VS verhogen druk op Belgrado

Milosevic blijft
tegen stationering
NAVO-eenheden

In een verklaring na een onderhoud met de Amerikaanse afgezant Christopher Hill zei Milosevic gisteravond: „Onze negatieve houding ten aanzien van de aanwezigheid van buitenlandse eenheden is niet alleen de houding van het leiderschap, maar ook die van alle burgers van ons land.”

Inzet van een NAVO-macht in Kosovo wordt gezien als een van de belangrijkste voorwaarden voor aanname van een akkoord door de Kosovaren. De Serviërs zijn mordicus tegen het plan, en dat is de belangrijkste reden voor het vastlopen van de onderhandelingen in het Franse Rambouillet.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, zei gisteren in Washington dat de Serviërs geen keus hebben en met de stationering moeten instemmen. Als de impasse blijft bestaan, „wordt dat gevolgd door bombardementen van de NAVO”, zei ze.

Volgens westerse bronnen heeft Hill die keiharde boodschap, vergezeld van een tijdstip, aan Milosevic gegeven: als er voor zaterdag 12.00 uur 's middags geen akkoord is zal de NAVO met bombarderen beginnen.

De Servische hoop dat Rusland de Serviërs zou steunen in hun eis om NAVO-troepen buiten Kosovo te houden, is gisteren vervlogen. Moskou heeft geaccepteerd dat er bij een vredesovereenkomst een militaire vredesmacht nodig is om op het akkoord toe te zien.

Een bron van de NAVO die anoniem wilde blijven, zei dat Rusland de NAVO te kennen heeft gegeven in te stemmen met een NAVO-vredesmacht in Kosovo. Bovendien zouden de Russen zelf deelnemen aan de missie. Rusland doet op het moment ook mee aan de stabilisatiemacht in Bosnië. Vandaag zou de permanente gezamenlijke raad van Rusland en de NAVO in Brussel bijeenkomen om de zaak te bespreken. Rusland is overigens nog steeds tegen een gewapend ingrijpen als het niet lukt om een vredesakkoord te bereiken.

Volgens bronnen in Rambouillet die nauw betrokken zijn bij de onderhandelingen, wordt er weinig onderhandeld tussen de twee partijen. Er wordt vooral gepraat over kleine wijzigingen in een Amerikaans ”alles of niets”-voorstel: de Amerikanen staan op de inzet van NAVO-troepen in Kosovo.

De etnische Albanezen lijken bereid om het voorstel te accepteren, maar het is nog onduidelijk of het Bevrijdingsleger van Kosova (UCK) zal instemmen met de eis dat de rebellen hun wapens inleveren. William Walker, hoofd van de internationale waarnemers in Kosovo, slaagde er gisteren niet in een toezegging van ontwapening te krijgen. Hij sprak met de rebellen in het lokale UCK-hoofdkwartier in Lapastica. De bemiddelaars in Rambouillet zouden hopen dat de UCK kan worden omgevormd tot een soort politiemacht.

Garanties
Walker zei na een onderhoud met de regionale UCK-commandant, die alleen bekendstaat als Remi, dat deze weigerde te beloven zijn wapens over te dragen. Remi is commandant van de UCK-eenheden in Noord-Kosovo, inclusief die rond de snelweg van Pristina naar Belgrado. „Hij zei dat het UCK doorgaat als leger, ongeacht de uitkomst van de gesprekken in Rambouillet”, aldus Walker. „Ik hoop dat anderen die ook voor het UCK spreken een minder harde positie innemen.”

UCK-adviseur Adem Demaci zei in Pristina ook te betwijfelen of de rebellen de wapens zullen overdragen. „Het UCK is een leger met een ontwikkelde militaire structuur”, zei woordvoerder Albin Kurti. „Het UCK zal blijven bestaan. Het UCK gaat Kosovo bevrijden. Andere mogelijkheden zijn er niet.”

Kurti zei dat de NAVO-eenheden zich moeten bezighouden met het „ontmantelen van het Servische militaire complex” in plaats van de rebellen te ontwapenen.

Volgens Walker is „het absoluut noodzakelijk” NAVO-eenheden in Kosovo te stationeren, wil het overleg een succes worden. Naar men aanneemt zullen de Kosovaren alleen instemmen met een akkoord waarbij zij binnen Servië blijven als NAVO-eenheden hen gaan beschermen tegen de Serviërs. Daar staat tegenover dat de Servische minderheid in Kosovo ook garanties wil dat zij niet overgeleverd zal worden aan het UCK als Servische politie- en legereenheden worden teruggetrokken.

Servische bronnen in Rambouillet hebben gezegd dat ze geen instructies van Milosevic hebben gekregen over of ze wel of niet moeten toegeven in de kwestie van de stationering van NAVO-eenheden in Kosovo.

Op het militaire hoofdkwatier van de NAVO in het Belgische Mons zijn maandag voorbereidingen getroffen voor het sturen van de eerste zes- tot achtduizend vredestroepen naar Kosovo. Een deel van de troepen kan als dat nodig is binnen enkele uren in Kosovo zijn.