Washington intensiveert contacten met UCK

Vredesoverleg Kosovo
dreigt te mislukken

De onderhandelingen zullen vandaag worden voortgezet, maar de bemiddelaars zeiden dat de twee voorzitters, de Franse en Britse ministers van buitenlandse zaken, Hubert Védrine en Robin Cook, later vandaag een besluit zullen nemen over de verdere voortzetting van de onderhandelingen.

Terwijl de onderhandelingen over Kosovo in Parijs op het punt staan te mislukken, heeft de Amerikaanse regering Hashim Thaci en andere leden van de etnisch Albanese delegatie bij het overleg uitgenodigd naar de Verenigde Staten te komen om te praten over hun politieke ideeën. „Wij willen een goede relatie met hen ontwikkelen nu zij zich omvormen tot een politiek georiënteerde organisatie” onder vreedzame omstandigheden in Kosovo, zei een woordvoerder van minister Madeleine Albright van Buitenlandse Zaken. Op grond van de vredesvoorstellen van de internationale gemeenschap zou het Kosova Bevrijdingsleger (UCK) deel gaan uitmaken van een reguliere politiemacht in de –autonome– Servische provincie.

De etnische Albanezen hebben de vredesvoorstellen deze week aanvaard, in tegenstelling tot Servië, dat zich hardnekkig blijft verzetten tegen de stationering van een internationale vredesmacht in Kosovo. Woordvoerder James Foley zei dat de Serviërs hard hun best doen NAVO-aanvallen over zich af te roepen. De onderhandelingen worden voortgezet, maar niet voor lang, waarschuwde hij.

Als de onderhandelingen mislukken, zullen Cook en Védrine vermoedelijk als laatste poging naar Belgrado afreizen om hoogstpersoonlijk de Joegoslavische president, Slobodan Milosevic, tot instemming te bewegen. Als dat niets oplevert, zei de Britse diplomaat, zullen hoge NAVO-functionarissen naar Belgrado gaan om daar een duidelijk ultimatum af te geven en om Milosevic het gevaar van militair ingrijpen voor te houden.

Minister Albright voerde gisteren telefonisch overleg over de crisis in Kosovo met haar Russische ambtsgenoot, Igor Ivanov, zo werd in Moskou gemeld. De ministers concludeerden dat de crisis op de Balkan zich kan toespitsen als de Serviërs blijven weigeren akkoord te gaan met de vredesvoorstellen. Rusland, dat traditionele banden met Servië heeft, is tegenstander van de stationering van buitenlandse troepen in Kosovo.

Het Witte Huis heeft het Congres gevraagd toestemming te geven om ook Amerikaanse militairen naar Kosovo te sturen, maar de Republikeinse voorzitter van de commissie voor de strijdkrachten van het Huis van Afgevaardigden, Floyd Spence, zei dat hij en andere Republikeinen vinden dat het niet de taak van Amerikanen is om burgeroorlogen in Europa op te lossen. Hij wees erop dat de VS ongeveer 10 miljard dollar hebben uitgegeven aan de vredesoperatie in Bosnië en dat die missie, die geen tijdslimiet kent, voorlopig 1,5 tot 2 miljard dollar per jaar zal blijven opslokken.

Belgrado
De Joegoslavische leiding gaat ervan uit dat de Kosovo-vredesconferentie in Parijs nog morgen mislukt. Volgens de regeringsgetrouwe krant Politika heerst er bij de besprekingen in de Franse hoofdstad totale verwarring. De krant schrijft dat het er alleen nog maar om gaat Serviërs de schuld voor het stranden van het overleg in de schoenen te schuiven. De Serviërs dienden talrijke voorstellen tot wijziging van het vredesplan voor Kosovo in, maar de internationale bemiddelaars hebben die van de hand gewezen. De delegatie van de Albanese meerderheid is wel bereid het vredesplan te tekenen.

De Amerikanen maken zich ernstig zorgen over grote troepenbewegingen in en bij Kosovo. Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft Belgrado de afgelopen weken versterkingen gestuurd naar de grens tussen de Servische provincie en Macedonië en naar de Albanese grens. In totaal zouden er ongeveer 30.000 Servische manschappen in en rond Kosovo zijn gestationeerd.

De NAVO heeft gedreigd met luchtaanvallen als de Serviërs blijven weigeren het akkoord te tekenen en de Kosovo-Albanezen het wel hebben onderschreven. Het lijkt erop dat de Serviërs zich al aan het voorbereiden zijn op mogelijke luchtaanvallen. De pas benoemde opperbevelhebber van het Kosova Bevrijdingsleger (UCK), Suleiman Selimi, zei dat de Serviërs bezig waren met het opstellen van installaties voor luchtdoelraketten in het Cicavica-gebergte ten noorden van Pristina. Hoge medewerkers van de waarnemingsmacht van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) zeiden dat het mogelijk gaat om de Joegoslavische versie van een hittezoekende Sovjetraket. OVSE-waarnemers hadden deze raket al eerder in Kosovo gesignaleerd.

Kranten
De Servische autoriteiten in Kosovo namen gisteren duizenden exemplaren van de woensdageditie van de Albanese krant Kosovo Sot in beslag nadat het dagblad had geweigerd een boete van 1,6 miljoen dinar (300.000 gulden) te betalen wegens „het aanwakkeren van etnische en religieuze onverdraagzaamheid.” Het Albanese tijdschrift Gazeta Shqiptare kreeg een even hoge boete wegens het aanmoedigen van Albanees nationalisme.

Kosovo Sot werd vorige week beboet nadat het blad een kalender had uitgegeven met foto's van leiders van het Kosova Bevrijdingsleger (UCK), dat strijdt voor onafhankelijkheid van Kosovo. De uitgever van Kosovo Sot, Ruzhdi Kadriu, zei dat de krant even niet zal verschijnen om te voorkomen dat er nog meer bezittingen in beslag worden genomen.