Buitenland18 maart 1999

Gonzalez loodste Spanje
EU en NAVO binnen

MADRID – Ruim 13 jaar, van 1982 tot 1996, was Felipe Gonzalez premier van Spanje. Hij loodste het land, dat decennialang een fascistisch bestuur had gekend, de Europese Unie en de NAVO binnen.


De laatste jaren van zijn regeerperiode werd het blazoen van de socialist Gonzalez besmet door corruptieschandalen en de rel rond de GAL, doodseskaders die tientallen Baskische separatisten hadden gedood.

Daarom zetten waarnemers in Brussel vraagtekens bij Gonzalez' kansen om Jacques Santer op te volgen als voorzitter van de Europese Commissie. Want na de perikelen rond Santer en Cresson is Europa nu op zoek naar commissarissen met een rimpelloos verleden.

De advocaat Gonzalez, zoon van een Zuid-Spaanse landarbeider, sloot zich al tijdens de Franco-dictatuur aan bij de socialistische, toen nog verboden PSOE. In 1974 werd hij secretaris-generaal van de partij, die in 1976 werd gelegaliseerd.

In 1979 trad hij even af omdat de PSOE de resten van het marxisme niet uit haar programma wilde schrappen. Gonzalez kreeg na enkele maanden zijn zin en werd herkozen. Drie jaar later won de hervormde PSOE de verkiezingen: Gonzalez werd de eerste socialistische premier van Spanje en toentertijd de jongste premier van Europa.

Als regeringsleider vernieuwde hij de Spaanse economie, verhoogde de uitkeringen en pensioenen en investeerde miljarden peseta's in de infrastructuur. Keerzijde van zijn bewind was dat het aantal werklozen steeg naar 3 miljoen. Na zijn premierschap trad Gonzalez op als waarnemer voor de OVSE in voormalig Jopegoslavië.

Als vice-president van de Socialistische Internationale bouwde Gonzalez veel contracten op met Europese socialisten. Die contacten zouden hem alsnog aan een hoge post in Brussel kunnen helpen. De socialisten domineren immers het Europees Parlement en zitten in de meeste lidstaten van de Unie in de regering.