President van Eritrea zoekt naar vrede

Een diplomatieke uitweg is dringend noodzakelijk. Aan de vijandelijkheden lijkt geen einde te komen. Zo bombardeerde Ethiopië afgelopen dagen de havenstad Masawa in Eritrea. Het is niet bekend of daarbij slachtoffers zijn gevallen. De aanvallen komen op een moment dat Eritrea een voorstel voor een vreedzame oplossing van het nu al ruim een jaar durende grensconflict tussen beide landen heeft geaccepteerd. Het voorstel is afkomstig van de Organisatie voor de Afrikaanse Eenheid (OAE) en geeft de stappen aan die nodig zijn om tot een vreedzame oplossing van het grensconflict te komen.

„President Mubarak steunt het voorstel van de OAE. Hij is bezorgd over de situatie en zoekt naar mogelijkheden alle hindernissen voor de implementatie van de overeenkomst weg te nemen. Ook de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft beide landen opgeroepen de overeenkomst uit te voeren. Ik meen dat het grens conflict eenvoudig kan worden opgelost, door grenzen tussen beide landen goed af te bakenen. De grens is duidelijk. Ik ben ook bereid naar het Internationale Gerechtshof in Den Haag te gaan als dat nodig is. Elke vreedzame oplossing van het conflict is welkom”, zegt Afeworki.

Hoeveel is Eritrea bereid te offeren om vrede te krijgen?

„Alles.”

Propaganda
Ethiopië is na de onafhankelijkheid van Eritrea in 1991 van de zee afgesloten. Is Eritrea ook bereid land op te geven?

„We zullen het maximum aan flexibiliteit tonen. Oorlog en geweld zijn geen oplossing. Elke oplossing die de territoriale integriteit van Ethiopië en Eritrea respecteert is welkom. Maar het opgeven van land is geen oplossing. Afrika is vol problemen. De grenzen van landen zijn door de koloniale mogendheden van destijds getrokken. Die kunnen we niet veranderen. Die grenzen zijn ook heilig voor de OAE, omdat dat de basis voor het bestaan van landen in Afrika is. Die werkelijkheid veranderen is gevaarlijk. Als we daaraan gaan tornen openen we de doos van pandora. Dan krijgen we in Afrika nog meer conflicten dan we nu al hebben. Het niet opgeven van land heeft niets met flexibiliteit te maken. Ethiopië vraagt dat –officieel, red.– ook niet. Grenzen veranderen creëert alleen meer problemen. We willen flexibel zijn in de implementatie van de overeenkomst. We willen flexibel zijn in het terugtrekken van troepen. Maar we kunnen onze rechten nooit opgeven.”

Is deze oorlog niet een enorme last voor uw economie?

„Alle oorlogen zijn kostbaar. Deze oorlog is voor zowel Eritrea als Ethiopië de duurste sinds onze onafhankelijkheid in 1991. We waren hard op weg ons land na een strijd van dertig jaar voor onafhankelijkheid op te bouwen, en hebben oorlog niet gewenst.”

Eritrea heeft 3,5 miljoen inwoners en 10 procent van de bevolking staat nu aan het front. Ethiopië heeft 50 tot 55 miljoen inwoners, heeft een veel groter leger en bezit veel meer wapens. Hoe lang kunt u deze oorlog volhouden?

„Ik kan u verzekeren dat het niet een simpele rekensom is. We zijn klein maar we hebben dertig jaar voor onze onafhankelijkheid gevochten. Haile Mariam Mengisto –de Ethiopische dictator van 1974 tot 1991, red.– had het grootste leger van zwart Afrika. Hij had een van de beste luchtmachten van het continent. Hij had ook de steun van de voormalige Sovjet-Unie. Hij had de middelen om die oorlog te winnen maar hij was daartoe niet in staat. Het zijn niet alleen de getallen die de uitkomst bepalen.”

„De oorlog is vooral het gevolg van interne problemen in Ethiopië. Dat is heel duidelijk in de propaganda die we zien. De huidige machthebbers –Trigreanen die 7 procent van de bevolking uitmaken, red.– proberen de Oromo's, Amharen, Somali's en Affar aan zich te binden. Die volken hebben in de afgelopen zeven tot acht jaar –dat is sinds de staatsgreep die de Tigreanen aan de macht bracht, red.– nooit een kans gekregen aan het politieke proces deel te nemen. Dat is een van de politieke redenen achter de huidige complicaties om tot een oplossing te komen.”

Verspilling
„Waarom is Ethiopië niet bereid de overeenkomst te accepteren en een oplossing voor de problemen te zoeken? Ik kan u verzekeren dat als Ethiopië een oplossing accepteert, het deze ook aan de eigen bevolking moet uitleggen. De leiders moeten een oplossing zoeken voor hun eigen politieke problemen die zich in de afgelopen zeven tot acht jaar hebben opgestapeld. Het belangrijkste punt is participatie van alle volken in de besluitvorming.”

„De oorlog heeft zeker gevolgen gehad voor onze economie. Maar ondanks de oorlog gaat de opbouw van onze infrastructuur door. Ook de landbouw, sociale dienstverlening en de verwerking van agrarische producten is niet door de oorlog getroffen. Onze economie groeide in 1996 en 1997 tussen de 7 en 8 procent. Die groei was in 1998 3,5 procent, hetgeen niet slecht is, gezien de oorlogsinspanningen en de verspilling van geld aan wapens.”

Hoe lang zal deze oorlog nog duren?

„Ik heb een oorlog van dertig jaar meegemaakt. Mensen hebben vaak een verkeerde voorstelling van oorlogen en menen dat die eenvoudig beginnen en eenvoudig kunnen eindigen. Dat is niet waar. Het was een fout van Ethiopië te veronderstellen dat het zijn doel door middel van een oorlog in een paar weken zou kunnen bereiken, en waarschijnlijk –met het leger, red.– tot aan Asmara –hoofdstad van Eritrea, red.– zou kunnen komen.”

„Ethiopië heeft een miljard dollar uitgegeven in de verwachting dat deze oorlog in enkele uren of dagen te kunnen winnen. Dat was een misrekening.”