NAVO blijft in hoogste staat van paraatheid

Albanezen in Kosovo
wijzen akkoord af

BELGRADO/BRUSSEL – De etnische Albanezen in Kosovo wijzen het akkoord af dat de Amerikaanse gezant Holbrooke gisteren heeft gesloten met de Joegoslavische president Milosevic. De toezegging van Milosevic om de VN-resolutie 1199 inzake Kosovo na te leven, is in binnen- en buitenland met wantrouwen begroet en als onduidelijk bestempeld.

De Democratische Liga van Kosovo van partijleider Rugova noemde in een verklaring de overeenkomst niet en riep opnieuw op een internationale troepenmacht in Kosovo te stationeren. De liga zei het NAVO-ultimatum aan Belgrado toe te juichen.

Het Kosovo Bevrijdingsleger (UCK) verwierp het akkoord tussen Milosevic en Holbrooke. Voor het UCK is een overeenkomst waarbij Kosovo onderdeel blijft van de deelrepubliek Servië onaanvaardbaar. „Wij eisen volledige zelfstandigheid”, aldus een woordvoerder van het UCK. Milosevic had tijdens een televisietoespraak beklemtoond dat Kosovo slechts een beperkte mate van politieke autonomie krijgt.

Volgens de Nederlandse minister van buitenlandse zaken, Van Aartsen, is het akkoord niet volledig. Het zou alleen voorzien in de luchtverkenning boven Kosovo door NAVO-toestellen. Over de waarneming vanaf de grond en de andere punten in de resolutie zou nog geen definitief besluit zijn genomen.

De NAVO en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) gaan toezien op de naleving van de VN-resolutie. Volgens Holbrooke verzamelt de OVSE daarvoor een team van tweeduizend waarnemers, onder wie mogelijk Russen. Deze controleurs moeten nagaan of Milosevic inderdaad ophoudt met het onderdrukken van de Albanese meerderheid in de provincie Kosovo, dat al zeven maanden duurt. De Tweede Kamer noemde het onaanvaardbaar dat mogelijk ongewapende waarnemers naar Kosovo worden gestuurd.

Trots
Milosevic verklaarde na zijn gesprekken met Holbrooke dat het gevaar voor militair ingrijpen was geweken. Hij toonde zich trots dat hij niet was gezwicht voor de internationale druk en dat hij de naderende luchtaanvallen had afgewend.

Belgrado kondigde aan dat volgend jaar verkiezingen worden gehouden in Kosovo. Het nodigt de OVSE uit deze te komen controleren. Verder wordt een politiemacht gevormd waarin de Albanezen deelnemen.

De NAVO blijft de druk op Belgrado echter verhogen. De luchtmacht van de NAVO blijft na het zogeheten “activeringsbevel” in hoogste staat van paraatheid.

Voor de Amerikaanse autoriteiten blijft militair ingrijpen binnen enkele dagen een serieuze optie. Washington is niet overtuigd van de goede bedoelingen van Milosevic en wil dat de president „serieuze vooruitgang” maakt bij het naleven van de verplichtingen om een einde te maken aan de vijandelijkheden in Kosovo. Belgrado moet tevens internationale waarnemers toelaten en de internationale hulporganisaties toegang geven tot de Albanese vluchtelingen.

Controleren
Secretaris-generaal Solana van de NAVO en bevelhebber Wesley Clark gaan binnenkort naar Belgrado om een overeenkomst te tekenen die het NAVO-vliegtuigen mogelijk maakt de terugtrekking van Servische troepen vanuit de lucht te controleren.

De Amerikaanse president Clinton is tevreden over de vooruitgang bij de pogingen een eind te maken aan de crisis in Kosovo. Maar hij waarschuwde Milosevic nadrukkelijk zich te houden aan zijn toezeggingen om een oplossing te vinden voor het gebied.