Parlement Joegoslavië
voor unie met Rusland

BELGRADO – Beide kamers van het Joegoslavische federale parlement hebben gisteren gestemd voor toetreding tot de unie tussen Rusland en Wit-Rusland. Aangenomen wordt dat de Joegoslavische president Slobodan Milosevic met de aansluiting hoopt militaire steun van zijn nieuwe bondgenoten te verkrijgen in de oorlog met de NAVO.

De Servische premier Mirko Marjanovic noemde na afloop van de stemming de toetreding „normaal”, gezien de historische banden met beide christelijk-orthodoxe landen. Hij merkte daarnaast op dat de toetreding „een nieuwe manier” is „om ons tegen de NAVO-agressie te verzetten.” Milosevic besprak het mogelijke lidmaatschap in een brief aan de Russische president Boris Jeltsin die zondag op het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken was bezorgd.

Een functionaris in Montenegro, de kleine republiek die samen met Servië de Joegoslavische Federatie vormt, zei in een reactie op het bericht uit Belgrado dat Montenegro liever aansluiting zoekt bij de Europese Unie en de NAVO, met het Partnerschap-voor-Vrede-akkoord. „Wat ze op de zitting van het federale parlement van vandaag ook besluiten: het verplicht Montenegro niet het voorbeeld te volgen, net zoals hun andere besluiten ons niet binden”, aldus Predrag Popovic, vice-voorzitter van het Montenegrijnse parlement. Het idee zich bij de Russisch-Wit-Russische Unie aan te sluiten is een „laatste wanhopige poging van Milosevic om zijn macht en de ideologie waarvan hij een slaaf is te redden”, zei Popovic tegen lokale media.

Montenegro heeft zich steeds meer van het bewind van Milosevic gedistantieerd sinds de op het Westen georiënteerde Montenegrijnse president Milo Djukanovic vorig jaar aan de macht kwam.

Het besluit van het federale parlement is opmerkelijk, omdat de regering in Belgrado in het verleden consequent haar onafhankelijkheid beleed en hardnekkig weigerde zich bij enig bondgenootschap, west of oost, aan te sluiten. Het is de eerste keer sinds de oprichting van de Joegoslavische staat in 1918 dat van dit principe wordt afgeweken. De idee van een federatie tussen Rusland, Wit-Rusland en Joegoslavië is traditioneel vooral populair onder Russische en Joegoslavische communisten.

De steun voor toetreding was in beide kamers overweldigend. Van de 115 aanwezige lagerhuisleden steunden 110 de motie, terwijl vijf zich van stemming onthielden. In het hogerhuis stemden er van de 27 afgevaardigden 26 voor; een onthield zich.

Het is niet duidelijk welke formele stappen er nu moeten worden gezet, opdat Joegoslavië volledig lid zal worden. Voordat de regeringen in Moskou en Minsk het in 1997 eens konden worden over een unieverdrag waren er maanden van touwtrekken gepasseerd. De unie tussen Rusland en Wit-Rusland is tot dusver vooral een papieren aangelegenheid geweest en heeft weinig zichtbare resultaten gehad.

Krachten bundelen
De zitting van beide kamers begon met een minuut stilte voor de slachtoffers van de „NAVO-agressie.” De Joegoslavische premier Momir Bulatovic sprak daarna beide kamers toe. Hij pleitte voor toetreding en zei dat de unie de volkeren van de drie landen beter in staat stelt „hun krachten te bundelen en cruciale staats- en nationale belangen te beschermen.” Voor de zitting demonstreerden leden van de ultranationalistische Radicale Partij voor het parlementsgebouw in het centrum van Belgrado, zwaaiend met partijvlaggen en leuzen schreeuwend voor de aansluiting bij de federatie.

De Russische minister van buitenlandse zaken Igor Ivanov zei gisteren in een reactie dat Moskou de aansluiting van Joegoslavië als „positief” beschouwt, maar waarschuwde dat de toetreding niet onmiddellijk kan worden gerealiseerd. Verleden week zei hij dat de NAVO-operaties tegen Joegoslavie vermoedelijk voorbij zullen zijn voordat het land formeel zal kunnen toetreden.

Ook de burgemeester van Moskou, Joeri Loezjkov, een van de belangrijkste kandidaten voor de presidentsverkiezingen van volgend jaar, zei dat hij de opname van Joegoslavië in de unie steunde, maar pas nadat de oorlog voorbij is, meldde het persbureau Interfax. „Een unie moet een bewuste behoefte van een volk zijn”, niet een gevolg van militaire aanvallen en andere „tijdelijke factoren”, zei Loezjkov.

Ivanov benadrukte nog maar eens dat Rusland niet militair wil worden betrokken bij het conflict en zich geheel richt op het voorkomen van uitbreiding ervan. De Russische marine zei maandag dat er geen nieuwe schepen naar de Adriatische Zee waren gestuurd, nadat daar eerder een Russisch schip was gearriveerd dat tot taak heeft de ontwikkelingen van nabij op de voet te volgen en informatie door te geven.