Buitenland3 mei 1999

Korte berichtgeving

HAMBURG – De oorlog om Kosovo is volgens Javier Solana, de secretaris-generaal van de NAVO, zijn eindfase ingegaan.

In een interview met het Duitse weekblad Der Spiegel zei Solana zaterdag dat de NAVO „op het punt staat haar doel te bereiken.” De hoogste NAVO-ambtenaar verwacht veel van de inzet van Amerikaanse Apache-helikopters in de komende dagen. Volgens hem is dat „een belangrijke stap om de luchtcampagne tegen Joegoslavië nog effectiever te maken.” Tot nu toe zat het de Apaches niet mee. De inzet van de laagvliegende wentelwiek is met weken vertraagd en één exemplaar is deze week tijdens een trainingsvlucht neergestort.

De NAVO is tot op bepaalde hoogte bereid een compromis te sluiten met Joegoslavië, zegt Solana voorts in Der Spiegel. Zo is de verdragsorganisatie bereid enkele Joegoslavische grenstroepen in Kosovo te laten blijven. Ook is Solana voorstander van deelname van Rusland en Oekraïne aan de internationale vredesmacht die Kosovo moet bewaken na het vertrek van Joegoslavische en Servische troepen.

Pamfletten
BELGRADO – De NAVO heeft zaterdag boven Belgrado pamfletten gedropt waarin de Serviërs werden opgeroepen in verzet te komen tegen de Joegoslavische president Slobodan Milosevic. De pamfletten, die onder andere ook meldden dat Milosevic „gokt met het lot van het Servische volk”, waren voorzien van een NAVO-symbool en opgesteld in het Servisch. Inwoners van Belgrado die een van de pamfletten in handen kregen reageerden gemengd op de boodschap. Sommigen sloegen nieuwsgierig aan het lezen; anderen lachten en weer anderen verkreukelden de pamfletten tot een prop en smeten ze woedend van zich af.

Bulgarije
SOFIA – Duizenden aanhangers van de politieke oppositie in Bulgarije hebben zaterdag in Sofia gedemonsteerd tegen het voornemen van de regering om de NAVO gebruik te laten maken van het Bulgaarse luchtruim voor haar luchtacties tegen Joegoslavië. De leider van de Socialistische Partij, Georgi Parvanov, zei tijdens een toespraak tot de in het stadscentrum samengestroomde menigte: „Wij willen een schone lucht die geen bedreiging vormt voor Bulgarije of voor zijn buurvolkeren. Wij zijn tegen deze onrechtmatige oorlog.” Het Bulgaarse parlement beslist morgen of de NAVO gebruik mag maken van het Bulgaarse luchtruim. Naar verwachting zal een meerderheid van de parlementariërs voor het voorstel van de regering stemmen, ondanks het feit dat de meerderheid van de bevolking duidelijk tegen is.

De anti-NAVO-stemming is nog gevoed door het feit dat vorige week woensdag een uit koers geraakte NAVO-raket insloeg in een buitenwijk van Sofia en eerder tijdens de campagne tegen Joegoslavië al drie raketten waren ingeslagen op het West-Bulgaarse platteland.

TV-journalist
PODGORICA – Het Joegoslavische leger heeft zaterdag de Franse televisiejournalist Eric Vaillant vrijgelaten, die op 20 april was opgepakt toen hij opnamen probeerde te maken van het dorpje Kaludjerski Laz waar het leger zes mensen zou hebben doodgeschoten. Vaillant heeft vastgezeten in een gevangenis in Spuz, vlak bij de Montenegrijnse hoofdstad Podgorica. Vaillant is niet de enige journalist die door de Joegoslavische strijdkrachten is opgepakt. Op 8 april lieten de strijdkrachten, op verzoek van de Montenegrijnse regering, negen buitenlandse verslaggevers vrij –vier Duitsers en vijf Britten– die overigens geen van allen langer dan 2 dagen waren vastgehouden. Vaillant zei te hopen dat zijn vrijlating betekent dat ook Antun Masle van het onafhankelijke Kroatische weekblad Globus nu zal vrijkomen. Masle werd op dezelfde dag opgepakt als Vaillant.

Bende
WASHINGTON – „Na zoveel wreedheden te hebben meegemaakt, kunnen de etnisch Albanese vluchtelingen niet naar huis terug als een bende Oekraïners met geweren loopt te zwaaien. Voor bescherming kijken de vluchtelingen naar de Verenigde Staten en het Westen.” Dat heeft de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, James Rubin, gisteren verklaard. Met zijn ondiplomatieke woorden benadrukte hij dat de kern van een vredesmacht in Kosovo uit NAVO-militairen en niet uit Russen en Oekraïners moet bestaan. Dat laatste is door Belgrado gesuggereerd.

Noodlanding
SKOPJE – Een A-10-bommenwerper van de NAVO heeft gisteren op het vliegveld van de Macedonische hoofdstad Skopje een noodlanding gemaakt, heeft de woordvoerder van de NAVO-troepen in Macedonië, luitenant Direk Zirdonck, gezegd. Zirdonck kon niet zeggen of de piloot van het toestel gewond was geraakt. Beelden van de particuliere televisiezender Sitel leken erop te wijzen dat de piloot gewond was. Sitel meldde dat het grondpersoneel van de luchthaven zeer nerveus was omdat het toestel nog bommen bij zich leek te hebben. NAVO-woordvoerder Zirdonck wilde daar niets over zeggen. Hij zei slechts dat het toestel op een routinemissie was met een ander vliegtuig dat veilig naar zijn basis in Italië was teruggekeerd.

Hulporganisatie
BELGRADO – Belgrado heeft gisteren de vrijlating van de twee Australische medewerkers van hulporganisatie CARE uitgesloten. Dat zei de Joegoslavische regering enkele uren nadat drie Amerikaanse krijgsgevangenen waren vrijgelaten. Volgens Belgrado zijn de twee heel andere personen dan de Amerikanen die slechts „een grens overschreden zonder in actie te komen.” Het Joegoslavische ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de Australiërs gisteren „spionnen die informatie hebben verzameld en vitale belangen van de natie en regering in gevaar hebben gebracht.” De twee werden eind maart in de buurt van de grens tussen Joegoslavië en Kroatië opgepakt.

Deserteurs
HAMBURG – De slagkracht van het Joegoslavische leger vermindert zienderogen door het groeiende aantal deserteurs en dienstweigeraars. De Duitse krant Welt am Sonntag meldt op basis van bronnen binnen het hoofdkwartier van de NAVO dat steeds minder Serviërs ervoor voelen naar de wapens te grijpen. Op het Duitse ministerie van Defensie wordt er volgens de krant van uitgegaan dat de Servische troepensterkte is gehalveerd. Minister van Defensie Scharping schat het totale aantal deserteurs en dienstweigeraars op zo'n 40.000. De Britse minister van Buitenlandse Zaken Robin Cook vermoedt dat het aantal deserteurs is opgelopen tot enkele honderden per week.

In een in het Servisch opgestelde brief roept hij de overgebleven strijdkrachten op te breken met president Milosevic. Volgens Cook weigert bijna de helft van de Serviërs nu dienst. Reservisten zouden in zulke kleine getalen gehoor geven aan de oorlogsmobilisatie dat de speciale politietroepen één voor één de deuren langsmoeten.