Buitenland

NAVO dreigt met acties in Kosovo

Contactgroep voert
druk op Joegoslavië op

Van onze buitenlandredactie
LONDEN – De Contactgroep voor het vroegere Joegoslavië gaat vrijdag dreigen met militaire acties van de NAVO in Kosovo. Als de leiders van Joegoslavië en van de Albanese meerderheid in de Servische provincie niet binnen 10 weken tot onderhandelingen overgaan, zal het Atlantisch Bondgenootschap volgens westerse diplomaten optreden.

De ministers van buitenlandse zaken van de Contactgroep (Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Rusland, Italië, Duitsland en Frankrijk) komen vrijdag in Parijs bijeen om het ultimatum te bekrachtigen. Zij zullen dan een feitelijk bevel doen uitgaan om onderhandelingen over autonomie voor Kosovo te beginnen. Maar eerst moest de NAVO het vandaag nog eens worden over een waarschuwing aan de Joegoslavische president Milosevic.

De voorzitter van het militair comité van de NAVO, generaal Naumann, gebruikte gisteren duidelijke taal. „Beide partijen moet te verstaan worden gegeven dat de uiterste grens is bereikt. Anders zal de militaire optie worden gebruikt”, liet hij weten. Hij voegde eraan toe dat het bondgenootschap de voorbereidingen voor ingrijpen in Kosovo heeft afgerond. De NAVO is klaar om in Kosovo tussenbeide te komen, zo zei hij.

Naumann beklemtoonde dat de NAVO alleen militaire doelen zal aanvallen. Doel is „de militaire machine die de campagne in Kosovo uitvoert, uit te schakelen.” Hij was een van de twee hoge generaals van het westers bondgenootschap die vorige week Milosevic ervan probeerden te doordringen dat de NAVO snel kan ingrijpen. Deze missie had geen resultaat.

Ook secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties zinspeelde op gebruik van militaire middelen in Kosovo. Hij zei dat militair ingrijpen misschien onvermijdelijk is. Maar hij blijft erop hopen dat druk van de internationale gemeenschap tot een politieke oplossing leidt.

Na de Duitse bondskanselier Schröder heeft de Italiaanse premier Massimo D'Alema gisteren gezinspeeld op het sturen van grondtroepen naar de Servische provincie. „Italië doet er alles aan om de bij het conflict betrokken partijen aan de onderhandelingstafel te brengen”, onderstreepte D'Alema. Deze strategie kan volgens hem behelzen dat grondtroepen worden gestuurd „om een einde aan het conflict te maken dat nu al te veel drama's heeft veroorzaakt”, aldus de Italiaanse premier.

Vertroebeling
Finse gerechtelijke deskundigen zijn door mogelijk geknoei met bewijzen misschien niet in staat vast te stellen of 45 etnische Albanezen in het Kosovaarse dorpje Racak zijn geëxecuteerd of omgekomen in de strijd.

In Moskou gaven de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Madeleine Albright en haar Russische tegenpool Igor Ivanov een verklaring uit waarin zij van de Joegoslavische president Slobodan Milosevic eisen dat die de etnisch Albanezen in Kosovo „inhoudelijke autonomie” geeft.

De Finse patholoog-anatoom Helena Ranta zei dat het moeilijk is vast te stellen wie achtereenvolgens over de lichamen van de 45 etnisch Albanezen heeft beschikt. „Een vertroebeling (van het bewijsmateriaal) is mogelijk en het is mogelijk dat er bewijzen zijn vervalst. Dit zal worden besproken met de Joegoslavische autoriteiten.” Ze weidde er niet verder over uit.

De lichamen werden meegenomen door de Serviërs, die een eerste autopsie verrichten op zestien lijken. De Serviërs beschuldigden de rebellen van het Bevrijdingsleger van Kosovo (UCK) ervan dat ze de gedode rebellen burgerkleren hadden aangetrokken en ze vervolgens hadden verminkt en van dichtbij beschoten, om de indruk te wekken dat ze waren gemarteld en geëxecuteerd.

Ranta zei dat ze verder geen commentaar op de bevindingen van haar team zal geven totdat het onderzoeksrapport af is. De Joegoslavische minister van volksgezondheid, Miodrag Kovac, heeft gezegd dat Joegoslavisch onderzoek van 37 lichamen heeft uitgewezen dat „alle verwondingen door vuurwapens op afstand zijn veroorzaakt.” Het staatspersbureau Tanjug meldde dat Servische functionarissen misschien vrijdag een voorlopig rapport vrijgeven.

Het UCK zei voor de Albanese televisie dat het van plan is een „grondwetgevende vergadering” te vormen als alternatief voor het parlement dat wordt voorgezeten door de gematigde etnisch Albanese leider Ibrahim Rugova. Het UCK eist verder dat de gematigde leiders binnen 10 dagen geld overmaken dat door Albanezen in het buitenland voor het UCK bijeen is gebracht.