Van Aartsen mikt op
1 miljard EU-reductie

Van Aartsen zei dat aan de vooravond van de Europese top, deze week in Berlijn, in een vraaggesprek met het Algemeen Dagblad. Tijdens de top zal de financiële hervorming van de Unie centraal staan. Tot nog toe leek Van Aartsen op ramkoers naar Berlijn te gaan: de in het regeerakkoord geplande bezuiniging zou er hoe dan ook komen en anders zouden de medelidstaten van de Unie aan Nederland de komende tijd een dwarse partner hebben.

De Nederlandse bewindsman gaf met zijn uitlatingen in het Algemeen Dagblad het signaal aan zijn Europese collega's dat hij afwijkt van de ramkoers en bereid is te onderhandelen. Hij neemt zonodig genoegen met een bezuiniging van 1 miljard gulden in plaats van 1,3 miljard. Tegelijkertijd gaf Van Aartsen aan dat wat hem betreft daar wel „echt de ondergrens” ligt. „Zodra we onder de 1 miljard zakken, is niet aan onze doelstelling voldaan.”

Het paarse voornemen om in de huidige kabinetsperiode te komen tot een jaarlijkse afdrachtenvermindering van 1,3 miljard gulden, is al sinds de opname ervan in het regeerakkoord omstreden. Critici zeiden niet te geloven dat Nederland furore zou maken met zijn pleidooi voor een eerlijker verdeling van de lusten en de lasten van de Europese Unie onder de diverse lidstaten. De bezuiniging van jaarlijks 1,3 miljard werd getypeerd als wankele, onzekere financiële basis.

Minister Van Aartsen, staatssecretaris Benschop (Europese Zaken) en ook minister Zalm van Financiën hielden tot nog toe steeds vol dat het hun zou lukken om de 1,3 miljard af te knabbelen van de geldstroom die jaarlijks naar Brussel gaat. Vooral de laatste hield de hand aan de knip. „Ik ken maar één ondergrens”, zei Zalm onlangs in debat met de Tweede Kamer. „En dat is 1,3 miljard.”

Niet onderhandelen
De fractiespecialist financiën van de VVD, kamerlid Van Beek, houdt vast aan het regeerakkoord en de harde lijn van zijn partijgenoot Zalm. Zijn andere partijgenoot, minister Van Aartsen, heeft heel wat uit te leggn, meent hij. „In ons verkiezingsprogramma staat een gewenste bezuiniging op de EU ingeboekt van 2 miljard. Bij de kabinetsformatie gingen we akkoord met een compromis van 1,3 miljard. Maar daarover valt met ons niet nog een keer te onderhandelen.”

VVD-fractiespecialist buitenlandse zaken Weisglas stelt zich iets diplomatieker op, maar houdt ook onverkort vast aan 1,3 miljard. Hij noemt dat bedrag als onderdeel van het regeerakkoord „van de hoogste politieke orde.” „We moeten alles op alles zetten om dat binnen te halen.”

De coalitiepartners PvdA en D66 reageren iets milder, alhoewel ook zij in principe de gemaakte afspraak willen handhaven. Gisteren nog liet PvdA-kamerlid Crone weten dat hij „vreemd opkijkt” van de uitlatingen van Van Aartsen. Maar zijn collega Timmermans merkt op dat het regeerakkoord niet verder reikt dan 2002 en dat hij het kabinet niet zal afrekenen op het halen van de doelstelling van dat akkoord maar op het „eindresultaat”, dat mogelijk pas in 2006 duidelijk wordt. Mevrouw Giskes laat namens D66 weten dat haar partij de bezuinigingspost van 1,3 miljard al veel te ambitieus vond.

Zwalkgedrag
Minister Zalm van Financiën werd vanmiddag door CDA-kamerlid Van den Akker naar de Tweede Kamer geroepen om uitleg te geven over de nieuwe lijn die het kabinet volgt ten aanzien van de afdrachtenbezuiniging. Van den Akker verweet het kabinet zwalkgedrag en noemde de strategie van minister Van Aartsen om de bezuiniging gedaan te krijgen „niet sterk.” De CDA-parlementariër vreest dat Nederland straks met „niet meer dan 700 miljoen” wegkomt uit de onderhandelingen in Berlijn.