gerhard Schröder heeft begin dit jaar het initiatief genomen tot de oprichting van een fonds waaraan Duitse bedrijven meedoen voor de uitbetaling van dergelijke claims. In ruil voor uitkeringen uit het fonds moeten slachtoffers afzien van verdere rechtszaken tegen Duitse ondernemingen.

Ondanks maanden onderhandelen tussen de overheid, zestien grote concerns en Joodse groepen is er nog geen akkoord voor de oprichting van een fonds in zicht. Continental behoort niet tot de deelnemers, maar de woordvoerder zei dat de onderneming zal toetreden zodra het fonds is opgericht.