Kosovo-besprekingen
belanden in impasse

„Wij willen dat ze ondertekenen. Als zij dat niet doen, blokkeren ze de besprekingen. Als zij dit niet willen ondertekenen, zullen ze dan ooit wel iets willen ondertekenen?”, vroeg de Servische president Milutinovic zich af. Hij voorspelde een tweede Vietnam als de NAVO de Serviërs met luchtaanvallen tot een akkoord met de Albanese meerderheid in Kosovo wil dwingen.

De Servische delegatie zette donderdag in het kasteel Rambouillet haar handtekening onder de basisprincipes. De Albanezen weigeren hetzelfde te doen, omdat ze daarmee hun kansen op spoedige onafhankelijkheid uit handen geven, zonder dat ze er nog iets voor terug hebben gekregen.

Tot de principes behoren de erkenning van de territoriale integriteit van de federatieve republiek Joegoslavië (Servië en Montenegro), een staakt-het-vuren en een driejarige overgangsperiode waarin een definitieve oplossing voor de status van Kosovo moet worden bereikt.

Verlenging
De Contactgroep (VS, Rusland, Duitsland, Groot-Brittannië, Italië en Frankrijk) komt vandaag waarschijnlijk bijeen om de voortgang in het overleg te bespreken. Waarschijnlijk besluit zij het overleg met een week te verlengen. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Robin Cook, heeft gezegd te verwachten dat de partijen pas aan het eind van deze termijn tot concessies bereid zullen zijn. Cooks Amerikaanse ambtgenoot Madeleine Albright reist vandaag naar Frankrijk om zich met het overleg bezig te houden.

De Joegoslavische vice-premier Vuk Draskovic haalde gisteren uit naar de Amerikanen. Hij verweet hen uit te zijn op mislukking van het overleg in Rambouillet. „De Amerikaanse houding is erop gebaseerd Groot-Albanië en het Albanese terrorisme te ondersteunen”, zei hij voor de Franse televisie.

In een gesprek met de Franse zender LCI zei Draskovic te vermoeden dat Washington „zijn eigen oplossing” prefereert. Hij doelde daarmee op Amerikaanse dreigementen om Servië te bombarderen als Belgrado niet instemt met voorstellen voor een vredesregeling.

Volgens Draskovic wordt in Rambouillet met twee maten gemeten, waarbij de Serviërs aan het kortste eind trekken. Dat zou komen door het slechte imago dat Servië heeft opgelopen in Bosnië en Kroatië. „Daar hebben wij duur, zeer duur voor moeten betalen”, aldus de vice-premier.

Vredesmacht
De NAVO heeft gisteren formeel het licht op groen gezet voor een vredesmacht in Kosovo, die de naam KFOR krijgt. De NAVO wil voorkomen dat er na een overeenkomst in Rambouillet een vacuüm ontstaat. NAVO-militairen onder Franse leiding moeten onmiddellijk in Kosovo toezicht op de uitvoering van het akkoord gaan houden.

Tijdens een bijeenkomst van de NAVO-raad, waarbij de ambassadeurs van de lidstaten bijeen waren, brachten Frankrijk en Groot-Brittannië, die de vredesonderhandelingen over Kosovo in het Franse Rambouillet voorzitten, hun collega's op de hoogte van het verloop van het overleg.

In afwachting van deze vredesmacht wil het bondgenootschap de evacuatiemacht in Macedonië versterken. Deze heeft de taak de internationale waarnemers uit de Servische provincie te evacueren als de onderhandelingen in Rambouillet mislukken en de NAVO tot luchtaanvallen besluit. De NAVO stuurt 1800 man extra naar Macedonië, onder wie ook Nederlanders.

In totaal zou de evacuatiemacht, die als voorhoede van KFOR moet dienen, uiteindelijk circa 8000 militairen moeten tellen. De bedoeling is dat de vredesmacht in Kosovo zelf uit 25.000 man zal bestaan.

Ondertussen beschuldigden Serviërs en Albanezen elkaar ervan verantwoordelijk te zijn voor de verdwijning van twee etnische Albanezen. Het persbureau Kosovo Press, aan de zijde van de etnische Albanezen, stelde dat de Servische politie donderdag twee mannen arresteerde die op weg waren naar de massabegrafenis van de veertig vermoorde inwoners van Racak. Volgens de Servische autoriteiten is het Bevrijdingsleger van Kosova (UCK) echter verantwoordelijk voor de ontvoering.

De Tsjechische VN-rapporteur voor het vroegere Joegoslavië, Jiri Dienstbier, waarschuwde gisteren dat Bosnië het risico loopt uit elkaar te vallen als er geen diplomatieke oplossing voor het conflict in de Servische provincie Kosovo wordt gevonden.

De oud-minister van het voormalige Tsjechoslowakije wees er tijdens een bezoek aan Kroatië op dat het akkoord van Dayton, dat een einde maakte aan de burgeroorlog in Bosnië, gebaseerd was op de onschendbaarheid van de grenzen. Als in het overleg over Kosovo niet aan dit principe wordt vastgehouden, kunnen zowel de Bosnische Serviërs als de moslim-Kroatische federatie besluiten tot autonomie. „Als Kosovo onafhankelijkheid verwerft, zal dat direct leiden tot splitsing van Bosnië, omdat niemand dat dan kan tegenhouden”, voorspelde Dienstbier.