Buitenland16 maart 1999

Commissievoorzitter
Santer „politiek dood”

BRUSSEL – De Luxemburger Jacques Santer is politiek aan zijn moeilijkste dag bezig. Ondanks zijn goede voornemens om malversaties aan te pakken zag hij zich gedwongen af te treden als voorzitter van de Europese Commissie. Zijn gezag was al minimaal en politiek was hij volgens menig europarlementariër al gesneuveld.

De voorzitter weidde in januari in het Europees Parlement uit over de antifraudemaatregelen die hij in petto had, zoals het aanpakken van de kabinetten van commissarissen en het terugdringen van een aantal externe medewerkers. Maar onder partijverwanten in de christen-democratische EVP-fractie in het parlement waren de reacties allesbehalve enthousiast. CDA-europarlementariër Maij-Weggen vond Santer maar breedsprakig. „Hij had wel wat eerder tot zaken kunnen komen.”

Zijn autoriteit binnen de EVP-fractie was zo mager dat die fractie in zijn bijzijn en tegen zijn zin de aanval op de eurocommissarissen Cresson en Marin opende.

Santer (61) was in 1994 tweede keus als commissievoorzitter nadat de Duitse bondskanselier Kohl zijn kandidaat, de Belgische premier Dehaene, zag sneuvelen door een veto van de toenmalige Britse premier Major.

Het Europees Parlement liet zijn frustraties over die „achterkamertjespolitiek” blijken. Santers voordracht kreeg na een magere hoorzitting van de kandidaat de steun van 260 parlementariërs. Niet minder dan 238 leden stemden tegen, bij 38 onthoudingen. PvdA-prominent Dankert vond dat „oprecht spijtig” voor de 'Europeaan' Santer, die hij steunde.

In het commissieapparaat waren de verwachtingen echter niet hooggespannen. Santers voorganger Jacques Delors was de dynamiek zelve. „Santer arrive, Europe s'enterre” (Santer arriveert, Europa begraaft zich”), ging het in de wandelgangen van het commissiegebouw.

De beminnelijke maar kleurloze ex-premier van Luxemburg heeft die zwakke reputatie niet echt kunnen herstellen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de EU-leiders welbewust met hem in zee waren gegaan. Een doordouwer van het type Delors was niet welkom.