Buitenland

„Plan Contactgroep zeer vergaand”

Partijen Kosovo fractie
dichter bij gesprekken

Van onze buitenlandredactie
BELGRADO – Terwijl het geweld in de provincie Kosovo opnieuw mensenlevens eiste, is gisteren aan het diplomatieke front weer bescheiden winst geboekt. Met meldingen van „vruchtbare gesprekken” en beloftes over internationale initiatieven na te denken leken de partijen weer een stapje richting onderhandelingstafel te hebben gezet.

De Joegoslavische vice-premier Vuk Draskovic zei gisteren te verwachten dat Milosevic zal toestemmen in internationale vredesbesprekingen over de kwestie-Kosovo. Hij wilde op een persconferentie niet ingaan op speculaties dat de Joegoslavische president de geplande bijeenkomst in Frankrijk zou willen negeren. Volgens Draskovic had dat geen zin omdat hij verwacht dat Milosevic wél zal gaan.

Milosevic zelf zaaide deze weekwisseling verwarring door te zeggen dat hij vindt dat het gaat om een binnenlands conflict dat op Servische bodem moet worden opgelost. Overigens gaf Belgrado ook nu weer gemengde signalen af. De Joegoslavische regering zei gisteravond een bijeenkomst te willen van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties om luchtaanvallen door de NAVO te voorkomen. Onduidelijk is of de raad hiervoor voelen zal.

Het vredesplan voor Kosovo dat de Contactgroep voor ex-Joegoslavië momenteel uitwerkt op basis van een autonomie voor deze Servische provincie ontneemt Belgrado elk gezag over dat gebied, meldde de Financial Times vanochtend. De Contactgroep bestaat uit Rusland, Duitsland, de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië.

De Britse krant haalt hiervoor documenten aan die momenteel in Belgrado circuleren. Volgens de voorstellen zou het hoofd van de nieuwe OVSE-verificatiemissie uitgebreide bevoegdheden krijgen, zoals het benoemen van ambtenaren en rechters. De OVSE-missie zou tevens binnen 9 maanden verkiezingen in Kosovo moeten organiseren en een radiostation opzetten.

De Britse minister van buitenlandse zaken, Cook, verduidelijkte gisteren dat in het vredesplan Belgrado wel de controle over defensie, buitenlandse zaken en het monetaire beleid zal behouden. De nieuwe beoogde instellingen in Kosovo zouden niettemin over een grote mate van autonomie beschikken, met inbegrip van zeggenschap over politie en „de binnenlandse veiligheid”, aldus de Britse bewindsman.

Nu zowel de Servische autoriteiten als de etnisch Albanese rebellen tijd proberen te rekken, hebben Amerikaanse en Europese bemiddelaars de druk op het UCK om zaterdag voor onderhandelingen naar Frankrijk te komen opgevoerd. UCK-vertegenwoordiger Adem Demaci zei gisteren na een onderhoud met de gezanten Christopher Hill (VS) en Wolfgang Petritsch (EU) dat het UCK morgen een verklaring zal afgeven over deelname aan het overleg. De gematigde politiek leider Ibrahim Rugova heeft al gezegd dat hij naar de besprekingen komt.

Petitie
De Verenigde Staten hebben gisteren geëist dat Europa een „betekenisvolle” bijdrage levert aan een eventuele troepenmacht voor Kosovo. De Amerikaanse minister van Defensie, Cohen, pleitte voor „een zo beperkt mogelijke” Amerikaanse deelname. De VS hebben nog altijd niet toegezegd of Amerikaanse troepen in deze regio zullen worden ingezet.

Volgens secretaris-generaal van de NAVO Solana zouden ongeveer 30.000 soldaten nodig zijn om toezicht te houden op de naleving van een eventueel vredesakkoord in Kosovo. De Duitse NAVO-generaal Klaus Naumann zei verder dat inzet van NAVO-grondtroepen in Kosovo misschien wel jaren zou duren.

De Albanese gemeenschap in Nederland heeft voor vandaag in Den Haag een demonstratie georganiseerd voor een vrij en onafhankelijk Kosovo. De betoging zou vanmiddag om twee uur op het Malieveld beginnen en via de Tweede Kamer en de Amerikaanse ambassade naar het ministerie van buitenlandse zaken trekken. Met een petitie aan bewindslieden uit de Tweede Kamer wil de Albanese gemeenschap Nederlandse steun vragen voor NAVO-ingrijpen in Kosovo.

Het geweld in Kosovo hield ondertussen aan. Bij drie incidenten in de Servische provincie vielen zondagavond laat en gisterochtend een dode en zeker acht gewonden. Een bomaanslag in een snackbar in het centrum van de hoofdstad Pristina kostte een gast het leven. Twee anderen raakten gewond. Alle slachtoffers zijn volgens het semi-officiële Servische mediacentrum in Pristina etnische Albanezen.

In het dorp Donje Godance bij Stimlje schoten drie gemaskerde mannen met machinepistolen op een huis van Albanezen. Daardoor vielen drie gewonden. Vrijwel tegelijkertijd vielen leden van het UCK bij Gorni Streoc in het westen van de provincie met machinegeweren en granaatwerpers een Servische politieauto aan. Drie politiemannen raakten zwaargewond.